Theo Fox News, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15-6 đã bày tỏ sự lạc quan về việc đạt được một thỏa thuận trong bối cảnh các cuộc không kích lẫn nhau giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang. "Đúng thế, tôi hy vọng sẽ có một thỏa thuận. Tôi nghĩ đã đến lúc phải có một thỏa thuận và chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra”, ông Trump đáp lại khi được hỏi về nỗ lực của Mỹ nhằm giảm căng thẳng giữa Tehran và Tel Aviv.

Bất chấp nhận định lạc quan của ông Trump, dường như đến nay không có dấu hiệu nào cho thấy giải pháp ngoại giao sẽ xuất hiện. Chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn trên đài NPR, phóng viên Greg Myre của NPR nhận định, ở thời điểm hiện tại, nỗ lực đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran đã sụp đổ và gần như không có cơ hội nào để khôi phục lại khi cuộc xung đột giữa nước này và Israel vẫn đang diễn ra. Các vòng đàm phán trước đây giữa Mỹ và Iran đã có những trở ngại và hiện giờ thậm chí còn khó khăn hơn.

Các nhân viên cứu hộ Israel giải cứu một phụ nữ khỏi địa điểm bị tên lửa của Iran tấn công ở Haifa, miền Bắc Israel. Ảnh: AP

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng con đường ngoại giao để giải quyết vấn đề hạt nhân Iran dù bị tổn hại nhưng vẫn chưa tắt lịm hoàn toàn. Theo tờ The New York Times, nỗ lực đạt được thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran vẫn có thể được khôi phục, ngay cả sau khi xung đột khiến vòng đàm phán giữa Mỹ và Iran được lên kế hoạch vào cuối tuần qua bị phá hỏng. Chỉ có điều, các cuộc đàm phán đang bị trì hoãn khi xung đột tiếp diễn và tương lai của giải pháp ngoại giao chưa rõ ràng. Iran sẽ cảm thấy buộc phải đáp trả Israel, còn chiến dịch tấn công của Tel Aviv có thể kéo dài trong nhiều ngày hoặc nhiều tuần.

Cũng giống như Tổng thống Donald Trump, giới chức cấp cao Iran nói rằng họ vẫn muốn có một thỏa thuận. "Chúng tôi đã chuẩn bị cho bất kỳ thỏa thuận nào nhằm bảo đảm Iran không theo đuổi vũ khí hạt nhân", Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi nói với các nhà ngoại giao nước ngoài tại Tehran vào ngày 15-6, đồng thời cho biết thêm rằng đất nước của ông sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào "tước đi quyền hạt nhân” của mình, bao gồm cả quyền làm giàu uranium ở mức thấp để sử dụng cho mục đích dân sự.

Người dân Israel trú ẩn trong tầng hầm khi tiếng còi báo động vang lên sau vụ phóng tên lửa từ Iran. Ảnh: AP 

Phát biểu trước Quốc hội ngày 16-6, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cũng tái khẳng định Iran không nuôi ý định phát triển hạt nhân, song nước này có quyền được theo đuổi chương trình nghiên cứu, phát triển năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Theo Robert Malley, cựu quan chức Mỹ từng đàm phán với Iran về vấn đề hạt nhân dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, hiện tại các cuộc đàm phán với Iran đang đình trệ, nhưng hình thái và thời điểm đàm phán trong tương lai sẽ phụ thuộc vào thời lượng cuộc tấn công của Israel và những gì nước này đạt được. Ông cũng cho rằng vào một thời điểm nào đó, Mỹ sẽ cố gắng kiềm chế để hạn chế xung đột và Tổng thống Donald Trump dường như vẫn muốn đạt được một thỏa thuận và tránh bị lôi kéo vào cuộc xung đột này.

Tương tự, Karin von Hippel, cựu Giám đốc của RUSI, nhóm nghiên cứu quốc phòng có trụ sở tại London (Anh), cho rằng cuối cùng các bên sẽ quay lại bàn đàm phán, dù gặp nhiều thách thức. Suzanne Maloney, chuyên gia về Iran và Giám đốc chương trình chính sách đối ngoại tại Viện Brookings thì nhận định, dù vẫn chưa rõ con đường dẫn đến một thỏa thuận, nhưng người Iran phải coi ngoại giao là cách tốt nhất để thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay.

Đến nay, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã lên tiếng kêu gọi cả Israel lẫn Iran kiềm chế, giảm leo thang quân sự và trở lại với các giải pháp chính trị và ngoại giao. Một số quốc gia cũng “đánh tiếng” rằng họ sẵn sàng làm trung gian giải quyết vấn đề hạt nhân Iran.

Trong khi dư luận vẫn cố gắng nuôi hy vọng về giải pháp ngoại giao nhằm tiến tới một thỏa thuận nào đó, các cuộc tấn công lẫn nhau giữa Israel và Iran chưa có dấu hiệu dừng lại. Theo tờ The Times of Israel, trong ngày 16-6 (theo giờ Việt Nam), Israel đã tiến hành các cuộc không kích mới nhằm vào các mục tiêu ở miền Trung Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết không quân nước này đã phá hủy một 1/3 số bệ phóng tên lửa của Iran trong các vụ không kích và thậm chí tuyên bố đã kiểm soát hoàn toàn không phận Tehran. Chưa rõ thực hư ra sao, nhưng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết không có thiệt hại mới nào đối với các cơ sở hạt nhân của Iran.

Một quan chức Israel nói với tờ The Times of Israel rằng chiến dịch tấn công của Israel dự kiến kéo dài 2-3 tuần và mục tiêu cuối cùng là đạt được một thỏa thuận hạt nhân chặt chẽ.

Trong khi đó, tờ Tehran Times cho biết vào sáng sớm 16-6, Iran đã phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel, đánh dấu đợt tấn công thứ mười của nước này kể từ khi xung đột nổ ra. Phía Iran cũng tuyên bố lực lượng mặt đất của quân đội nước này đã thực hiện các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái có độ chính xác cao vào các mục tiêu chiến lược bên trong lãnh thổ Israel.

ANH VŨ

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.