Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết, Thủ tướng Kishida Fumio sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản-Trung Á tại Kazakhstan trong tháng 8 này. Theo tờ The Yomiuri Shimbun, hội nghị thượng đỉnh được tổ chức nhân dịp Thủ tướng Kishida thực hiện chuyến thăm tới các quốc gia Kazakhstan, Uzbekistan và Mông Cổ từ ngày 9 đến 12-8 tới đây. Đây sẽ là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Nhật Bản với các quốc gia Trung Á (gồm Uzbekistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Turkmenistan) với mục đích củng cố các cam kết của Nhật Bản với khu vực thông qua việc thảo luận hàng loạt vấn đề, nhất là hợp tác kinh tế.

Trong khi đó, tờ The Japan Times dẫn lời giới chức Chính phủ Nhật Bản tiết lộ Thủ tướng Kishida dự kiến sẽ công bố một gói viện trợ kinh tế tại hội nghị thượng đỉnh khi mà Tokyo muốn củng cố mối quan hệ với các quốc gia Trung Á thông qua viện trợ phát triển kinh tế bền vững giữa lúc các cường quốc không ngừng tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng tại khu vực.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio tiếp Ngoại trưởng của 5 quốc gia Trung Á, tháng 12-2022. Ảnh: japan.kantei.go.jp 

Bộ Ngoại giao Nhật Bản đánh giá Trung Á là khu vực có vị trí địa chính trị quan trọng, được bao quanh bởi Trung Quốc, Nga, Iran và Afghanistan. Đây là thị trường hấp dẫn với nguồn tài nguyên năng lượng và khoáng sản dồi dào cũng như có tốc độ tăng trưởng kinh tế và dân số cao. Hội nghị thượng đỉnh sắp tới sẽ có ý nghĩa rất quan trọng bởi các quốc gia Trung Á đang chịu ảnh hưởng theo nhiều khía cạnh, trước những biến động địa chính trị toàn cầu, đồng thời góp phần củng cố trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật pháp. Để thúc đẩy việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh, Ngoại trưởng Kamikawa Yoko gần đây đã có cuộc gặp với đại sứ của 5 quốc gia Trung Á tại Nhật Bản.

Theo Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), Nhật Bản không phải là "gương mặt mới" tại Trung Á. Ngay sau khi Liên Xô tan rã, Nhật Bản là một trong những quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với các quốc gia trong khu vực. Theo thời gian, mối quan hệ giữa hai bên không ngừng được củng cố. Vào năm 2004, hai bên đã thiết lập cơ chế đối thoại "Trung Á + Nhật Bản", trong đó Nhật Bản đóng vai trò là chất xúc tác thúc đẩy hợp tác cũng như hỗ trợ 5 quốc gia Trung Á phát triển. Nhật Bản được xem là đi đầu trong việc hỗ trợ tăng cường hợp tác, kết nối tại khu vực này. Trong các Sách xanh Ngoại giao, Nhật Bản cũng khẳng định các quốc gia Trung Á là đối tác của Tokyo trong việc củng cố một trật tự quốc tế tự do và rộng mở dựa trên luật lệ. Nhật Bản thúc đẩy ngoại giao nhằm đóng góp cho hòa bình, ổn định ở Trung Á.

JICA đánh giá, hiện nay, tầm quan trọng của Trung Á ngày càng gia tăng không chỉ vì nguồn dự trữ dồi dào về dầu mỏ, khí thiên nhiên và các tài nguyên khác mà còn do tiềm năng tăng trưởng kinh tế cùng các diễn biến địa chính trị trên toàn cầu như cạnh tranh cường quốc, xung đột. Kết quả là các cường quốc đều muốn tăng cường quan hệ với khu vực. Kể từ năm ngoái, các nhà lãnh đạo Trung Á đã có hàng loạt cuộc gặp thượng đỉnh với phía Nga, Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Mỹ, Đức... Trong bối cảnh đó, việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên đúng vào dịp kỷ niệm 20 năm thiết lập cơ chế đối thoại "Trung Á + Nhật Bản" là nhằm làm sâu sắc mối quan hệ đối tác lâu năm giữa hai bên.

HOÀNG VŨ

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.