CNN cho biết, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru mới đây đã thành lập “lực lượng đặc nhiệm”-tên chính thức là “Văn phòng thúc đẩy một xã hội chung sống hài hòa với người nước ngoài”, nhằm tăng cường đối phó với tội phạm và các hành vi gây rối liên quan đến người nước ngoài. Ông Ishiba Shigeru mô tả văn phòng này là "trung tâm chỉ huy" điều phối các chính sách đối với cả công dân Nhật Bản và người nước ngoài.

Người dân Nhật Bản và khách du lịch trên đường phố Tokyo. Ảnh: Getty Images 

Tháng 6 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản cũng thông báo về kế hoạch sửa đổi các chính sách nhằm cấm khách du lịch và công dân nước ngoài chưa thanh toán hóa đơn y tế được cấp thị thực hoặc nhập cảnh vào nước này.

Nền kinh tế lớn thứ tư thế giới có lịch sử lâu dài về chính sách nhập cư nghiêm ngặt, nhưng với dân số già hóa nhanh chóng và tỷ lệ sinh giảm mạnh, Nhật Bản đã dần mở cửa đón lao động nước ngoài và thu hút thêm khách du lịch quốc tế. Trong vài năm qua, đặc biệt là kể từ đại dịch Covid-19, ngành du lịch Nhật Bản chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Theo Cơ quan Du lịch Liên hợp quốc, năm 2024, Nhật Bản là quốc gia đón lượng khách du lịch nhiều thứ 8 trên thế giới và đứng đầu châu Á.

Tuy nhiên, CNN nhận định, dòng người đổ về xứ sở mặt trời mọc đã gây khó chịu cho nhiều cư dân địa phương. Cuộc sống của họ bị đảo lộn bởi khách du lịch đổ xô đến các khu phố để tham quan, mua sắm hoặc chụp ảnh phong cảnh. Một số người phàn nàn về tình trạng quá tải khách du lịch và cho rằng đây là nguyên nhân gây ra lạm phát cũng như tình trạng thiếu hụt một số nguồn cung ở Nhật Bản, trong đó có gạo. Những người khác thì cho rằng lao động nước ngoài đang chiếm mất việc làm hoặc các khoản phúc lợi của người dân bản địa.

The Japan News cho biết, trong bối cảnh số lượng cư dân và du khách nước ngoài đến Nhật Bản ngày càng tăng, đã xảy ra hàng loạt vụ việc và tai nạn liên quan đến người nước ngoài, cũng như những vấn đề bất ổn trong cộng đồng địa phương do các hành vi gây mất trật tự. Cùng với đó là tình trạng sử dụng bảo hiểm y tế không đúng mục đích.

Mặc dù vậy, Giáo sư xã hội học Shunsuke Tanabe thuộc Đại học Waseda ở Tokyo thì cho rằng rất nhiều quan điểm tiêu cực về người nước ngoài bắt nguồn từ những thông tin sai lệch và gây hiểu lầm trên mạng xã hội. Ông nói với CNN: “Rõ ràng là có nhiều người nước ngoài hơn và người ta bắt đầu cho rằng an ninh công cộng chắc hẳn cũng đang trở nên tồi tệ hơn”.

Cũng có ý kiến cho rằng Nhật Bản hiện vẫn cần lao động nước ngoài, bởi tỷ lệ sinh của nước này đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, đồng nghĩa với việc lực lượng lao động sẽ tiếp tục giảm trong nhiều thập kỷ tới. Trên thực tế, để thu hút lao động nước ngoài, Chính phủ Nhật Bản đã nới lỏng yêu cầu về thị thực. Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, số lượng lao động nước ngoài tại nước này đã đạt mức cao kỷ lục 2,3 triệu người vào tháng 10-2024. Chính phủ cũng đã cấp thị thực cho "lao động có kỹ năng đặc định" để làm việc trong nhiều ngành nghề, từ điều dưỡng, khách sạn đến xây dựng và hàng không.

Dù thành lập “lực lượng đặc nhiệm” nhằm đối phó với những vấn đề tiêu cực liên quan đến người nước ngoài, Thủ tướng Ishiba Shigeru gần đây thừa nhận tầm quan trọng của duy trì tư duy cởi mở. “Khi Nhật Bản đối mặt với những thách thức về tỷ lệ sinh giảm và dân số già hóa, điều cần thiết là chúng ta phải kết hợp sức sống của cộng đồng quốc tế thông qua việc tiếp nhận một số lượng lao động nước ngoài nhất định và mở rộng du lịch nội địa...”.

TRUNG DŨNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.