QĐND - Ăn mặc lịch sự, kiểu tóc duyên dáng, gương mặt khả ái - nhìn bề ngoài, Liu-đmi-la Mi-khai-in-lốp-na Páp-li-chen-cô (Lyudmila Mikhailovna Pavlichenko) chẳng khác nào một người mẫu thời trang. Ai có ngờ rằng đó là một nữ huyền thoại bắn tỉa Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai, người khiến lính phát-xít Đức hễ nghe tên là "kinh hồn bạt vía".

Sinh năm 1916 tại một ngôi làng nhỏ ở Bê-lay-a Xơ-cốp (Belaya Tserkov), thuộc U-crai-na ngày nay, nhưng khi lên 9 tuổi, L.M.Páp-li-chen-cô cùng gia đình chuyển đến sống ở Ki-ép. Tại đây, L.M.Páp-li-chen-cô vừa làm cho một nhà máy chế tạo vũ khí và đạn dược, vừa tham gia một câu lạc bộ bắn súng.

Nữ xạ thủ L.M.Páp-li-chen-cô. Ảnh: badassoftheweek.com

Năm 1941, khi phát-xít Đức tràn vào Liên Xô, L.M.Páp-li-chen-cô đang là sinh viên chuyên ngành lịch sử của Trường Đại học Quốc gia Ki-ép, tình nguyện nhập ngũ để cầm súng ra trận. Ngay từ những ngày đầu phục vụ trong Sư đoàn Bộ binh số 25 của Hồng quân Liên Xô, L.M.Páp-li-chen-cô đã trở thành một hiện tượng với tài ngắm bắn kiệt xuất. Con đường trở thành nữ xạ thủ bắn tỉa vĩ đại nhất lịch sử đã bắt đầu như thế.

Đến nay, người ta vẫn còn phải nhắc nhiều về những chiến công gắn liền với “tay cò và thước ngắm” của L.M.Páp-li-chen-cô. Chỉ trong vòng hơn hai tháng rưỡi bám trụ ở Ô-đét-xa (Odessa) để bảo vệ thành phố này, L.M.Páp-li-chen-cô đã hạ gục tổng cộng 187 tên lính địch bằng khẩu súng trường Moisin-Nagant 1891. Khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, nữ xạ thủ này đã tiêu diệt tổng cộng 309 lính và sĩ quan Đức, trong đó có 36 lính bắn tỉa của đối phương.

Nói về những cuộc đấu trí, đọ tài kéo dài từ ngày này qua đêm khác với các cao thủ bắn tỉa của Đức, có lần L.M.Páp-li-chen-cô nhớ lại: “Đó là một trong những trải nghiệm căng thẳng nhất của cuộc đời tôi”. Dễ hiểu thôi, bởi đó là những khoảnh khắc cô gái được coi là người chị cả của 2000 nữ xạ thủ bắn tỉa Liên Xô phải đối mặt với sự sống và cái chết chỉ trong tích tắc, phải vượt qua những bài thử cao độ về sức chịu đựng và ý chí.

Tháng 6-1942, L.M.Páp-li-chen-cô bị thương bởi ảnh hưởng của đạn súng cối đối phương trong chiến dịch bảo vệ Xê-vát-xtô-pôn (Sevastopol) và được lệnh rút khỏi tiền tuyến. Không còn trực tiếp đứng ngoài mặt trận, song cái tên L.M.Páp-li-chen-cô vẫn được coi như một biểu tượng của Hồng quân. Bà được cử tới nhiều quốc gia để nói chuyện về những kinh nghiệm của mình trong chiến đấu và trở thành công dân Xô-viết đầu tiên được mời đến Nhà Trắng bởi cựu Tổng thống Mỹ Phranh-lin Ru-dơ-ven (Franklin Roosevelt).

Sau này, L.M.Páp-li-chen-cô ở lại hậu phương để huấn luyện các xạ thủ Xô-viết cho đến cuối chiến tranh và tiếp tục cuộc đời sinh viên của mình tại Trường Đại học Quốc gia Ki-ép. Từ năm 1945 đến 1953, bà làm nhiệm vụ chuyên viên nghiên cứu trong lực lượng Hải quân Liên Xô.

Tháng 10-1974, L.M.Páp-li-chen-cô qua đời. Lễ tang của bà có rất nhiều nguyên thủ quốc gia đến viếng để thể hiện lòng kính trọng và tiếc thương “người phụ nữ vĩ đại nhất Chiến tranh thế giới thứ hai”.

L.M.Páp-li-chen-cô được tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Liên Xô vào năm 1943. Hình ảnh của bà cũng hai lần xuất hiện trên những con tem thư Xô-viết và trong cả ca khúc “Miss Pavlichenko” do ca sĩ nhạc đồng quê nổi tiếng U-đi Gu-thơ-ri (Woodie Guthrie) sáng tác năm 1946.

CHÂU ANH