Nếu như hơn 2.000 năm trước, Hoàng đế Tần Thủy Hoàng phái sứ giả đi khắp nơi tìm “thuốc trường sinh” thì nay, giấc mơ ấy đang được giới khoa học và công nghệ Trung Quốc hiện thực hóa bằng những nghiên cứu quy mô lớn. Theo The New York Times, Trung Quốc đã coi ngành công nghiệp “trường thọ” là ưu tiên quốc gia và đã chi hàng tỷ USD vào hoạt động nghiên cứu và phát triển cho lĩnh vực từng bị coi là “giả khoa học” này.

Các công ty như Lonvi Biosciences (Thâm Quyến) đang phát triển viên nang chống lão hóa dựa trên hợp chất procyanidin C1 (PCC1) chiết xuất từ hạt nho-được cho là có khả năng loại bỏ “tế bào xác sống” gây hại cho cơ thể và làm chậm quá trình lão hóa. Theo công bố trên Tạp chí Nature Metabolism, các thử nghiệm trên chuột cho thấy tuổi thọ được kéo dài gần 10% so với bình thường. Ông Lyu Qinghua, Giám đốc công nghệ của Lonvi Bioscience khẳng định: “Sống đến 150 tuổi hoàn toàn khả thi. Chỉ vài năm nữa thôi, điều này sẽ trở thành hiện thực”. Ông còn cho dự báo một cách chắc chắn rằng, “trong vòng 5-10 năm tới, sẽ không ai mắc ung thư nữa”.

Nghiên cứu về khoa học trường thọ đang ngày càng được nhiều nước quan tâm thúc đẩy (ảnh minh họa). Ảnh: longevity.technology 

Tại Trung Quốc, lĩnh vực kéo dài tuổi thọ từng bị mang tiếng là mê tín và giả khoa học. Tuy nhiên, nhờ đầu tư mạnh mẽ từ nhà nước và khu vực tư nhân, cùng với sự quan tâm ngày càng lớn của giới lãnh đạo và người dân, lĩnh vực này đã trở thành một nhánh y học hợp pháp và đang ngày càng chứng tỏ mang lại lợi nhuận lớn.

Bác sĩ người Mỹ David Barzilai, nhà sáng lập Barzilai Longevity Consulting, cho biết: “Trung Quốc ngày càng coi trọng lĩnh vực nghiên cứu tuổi thọ ở cả cấp thể chế và chính sách. Nhưng ý chí khoa học mạnh mẽ không đồng nghĩa với tính nghiêm ngặt hay thành công trong ứng dụng. Thách thức không chỉ là làm nhiều hơn mà là làm tốt hơn”.

Theo thống kê, tuổi thọ trung bình của người dân Trung Quốc năm 2024 đạt 79 tuổi, cao hơn 5 năm so với mức trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, con số này vẫn kém xa mức trung bình gần 85 tuổi của Nhật Bản và càng xa so với con số 150.

Mối quan tâm trong lĩnh vực kéo dài tuổi thọ ở Trung Quốc đang phát triển song song với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, khi hàng trăm triệu người dân đã có thời gian và tiền bạc để nghĩ đến những điều vượt ra ngoài nhu cầu sinh tồn hằng ngày.

Tại một hội nghị về trường thọ mới đây diễn ra tại Thượng Hải, ông Steve Horvath, nhà nghiên cứu người Đức gốc Mỹ nổi tiếng với công trình phát triển “đồng hồ lão hóa”, thước đo các chỉ dấu sinh học của tuổi tác, nói rằng: “Khoa học về tuổi thọ trước đây đầy rẫy những tuyên bố phi lý khiến giới khoa học chân chính xa lánh, nhưng nay đã cải thiện rất nhiều, kể cả ở Trung Quốc.

Không chỉ dừng ở nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, Trung Quốc đang xây dựng các “đảo trường sinh” và bệnh viện chuyên biệt về y học tái sinh. Chính phủ nước này đã rót hàng tỷ USD vào các dự án sinh học và trí tuệ nhân tạo, hướng tới mục tiêu đưa tuổi thọ trung bình quốc gia vượt ngưỡng 80 tuổi.

Giáo sư Vadim Gladyshev từ Trường Y Harvard cho rằng, Trung Quốc đã tiến bộ rất nhanh trong lĩnh vực tuổi thọ. Vài năm trước, phương Tây vẫn đi trước rất xa, nhưng giờ Trung Quốc đã nhanh chóng bắt kịp.

Dù vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng thành công trên động vật chưa đồng nghĩa với hiệu quả ở người. Song với quyết tâm và nguồn lực khổng lồ, Trung Quốc đang biến lĩnh vực kéo dài tuổi thọ thành một ngành công nghiệp chiến lược, kết hợp giữa khoa học, kinh tế và chính trị.

Bác sĩ David Barzilai nói rằng, việc áp dụng thành công từ chuột sang người cần quá trình thử nghiệm dài, nghiêm ngặt và những gì hiệu quả ở chuột thường gây thất vọng ở người. Ông nói: “Ví dụ kinh điển là rapamycin-hợp chất được chứng minh kéo dài tuổi thọ của chuột và nhiều loài khác nhưng tác dụng ở người trưởng thành khỏe mạnh vẫn chưa rõ ràng”.

Ở bên kia Thái Bình Dương, Mỹ cũng đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của “kinh tế trường thọ”. Theo thống kê, hơn 43 tỷ USD đã được đầu tư vào các dự án chống lão hóa trong 25 năm qua và quy mô toàn ngành có thể đạt 17.000 tỷ USD vào năm 2030.

Tuy nhiên, các chuyên gia y học cảnh báo rằng nhiều phương pháp vẫn thiếu cơ sở khoa học và có thể gây tác dụng ngược nếu lạm dụng. Dù vậy, ngành công nghiệp “trường thọ” vẫn đang mở rộng nhanh chóng, từ y học chính xác cá nhân hóa, dinh dưỡng tế bào gốc, tới du lịch y tế cao cấp.

Dẫu còn nhiều hoài nghi liên quan tới ngành công nghiệp này, dưới tác động của kinh tế tri thức và công nghệ sinh học, rõ ràng “tuổi thọ” đang dần trở thành một loại tài sản có thể “đầu tư”. Thực tế là ở cả Mỹ và Trung Quốc, những ai nắm giữ quyền lực kinh tế và công nghệ đều đang chạy đua để mua thêm... thời gian sống, càng khiến ngành công nghiệp “trường thọ” có thêm nhiều cơ hội.

Và trên hết, khát vọng “sống lâu, sống khỏe, sống có ý nghĩa” của con người và hành động để biến nó thành sự thật là hoàn toàn chính đáng cho dù nó có trở thành hiện thực hay không./.