Hàn Quốc và Nhật Bản rơi vào vòng xoáy cuộc chiến thương mại-công nghệ sau khi Nhật Bản ra quyết định hạn chế xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao sang Hàn Quốc khiến cho nhiều công ty điện tử của nước này lao đao vì thiếu linh kiện. Hàn Quốc một mặt kêu gọi Nhật Bản dỡ bỏ lệnh hạn chế, đồng thời đe dọa sẽ kiện lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Cuối tuần trước, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng cho biết chính phủ nước này sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước một cách tích cực để ứng phó với lệnh cấm từ Tokyo.

Căng thẳng giữa hai nước láng giềng Đông Bắc Á, liên quan đến trường hợp bồi thường cho lao động Hàn Quốc bị cưỡng ép làm việc cho các công ty Nhật Bản trong suốt Chiến tranh thế giới thứ hai, đã leo thang đỉnh điểm trong tháng 7 này khi Nhật Bản siết chặt xuất khẩu nguyên vật liệu công nghệ cao cho Hàn Quốc. 

Ảnh chụp màn hình báo Chosul Ilbo bị chỉ trích đăng tin sai lệch quan điểm của người Hàn Quốc với cuộc xung đột thương mại đang diễn ra giữa Hàn Quốc và Nhật Bản.

Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Hong Nam-ki nhắc lại lời kêu gọi Nhật Bản dỡ bỏ các hạn chế về thương mại, đồng thời nói thêm rằng Hàn Quốc sẽ sớm công bố kế hoạch để khiến chuỗi cung ứng của họ trở nên độc lập hơn, nhằm giảm bớt sự phụ thuộc của nước này vào ngành công nghiệp vật liệu, trang thiết bị và linh kiện của Nhật Bản.

Về phần mình, Phó chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yasutoshi Nishimura hối thúc Hàn Quốc “thực hiện các bước đi phù hợp” để giải quyết những tranh cãi giữa hai bên về vấn đề lao động ép buộc thời chiến. “Chúng tôi không thay đổi lập trường, hối thúc Hàn Quốc thực hiện các bước đi phù hợp và kịp thời để tuân thủ luật pháp quốc tế và hiệp ước thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước năm 1965”.

Việc Nhật siết chặt xuất khẩu nguyên vật liệu công nghệ cao cho Hàn Quốc có thể làm tổn thương các công ty công nghệ trên toàn cầu, trong đó có cả Samsung-tập đoàn công nghệ khổng lồ của Hàn Quốc đang hoạt động tại bang Texas, Mỹ. Một nguồn tin giấu tên từ Chính phủ Hàn Quốc cho biết, nó sẽ ảnh hưởng xấu đến các công ty như Apple, Amazon, Dell, Sony và hàng tỷ người tiêu dùng trên toàn thế giới.

Mặc dù những nguy cơ được cảnh báo này chưa được rõ ràng nhưng đã khiến Mỹ, đồng minh của cả Nhật Bản lẫn Hàn Quốc không thể ngồi im.

Một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ ngày 16-7 cho biết, Mỹ sẽ “làm những gì nước này có thể” để giúp xoa dịu những tranh cãi về chính trị và kinh tế ngày càng nghiêm trọng giữa Hàn Quốc và Nhật Bản. 

Mỹ không muốn công khai can thiệp vào căng thẳng giữa hai nước đồng minh, nhưng tranh cãi giữa Nhật Bản và Hàn Quốc vốn đe dọa nguồn cung ứng con chip bộ nhớ và điện thoại thông minh trên toàn cầu, đã phủ bóng chuyến công du châu Á của ông David Stilwell-trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á.

Phát biểu với báo chí tại thủ đô Seoul, ông Stilwell nói rằng ông rất quan tâm đến tình hình hiện nay, song không nêu rõ những bước đi nào mà Washington sẵn sàng thực hiện, đồng thời nhấn mạnh về cơ bản, Nhật Bản và Hàn Quốc phải tự thu hẹp bất đồng giữa các bên. “Chúng tôi hy vọng sẽ sớm có một giải pháp. Mỹ, với tư cách là người bạn và đồng minh thân cận với cả hai bên sẽ làm những gì có thể để hỗ trợ các nỗ lực giải quyết bất đồng”. 

Liên quan tới xung đột thương mại giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, ngày 16-7, Chính phủ Hàn Quốc đã chỉ trích hai tờ báo lớn chủ chốt của nước này là Chosun Ilbo và tờ JoongAng Ilbo đã đăng tải tin sai lệch về quan điểm của người Hàn Quốc đối với cuộc xung đột thương mại đang diễn ra giữa Hàn Quốc và Nhật Bản. Phát biểu trong cuộc họp báo sáng 17-7, tại thủ đô Seoul, người phát ngôn của Tổng thống Hàn Quốc, bà Ko Min-jung đã trích dẫn nguồn tin từ hai tờ báo Chosun và JoongAng, nhấn mạnh rằng báo chí cần phải đứng trên lập trường và lợi ích của người dân.

Bà Ko Min-jung nói: “Hai tờ báo lớn của Hàn Quốc đã chỉ trích lập trường của Chính phủ Hàn Quốc trong việc đối phó với các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Nhật Bản. Những thông tin này được dịch ra tiếng Nhật và đăng tải trên trang web của Nhật Bản. Tôi muốn nói rằng liệu điều này có thực sự phản ánh quan điểm của người Hàn Quốc hay không? Các công ty của Hàn Quốc đã trong tình trạng khó khăn và chính phủ đang cố gắng để vượt qua cuộc khủng hoảng này. Vào thời điểm này, báo chí cần phải trả lời câu hỏi làm thế nào để bảo đảm lợi ích cho đất nước và người dân Hàn Quốc”.

Nếu Nhật Bản đi quá xa, chẳng hạn như loại Hàn Quốc khỏi “danh sách trắng” các quốc gia hữu hảo bằng cách hạn chế giao thương ở mức độ tối thiểu, thì điều này sẽ gây ra “rất nhiều vấn đề nghiêm trọng” và gây căng thẳng trong quan hệ giữa bộ ba Mỹ-Nhật-Hàn. Khi được hỏi liệu Chính phủ Hàn Quốc có xem xét các biện pháp đáp trả hay không, một nguồn tin nói rằng Hàn Quốc mong muốn giải quyết tranh cãi thông qua con đường ngoại giao.

XUÂN PHONG