Lãnh đạo Công đảng đối lập ở Vương quốc Anh Jeremy Corbyn ngày 27-8 cảnh báo Brexit không thỏa thuận đồng nghĩa với việc phó mặc Anh cho Tổng thống Donald Trump và các công ty Mỹ, đồng thời khẳng định sẽ làm mọi cách cần thiết để ngăn chặn kịch bản này.

Ông Corbyn đưa ra cảnh báo trên trước thềm cuộc gặp các nghị sĩ cấp cao ngày 27-8 để thảo luận các chiến thuật cần làm trước nguy cơ nước Anh “ly hôn” "lục địa già" mà không có thỏa thuận nào. Các nghị sĩ Anh sẽ trở lại nghị trường từ ngày 3-9 tới sau kỳ nghỉ hè. Các cuộc bỏ phiếu trước đó tại Quốc hội đã cho thấy đa số ủng hộ các biện pháp ngăn chặn kịch bản ra đi không thỏa thuận. Tuy nhiên, đa số này không vững chắc bởi được tạo thành từ những nghị sĩ thuộc các đảng phái khác nhau với hệ tư tưởng không đồng nhất. Người phát ngôn về Brexit của Công đảng, Keir Starmer cho biết mục đích của cuộc gặp ngày 27-8 với các đảng phải đối lập là nhất trí một kế hoạch khi các nghị sĩ trở lại làm việc.

Lãnh đạo Công đảng đối lập Anh Jeremy Corbyn (thứ hai từ phải sang) tại cuộc gặp với lãnh đạo các đảng phái tại London, Anh ngày 27-8. Ảnh: AFP.

Trong bài bình luận trên Báo Independent, ông Corbyn viết: “Cuộc chiến nhằm ngăn chặn Brexit không thỏa thuận không phải là cuộc chiến giữa những người muốn rời EU và những người muốn ở lại, mà là cuộc chiến giữa nhiều người chống lại một số người đang lợi dụng kết quả trưng cầu ý dân để giành thêm quyền lực và tài sản cho những người ở tốp trên. Ông nhấn mạnh Công đảng sẽ làm mọi điều cần thiết để ngăn chặn kịch bản “Brexit không thỏa thuận của các chủ ngân hàng”.

Trước đó, Thủ tướng Anh Boris Johnson khi trả lời phỏng vấn báo chí đã thừa nhận cơ hội để Anh và EU có được thỏa thuận Brexit gần như không chắc chắn. “Điều quan trọng là chúng ta phải sẵn sàng cho kịch bản Anh ra đi mà không có thỏa thuận nào”, ông khẳng định.

Quốc hội Anh đã 3 lần bác bỏ thỏa thuận Brexit mà cựu Thủ tướng Theresa May đã nhất trí với các lãnh đạo EU cuối năm ngoái, làm sâu sắc thêm một cuộc khủng hoảng kéo dài 3 năm qua, đe dọa vị thế của Vương quốc Anh như một trong những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới và là điểm đến ổn định của các nhà đầu tư nước ngoài.

Tuần trước, Thủ tướng Boris Johnson đã hội đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk với yêu cầu thay đổi thỏa thuận Brexit và hủy bỏ “điều khoản rào chắn” liên quan đến biên giới với Ireland. Ông Johnson tuyên bố sẵn sàng tiến hành đàm phán Brexit với EU đến phút chót. Một quan chức Anh cho biết cố vấn của Thủ tướng Anh về Brexit, ông David Frost sẽ đến Brussels (Bỉ) ngày 28-8 để tiến hành các cuộc thảo luận không chính thức.

Tuy nhiên, quan điểm của châu Âu về “điều khoản rào chắn” theo ông Tusk đó là, bất cứ sự thay đổi nào đối với vấn đề này cũng cần phải “thực tế” và có “tính thực tiễn ngay lập tức”. Cuộc hội đàm nói trên chỉ là dịp để bày tỏ quan điểm mà các bên đã biết và phía Anh đang hy vọng về sự xuất hiện của những thành tố mới giúp phá vỡ bế tắc cho tình hình Brexit hiện nay. 

Cho đến nay, các lựa chọn để ngăn Brexit không thỏa thuận của phe đối lập ở Anh bao gồm thông qua một đạo luật buộc chính phủ phải tìm cách hoãn Brexit hoặc cố gắng loại bỏ chính phủ hiện nay bằng một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. 

Cho dù nỗ lực của phe đối lập có thành công hay không, nước Anh sẽ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo tất cả các cam kết được thực hiện trong thời gian nước này là thành viên của EU. Giới chức EU vừa yêu cầu nước Anh phải thực hiện nghĩa vụ tài chính ngay cả trong trường hợp Brexit không có thỏa thuận. Theo đó, việc thanh toán các “hóa đơn li dị” là cần thiết trong việc khởi đầu mối quan hệ mới giữa hai bên trên một nền tảng vững chắc, dựa trên sự tin cậy lẫn nhau. Trước đó, Thủ tướng Boris Johnson cho rằng, Anh sẽ không có nghĩa vụ phải trả toàn bộ 39 tỷ bảng “hóa đơn li dị” cho EU nếu như nước này rời mái nhà chung châu Âu mà không đạt được thỏa thuận vào ngày 31-10 tới. 

Từ nay đến ngày 31-10, thời hạn nước Anh chính thức rời khỏi EU sẽ chỉ còn khoảng hai tháng. Liệu Thủ tướng Anh Boris Johnson có thể xoay chuyển tình thế trong khoảng thời gian ngắn như vậy? Đây không phải là vấn đề dễ trả lời bởi tấm gương của người tiền nhiệm Theresa May vẫn còn đó. Mọi nỗ lực đến phút chót nhằm thay đổi cục diện Brexit của bà May đều vô vọng và phải ra đi trong nhiều nuối tiếc.

XUÂN PHONG