Theo các chuyên gia, thế giới đang đối mặt với năm nóng nhất thứ ba trong thời kỳ hiện đại. Đây là hậu quả của việc con người sử dụng nhiều nhiên liệu hóa thạch khiến Trái Đất ngày càng nóng hơn do sự tích tụ của các khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Giới chuyên gia cho rằng, tình trạng ấm lên toàn cầu góp phần khiến các trận lũ lụt, các đợt hạn hán và những trận siêu bão xảy ra thường xuyên hơn và đôi khi khắc nghiệt hơn.

Bão Harvey gây lụt lội nghiêm trọng ở Houston, Mỹ. Ảnh: AFP 

Theo Văn phòng Liên hợp quốc Điều phối các vấn đề nhân đạo, trong số những trận bão có sức tàn phá lớn nhất được ghi nhận trong năm nay, các trận mưa tại Bangladesh, Ấn Độ và Nepal khiến hơn 1.200 người thiệt mạng và ảnh hưởng tới 40 triệu người, phá hủy nhà cửa, mùa màng. Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha cũng phải vật lộn với đợt hạn hán khắc nghiệt khiến những dòng sông khô cạn, mùa màng thất bát và làm bùng phát các đợt cháy rừng nghiêm trọng. Trong khi đó, khu vực Đại Tây Dương, Vịnh Mexico và Caribe cũng ghi nhận một mùa mưa bão bất thường với 17 trận bão lớn, nhiều nhất kể từ năm 2005. Nổi bật phải kể đến các trận siêu bão, như: Harvey khiến bang Texas (Mỹ) ngập lụt trên diện rộng; bão Irma tàn phá Caribe và bang Florida (Mỹ); bão Maria gây thiệt hại nặng nề tại Puerto Rico-vùng lãnh thổ chưa hợp nhất của Mỹ. Các đợt cháy rừng dường như cũng trở thành một điều bình thường đối với bang California khi bang miền Tây nước Mỹ này vẫn đang vật lộn với đợt cháy rừng lớn thứ ba kể từ năm 1932. Mặt khác, hiện tượng băng tan nhanh tại Bắc Cực cũng khiến mực nước biển dâng cao, làm thay đổi hình thái thời tiết và dẫn đến những hiện tượng thời tiết cực đoan trên khắp toàn cầu.

Năm 2017 cũng là năm Mỹ, quốc gia đứng thứ hai về lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu, quyết định quay lưng lại với Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu, trong đó đề ra mục tiêu kiềm chế mức tăng nhiệt dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Trong bối cảnh các đợt thiên tai ngày càng trở nên nghiêm trọng và xảy ra thường xuyên hơn, việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris năm 2015 được xem là “bước lùi” đối với những nỗ lực chống biến đổi khí hậu.

Đáng chú ý, Tổng thống Donald Trump đã loại vấn đề biến đổi khí hậu ra khỏi danh sách các mối đe dọa an ninh quốc gia, công bố các kế hoạch đấu thầu về khai thác dầu khí ở Vịnh Mexico và ký một đề xuất loại bỏ Kế hoạch Năng lượng sạch vốn nhằm hạn chế sự phát thải của các khí thải độc hại gây hiệu ứng nhà kính. Hồi tháng 10, ông Donald Trump đã ký thông qua kế hoạch biến nước Mỹ trở thành nhà xuất khẩu ròng về năng lượng vào năm 2026, khôi phục ngành công nghiệp than đá.

Ông Peter Gleick, Chủ tịch Viện Thái Bình Dương nhận định việc Washington quay lưng với những chính sách khí hậu và môi trường chắc chắn dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Mới đây, hãng tái bảo hiểm Swiss Re của Thụy Sĩ cho biết, tổng thiệt hại về kinh tế do thiên tai và những thảm họa do con người gây ra trên toàn cầu tăng 63%, lên tới khoảng 306 tỷ USD trong năm 2017. Mỹ chịu thiệt hại nhiều nhất trong số những quốc gia bị thiệt hại về kinh tế do những thảm họa trên, trong đó có các cơn bão Harvey, Irma và Maria khiến năm 2017 trở thành mùa bão gây thiệt hại lớn thứ hai trên thế giới sau năm 2005.

Theo Swiss Re, trong khi mức độ thiệt hại kinh tế gia tăng như vậy, thì tính trên toàn cầu hơn 11.000 người thiệt mạng hoặc mất tích do thiên tai và thảm họa. Tính toán sơ bộ cho thấy thiệt hại từ những thảm họa trên được bảo hiểm đã ở mức gần 136 tỷ USD, cao hơn so với mức trung bình hằng năm của 10 năm trước đó và là mức cao thứ ba kể từ khi mức thiệt hại bắt đầu được ghi nhận hồi năm 1970.

MAI NGUYÊN