Theo AP, vào lúc 14 giờ, giờ địa phương (tức 18 giờ, giờ Việt Nam) ngày 28-10, Tổng thống Mỹ Gioóc-giơ Bu-sơ và Thủ tướng I-rắc Ma-li-ki cùng nhiều quan chức hai nước đã họp qua cầu truyền hình. Nguồn tin mật từ Phủ thủ tướng I-rắc cho biết, cuộc họp này tập trung vào việc Mỹ tiếp tục hỗ trợ cho lực lượng an ninh I-rắc, đồng thời vạch kế hoạch chiến lược bình ổn ở I-rắc trong thời gian tới.

Cuộc họp giữa quan chức cấp cao Mỹ và I-rắc diễn ra chỉ một ngày sau khi Mỹ và chính quyền I-rắc đạt được tuyên bố chung nhằm chấm dứt tình trạng bạo lực ở I-rắc. Tuyên bố này được xem là hiếm có bởi đã lâu chính phủ I-rắc và quân đội Mỹ tại I-rắc chưa đạt được thỏa thuận nào có tính thống nhất như lần này.

Thủ tướng I-rắc Ma-li-ki tại buổi họp báo (ảnh: AP).

Tuyên bố trên do Đại sứ Mỹ tại I-rắc Dan-may Kha-li-dát và Thủ tướng I-rắc Nu-ri An Ma-li-ki ký với nội dung chính khẳng định rằng, lịch trình thực hiện các biện pháp giải quyết tình trạng bạo lực sẽ được xây dựng trên các mục tiêu do chính phủ I-rắc tự đặt ra với sự hỗ trợ của Mỹ. Trước đó, Thủ tướng Ma-li-ki đã bất bình trước việc Đại sứ Kha-li-dát tuyên bố rằng, chính quyền I-rắc đã chấp nhận lộ trình giải giáp các nhóm vũ trang bất hợp pháp và tiến hành các cải cách chính trị và kinh tế nhằm làm dịu căng thẳng giữa các nhóm sắc tộc, tôn giáo ở nước này. Ông Ma-li-ki đáp trả rằng, chính phủ I-rắc "là đại diện cho nhân dân nước này và không ai có thể áp đặt thời gian biểu cho chính phủ".

Trong cuộc họp báo sau lễ ký tuyên bố trên, ông Ma-li-ki khẳng định "Chính phủ I-rắc sẽ phối hợp với quân đội Mỹ để thúc đẩy hòa bình, dân chủ, ổn định ở I-rắc và cùng Mỹ đối mặt với những nguy cơ khủng bố". Tuy nhiên, ngày 28-10, ông Ma-li-ki đã lên tiếng phản bác những lời cáo buộc cho rằng, ông đang "nịnh bợ" nước Mỹ. Ông Ma-li-ki khẳng định, ông là "người bạn của Mỹ chứ không phải là người Mỹ ở I-rắc".

Tuy nhiên, dư luận đều tỏ ra nghi ngờ về khả năng thành công của lộ trình chuyển giao trách nhiệm an ninh cho người I-rắc, vì thời gian gần đây, chính quyền Mỹ đang cố gắng thay đổi chiến thuật trong cuộc chiến I-rắc bằng cách ép chính quyền Bát-đa chấp nhận một lộ trình, theo đó liên quân do Mỹ lãnh đạo có thể chuyển dần trách nhiệm bảo vệ an ninh cho các lực lượng an ninh I-rắc. Lý do buộc chính quyền Mỹ phải hành động như vậy là vì uy tín ngày càng sụt giảm trong công chúng Mỹ trong bối cảnh cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ sẽ được tổ chức vào ngày 7-11 tới. Các cử tri Mỹ ngày càng mất lòng tin vào chính sách của chính quyền về cuộc chiến I-rắc. Họ cho rằng hàng trăm tỷ USD tiền đóng thuế của người dân Mỹ đã bị tiêu phí và gần 3.000 lính Mỹ đã chết trong cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm qua ở I-rắc, song triển vọng về "chiến thắng" như các nhà lãnh đạo Mỹ hứa hẹn vẫn rất mù mịt.

KIM OANH (tổng hợp)