Nhật Bản đang chuẩn bị cải tổ hệ thống giáo dục sau đại học bằng cách triển khai các chương trình tích hợp cử nhân-thạc sĩ kéo dài 5 năm trên toàn quốc, nhằm thúc đẩy gia tăng số sinh viên theo học bậc sau đại học và nguồn nhân lực trình độ cao trong bối cảnh lực lượng lao động đang dần suy giảm.
Theo The Japan Times, Bộ Giáo dục Nhật Bản mới đây đã trình bày đề xuất này tại một tiểu ban thuộc Hội đồng Giáo dục Trung ương. Việc triển khai chính thức đề xuất cải cách này có thể bắt đầu sớm nhất từ năm học 2026.
 |
Ảnh minh họa: USA Today |
Theo cơ chế đào tạo hiện tại, sinh viên Nhật Bản sẽ học 4 năm chương trình cử nhân và 2 năm hệ thạc sĩ. Cải cách được đề xuất sẽ rút ngắn thời gian học hai bậc còn 5 năm, cho phép sinh viên đã kết thúc 4 năm học hệ cử nhân theo tiêu chuẩn được hoàn thành chương trình thạc sĩ trong 1 năm. Đồng thời, sinh viên cũng có thể đăng ký học thạc sĩ ngay từ khi đang theo học chương trình cử nhân.
Trước tình trạng già hóa dân số, số lượng thanh thiếu niên ở độ tuổi 18-độ tuổi bắt đầu vào bậc đại học-ngày càng suy giảm, các trường đại học đang đối diện với áp lực tuyển sinh để đáp ứng sự gia tăng về nhu cầu đào tạo nguồn lực chuyên môn hóa cho đất nước, thay vì chỉ đào tạo các lao động không chuyên.
Mặc dù hiện nay đã tồn tại cơ chế cho phép các sinh viên xuất sắc từ các trường đại học hoàn thiện bậc cử nhân và thạc sĩ với thời hạn ngắn hơn, tuy nhiên cơ chế này chỉ được thực hiện tại một số cơ sở đào tạo, như tại Đại học Keio có chương trình tích hợp thạc sĩ 4 năm và tại Đại học Hitotsubashi là chương trình 5 năm. Đại học Tokyo cũng đang chuẩn bị triển khai chương trình 4+1 tại Trường Thiết kế trong năm 2027.
Chính phủ Nhật Bản hy vọng rằng việc hợp thức hóa chương trình đào tạo 5 năm ở tất cả các trường đại học trên toàn quốc sẽ giúp thúc đẩy cạnh tranh quốc tế và thu hút nhiều sinh viên quốc tế hơn.
Theo Bộ Giáo dục Nhật Bản, chỉ 12,6% sinh viên bậc đại học ở Nhật Bản tiếp tục học lên cao học hoặc các cơ sở giáo dục tương đương trong năm 2024-tỷ lệ thấp hơn rất nhiều so với các nước phương Tây.
Đã có nhiều ý kiến lo ngại đề xuất cải tổ nêu trên có thể làm ảnh hưởng tới chất lượng vì sinh viên cùng lúc phải hoàn thiện cả chương trình cử nhân lẫn thạc sĩ trong thời gian bị rút ngắn, theo tiêu chuẩn nghiên cứu có thể sẽ giảm. Các thành viên tại Hội đồng Giáo dục Trung ương nhấn mạnh rằng cải cách phải đi kèm với thay đổi trong cơ chế tuyển dụng. Nếu các nhà tuyển dụng không đánh giá cao bằng thạc sĩ hơn, sinh viên có thể sẽ mất động lực dành thêm một năm để học tập, dù là chương trình đó có được rút ngắn hay không.
* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.
Tân Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản Takaichi Sanae cam kết sẽ nỗ lực biến những lo lắng của người dân nước này thành hy vọng.