Kẻ xả súng từng bị FBI “đưa vào tầm ngắm”

Truyền thông Mỹ đưa tin danh tính đối tượng xả súng được xác định là Ô-ma Ma-ten (Omar Mateen), 30 tuổi, người Mỹ gốc Áp-ga-ni-xtan và cư trú tại Pót Xanh Lu-xi của bang Phlo-ri-đa. Ma-ten, kẻ đã bị lực lượng an ninh tiêu diệt ngay tại hiện trường, là nhân viên an ninh của công ty an ninh lớn nhất thế giới G4S từ năm 2007, có nhiệm vụ bảo vệ tại câu lạc bộ golf PGA Village ở Pót Xanh Lu-xi.

Vợ cũ của Ma-ten cho biết y là một kẻ lưỡng tính, bệnh hoạn, có vấn đề về thần kinh và trở nên bạo lực mấy năm trở lại đây. Cô Xi-to-ra Iu-xúp-phi (Sitora Yusufiy) cho biết: “Lúc này anh ta có thể hoàn toàn bình thường, nhưng một phút sau, thái độ của anh ta, con người của anh ta đã hoàn toàn khác. Nổi giận, bạo lực và bắt đầu lạm dụng, đánh đập tôi”. Cô cho biết thêm, chồng cũ của mình là người ngoan đạo nhưng không phải là kẻ cực đoan, thậm chí từng mơ ước trở thành một sĩ quan cảnh sát.

Trong khi đó, tờ Bưu điện Oa-sinh-tơn cho biết, cha của Ma-ten là ông Xét-đích Ma-ten (Seddique Mateen), là người có quan điểm ủng hộ tổ chức Taliban ở Áp-ga-ni-xtan.

Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) cho biết, Ma-ten từng bị điều tra vì có liên hệ với một kẻ đánh bom liều chết người Mỹ. Ma-ten từng 2 lần bị lực lượng an ninh “đưa vào tầm ngắm” vào năm 2013 và 2014. Năm 2013, tên này bị FBI “hỏi thăm” vì đã nói với các đồng nghiệp về những mối liên quan tới khủng bố. Nhưng cuộc điều tra đã khép lại vì FBI không thể xác minh được bản chất của những bình luận này là gì. Năm 2014, tên này đã bị thẩm vấn về mối quan hệ với Mô-nơ Mo-ha-mát A-bu-xan-ha (Moner Mohammad Abusalha), người Mỹ đầu tiên tiến hành đánh bom tự sát ở Xy-ri, thành viên của mạng lưới khủng bố Al-Qaeda. Khi đó, FBI nghi ngờ Ma-ten là thành phần cảm tình với IS.

Theo FBI, trước khi tiến hành vụ thảm sát, Ma-ten được cho là đã gọi điện cho số điện thoại khẩn cấp 911 và tuyên bố trung thành với tổ chức IS. Thành viên Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ A-đam Si-phơ (Adam Schiff) dẫn nguồn tin từ lực lượng thực thi pháp luật địa phương cho biết, thủ phạm vụ xả súng Ma-ten đã tuyên bố trung thành với IS. Theo đó, có nhiều yếu tố cho thấy đây là một “hành động khủng bố” do IS kích động như vụ xả súng xảy ra trong dịp tháng lễ Ramadan và sau khi IS kêu gọi tiến hành các vụ tấn công trong dịp này. Hồi đầu tháng, một thông điệp được cho là của IS đã kêu gọi các phần tử trung thành với tổ chức này tiến hành các vụ tấn công ở Mỹ và châu Âu trong dịp tháng lễ Ramadan, bắt đầu từ ngày 5-6.

Ngoài ra, FBI thông báo không có nghi phạm thứ hai trong vụ xả súng này và hiện không có mối đe dọa nào quá nghiêm trọng với thành phố O-lan-đô hay trên toàn nước Mỹ.

Người dân Mỹ bàng hoàng trước vụ xả súng kinh hoàng ở Phlo-ri-đa. Ảnh: ABC News 

“Con sói đơn độc”?

Theo Reuters, sau khi vụ xả súng xảy ra, một tài khoản trên mạng xã hội Twitter có liên quan đến IS đã đăng bức ảnh được cho là Ma-ten kèm theo dòng bình luận “Kẻ thực hiện vụ tấn công câu lạc bộ đêm ở Phlo-ri-đa, giết chết 50 người và làm bị thương hàng chục người”. Nhiều tài khoản Twitter khác có liên quan đến IS cũng đăng các tấm hình tương tự. Những kẻ ủng hộ tổ chức IS còn đăng tải thông điệp ca ngợi vụ xả súng được cho là đẫm máu nhất lịch sử nước Mỹ này. Tuy nhiên, hiện chưa thể xác minh liệu người trong bức ảnh có phải là Ma-ten hay không.

FBI đang xem xét đến khả năng Ma-ten có mối liên hệ với IS. Theo hãng tin Amaq của IS, nhóm này đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ tấn công ở O-lan-đô. Hãng này cho biết, cuộc tấn công đã được thực hiện bởi một chiến binh IS. Trong tuyên bố không làm rõ mối quan hệ của Ma-ten với IS-cách viết cho thấy khả năng Ma-ten được xem là một “con sói đơn độc” - kẻ tấn công hành động đơn thương độc mã để thể hiện sự ủng hộ với nhóm cực đoan dù không nhận được sự hỗ trợ vật chất từ nhóm. Reuters ngày 13-6 dẫn nguồn Đài Phát thanh Albayan của IS cũng cho biết, lực lượng này đã tuyên bố tiến hành vụ xả súng kinh hoàng tại hộp đêm Pulse.

Trước đó, Reuters dẫn nguồn tin giới chức Mỹ cho rằng chưa có bằng chứng cho thấy vụ xả súng có liên quan trực tiếp đến IS hay bất kỳ nhóm cực đoan nước ngoài nào. 2 quan chức nắm thông tin về quá trình điều tra cho biết chưa phát hiện bất kỳ liên lạc trực tiếp nào giữa các nhóm cực đoan với nghi phạm vụ xả súng tại hộp đêm Pulse. Tuy nhiên, hai quan chức giấu tên này cho rằng giả thuyết hàng đầu hiện nay là thủ phạm bằng cách nào đó đã bị khuyến khích bởi các tay súng IS.

Mặc dù vậy, vẫn chưa có thông tin nào xác thực vụ xả súng ở O-lan-đô có liên quan trực tiếp tới tổ chức IS. FBI bước đầu cho rằng vụ xả súng ở hộp đêm trên có thể được coi là một vụ khủng bố trong nước. Có một số dấu hiệu cho thấy thủ phạm đã “hành động như một phần tử Hồi giáo cực đoan”, song chưa có kết luận cuối cùng nào được đưa ra. Một phát ngôn viên từ FBI cho biết cơ quan chức năng tin rằng kẻ tấn công có thể là phần tử cực đoan.

 “Hành động khủng bố tàn bạo”...

Chiều cùng ngày 12-6, Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma đã có bài phát biểu được truyền hình trực tiếp trên toàn quốc từ Nhà Trắng về vụ xả súng kinh hoàng. Tổng thống Mỹ đã lên án vụ xả súng tại hộp đêm Pulse là hành động khủng bố tàn bạo, một tội ác nhằm vào người dân vô tội. Theo Tổng thống B.Ô-ba-ma, đây là vụ xả súng đẫm máu nhất trong lịch sử nước Mỹ, làm tan vỡ trái tim không chỉ của cộng đồng người đồng tính tại Mỹ, mà còn là một ngày đau thương đối với toàn thể người dân Mỹ.

Cùng ngày, Tổng thống B.Ô-ba-ma đã ra chỉ thị cho chính phủ liên bang đưa ra mọi biện pháp hỗ trợ cần thiết cho giới chức địa phương nhằm điều tra vụ xả súng tại hộp đêm Pulse. Tổng thống Mỹ đã yêu cầu báo cáo thông tin thường xuyên cho ông sau khi FBI và nhiều quan chức liên bang khác bắt đầu làm việc với cảnh sát thành phố O-lan-đô nhằm thu thập thông tin.

Một loạt quốc gia đã lên án vụ xả súng tại Mỹ vào ngày 13-6 và gửi lời chia buồn sâu sắc. Ma-lai-xi-a tuyên bố kịch liệt lên án vụ xả súng và gửi lời chia buồn tới chính phủ và người dân Mỹ, nhất là gia đình các nạn nhân. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã điện đàm với Tổng thống B.Ô-ba-ma gửi lời chia buồn sau vụ xả súng. Trong khi đó, Tổng thống Áp-ga-ni-xtan A-sơ-ráp Ga-ni (Ashraf Ghani) trên mạng Twitter viết: “Không gì có thể biện minh cho  hành động giết hại dân thường”. Tổng thống I-xra-en R.Ríp-lin (Reuven Rivlin) trong bức thư gửi Tổng thống B.Ô-ba-ma khẳng định luôn “kề vai sát cánh với những người anh em Mỹ”.

XUÂN PHONG