Mệnh lệnh của Bộ trưởng Hegseth áp dụng cho tất cả sĩ quan cấp tướng đang đảm nhiệm vị trí chỉ huy và cố vấn cao cấp. Điều này đồng nghĩa với việc ngay cả những chỉ huy lực lượng Mỹ tại các khu vực xung đột và điểm nóng toàn cầu cũng buộc phải rời vị trí để về dự họp. Bất kỳ ai không thể tham dự đều sẽ phải đưa ra lý do cực kỳ thuyết phục.

Theo Politico, cuộc họp nhằm trình bày việc chính quyền tái cấu trúc Bộ Quốc phòng thành “Bộ Chiến tranh” và công bố các tiêu chuẩn mới dành cho quân nhân. Một quan chức Nhà Trắng được dẫn lời cho biết, mục đích là để phô trương sức mạnh, cho thấy quân đội mới dưới thời Tổng thống Donald Trump “trông như thế nào”.

Điều đáng chú ý, việc triệu tập này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang triển khai hàng loạt biện pháp tái cấu trúc sâu rộng Bộ Quốc phòng, trong đó có việc đổi tên thành “Bộ Chiến tranh”. Từ khi Bộ trưởng Hegseth nhậm chức, hàng loạt tướng lĩnh cấp cao, kể cả Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân và chỉ huy hải quân, không quân, tuần duyên đã bị sa thải. Hồi tháng 5, ông đã ra lệnh cho Bộ Quốc phòng cắt giảm ít nhất 20% số lượng tướng 4 sao và đô đốc. Ngoài ra, ông Hegseth đã trực tiếp can dự vào các vấn đề nhân sự, coi chuẩn mực tác phong và thể lực là trọng tâm trong nhiệm kỳ của mình.

Ông Hegseth cũng tập trung vào cái gọi là “tinh thần chiến binh” mới, đề cao một quân đội mang tính chất quyết đoán, chủ động hơn. Theo các quan chức, những yếu tố này sẽ là trọng tâm trong bài phát biểu của ông Hegseth, đồng thời ông sẽ phác thảo một tầm nhìn an ninh quốc gia mới dưới thời chính quyền ông Donald Trump, trong đó nhấn mạnh hơn đến an ninh trong nước và khu vực Tây bán cầu, thay vì sa lầy vào các xung đột xa xôi.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth (ảnh minh họa). Ảnh: Getty 

Theo Politico, dự thảo Chiến lược Quốc phòng quốc gia mới của Lầu Năm Góc-hiện nằm trên bàn của ông Hegseth sẽ điều chỉnh trọng tâm quân sự sang các khu vực gần hơn và ngay tại lãnh thổ Mỹ. Một đánh giá về cách bố trí lực lượng sắp tới nhiều khả năng sẽ kêu gọi cắt giảm binh lính tại châu Âu và các nơi khác.

Trung tướng Mark Hertling, cựu chỉ huy lục quân Mỹ tại châu Âu từ năm 2011 đến 2012 cho hay, ông ban đầu không tin khi đọc về lệnh triệu tập của Bộ trưởng Quốc phòng. Theo ông, cuộc họp sắp tới có thể nhằm thảo luận một chiến lược an ninh quốc gia mới khi môi trường toàn cầu đang đầy rẫy rủi ro, từ xung đột ở Ukraine đến bất ổn ở Trung Đông hay những chia rẽ bên trong NATO. Hoặc đơn giản, cuộc họp chỉ là cách để Bộ trưởng Hegseth phô trương quyền lực, nhắc nhở các tướng lĩnh cấp cao rằng ông đang nắm quyền.

Động thái của người đứng đầu Lầu Năm Góc được cho là bất ngờ và gấp gáp về thời gian, khiến giới phân tích, thậm chí cả các quan chức quốc phòng Mỹ hoài nghi và đưa ra nhiều suy đoán. Trước đó, ngay cả trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, trong chiến dịch Bão táp Sa mạc (năm 1991), hay khi Mỹ tham chiến sâu rộng tại Iraq và Afghanistan, chưa từng có Bộ trưởng Quốc phòng nào của Mỹ yêu cầu tập trung đông đảo tướng lĩnh ở một địa điểm duy nhất như vậy. Một sĩ quan quân đội Mỹ giấu tên thẳng thắn: “Họ không cần một bài thuyết trình từ Bộ trưởng Hegseth về tinh thần chiến binh”. Ông Hegseth muốn nhấn mạnh thông điệp rằng “mọi người phải cùng chèo lái theo một hướng”-nếu không, sự nghiệp của họ có thể gặp hậu quả. Nhiều nhà phân tích cho rằng đây là một phần trong chiến lược “trung thành hóa” hàng ngũ tướng lĩnh, nhằm xây dựng một quân đội tuyệt đối phục tùng định hướng chính trị của Tổng thống Donald Trump.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump hôm 25-9 gọi sự kiện này là một cuộc gặp gỡ thân mật, trong khi một số quan chức quốc phòng lại cho rằng đây chỉ là màn “chụp ảnh lưu niệm”. Theo một quan chức, bài phát biểu sẽ được ghi hình và có thể phát sóng sau đó.

Trong khi đó, về đối nội, động thái bất ngờ của ông chủ Lầu Năm Góc được cho là sẽ không tránh khỏi việc gây ra tâm lý hoang mang trong hàng ngũ lãnh đạo quân sự. Về đối ngoại, việc triệu tập tướng lĩnh gấp rút sẽ tạo ra những rủi ro an ninh không nhỏ. Amy McGrath, cựu phi công thủy quân lục chiến, viết trên mạng xã hội X: “Thông báo với thế giới rằng bạn tập hợp tất cả sĩ quan quân sự cấp cao ở một địa điểm duy nhất thực sự không khôn ngoan”. Đối thủ có thể xem đây là thời cơ để thử phản ứng hoặc khai thác khoảng trống chỉ huy khi hàng loạt lãnh đạo, chỉ huy vắng mặt.

Thêm vào đó, việc triệu tập gấp rút còn cho thấy sự thiếu cân nhắc về phương tiện công nghệ. Trong khi Lầu Năm Góc sở hữu hệ thống hội nghị trực tuyến bảo mật bậc nhất thế giới, việc ép buộc tập trung đông đảo tướng lĩnh về một nơi lại đặt ra câu hỏi về tính hợp lý, hiệu quả và an toàn.

XUÂN PHONG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.