Theo Financial Times, Tổng thống Donald Trump ngày 26-6 cho biết, Mỹ và Trung Quốc đã ký một thỏa thuận thương mại, hai tuần sau khi ông Donald Trump tuyên bố hai bên đã đạt được đồng thuận tại London về việc tạm dừng những tranh chấp thương mại song phương. Nhưng nhà lãnh đạo Mỹ không cung cấp thêm chi tiết của thỏa thuận.

Trong khi đó, một quan chức Nhà Trắng cho biết, Mỹ và Trung Quốc đã "đồng ý ký một thỏa thuận bổ sung nhằm thiết lập khuôn khổ thực thi thỏa thuận Geneva", ám chỉ đến vòng đàm phán thương mại diễn ra hồi tháng 5, khi hai bên lần đầu tiên đàm phán đình chiến thương mại.

Đất hiếm trở thành trọng tâm chính của các cuộc xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc (ảnh minh họa). Ảnh: Reuters 

Ông Donald Trump thông báo tin tức trên khi phát biểu tại một sự kiện ở Nhà Trắng nhằm vận động thông qua dự luật chi tiêu trước Quốc khánh 4-7. Ông khẳng định: “Chúng tôi đang bắt đầu mở cửa thị trường Trung Quốc, những điều trước đây không thể xảy ra”.

Theo AFP, ngày 27-6, Trung Quốc đã xác nhận các chi tiết về một thỏa thuận thương mại với Mỹ, khẳng định Washington sẽ dỡ bỏ “các biện pháp hạn chế” trong khi Bắc Kinh sẽ “xem xét và phê duyệt” các mặt hàng thuộc diện kiểm soát xuất khẩu. Theo Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc, hai bên đã tiếp tục xác nhận các chi tiết của khuôn khổ, đồng thời khẳng định Trung Quốc “sẽ xem xét và phê duyệt các hồ sơ xin phép xuất khẩu những mặt hàng thuộc diện kiểm soát nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật... Phía Mỹ sẽ tương ứng hủy bỏ một loạt biện pháp hạn chế áp đặt đối với Trung Quốc”.

Theo CNN, tuyên bố này được đưa ra như một câu trả lời cho một câu hỏi cụ thể về cách "Trung Quốc sẽ đẩy nhanh việc xuất khẩu đất hiếm sang Hoa Kỳ". Đất hiếm đã trở thành trọng tâm chính của các cuộc xung đột thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong những tuần gần đây khi mức thuế quan trả đũa của họ chuyển thành cuộc đấu tranh về chuỗi cung ứng.

Bloomberg dẫn lời Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick cho biết, thỏa thuận với Trung Quốc được ký kết sẽ hệ thống hóa các điều khoản đã được sự nhất trí trong quá trình đàm phán giữa Bắc Kinh và Washington, bao gồm cam kết từ Trung Quốc về việc cung cấp đất hiếm được sử dụng trong nhiều sản phẩm như turbin gió, máy bay phản lực...

Với việc Washington và Bắc Kinh ký kết thoả thuận khung nêu trên, hai bên dường như đã đưa vào văn bản những gì đã được đàm phán trước đó nhưng chưa nằm trong tài liệu chính thức. Quá trình hướng tới một thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung bắt đầu khi các nhà đàm phán hai nước đồng ý thiết lập một “cơ chế tham vấn thương mại” trong các cuộc gặp tại Geneva tháng trước, nhằm xoa dịu căng thẳng thuế quan. Sau đó, hai bên tiếp tục đàm phán cấp cao tại London và đạt được đồng thuận trên nguyên tắc về một thỏa thuận khung. Ngay sau vòng đàm phán ở London, ông Donald Trump từng tuyên bố thỏa thuận “đã xong” và chỉ còn chờ Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình phê chuẩn.

Bộ trưởng Lutnick cho biết, theo thỏa thuận vừa được ký kết, các "biện pháp đối phó" của Mỹ được ban bố trước phiên đàm phán tại London sẽ được dỡ bỏ, nhưng chỉ sau khi vật liệu đất hiếm bắt đầu được xuất khẩu từ Trung Quốc. Các biện pháp đối phó của Mỹ bao gồm hạn chế xuất khẩu một số nguyên vật liệu bao gồm ethane, vốn được sử dụng để sản xuất nhựa, phần mềm chip và động cơ máy bay. 

Với kết quả này có thể coi cuộc chiến thương mại căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã tạm ngừng lại, nhưng cũng chưa thể khẳng định chắc chắn kịch bản căng thẳng trước đây sẽ không tái diễn bởi nó còn phụ thuộc vào mức độ tuân thủ của hai nước đối với thoả thuận khung vừa đạt được. Hơn nữa, Nhà Trắng không nêu rõ liệu thỏa thuận khung hiện tại có đủ để ngăn việc tái áp thuế hay không.

Nhưng dù sao đây cũng là thông tin tích cực đối với nền kinh tế toàn cầu cũng như các quốc gia đang tìm kiếm thoả thuận thương mại với Mỹ sau động thái gây lo ngại của Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế nhập khẩu đối với hàng hoá của nhiều nước, với mức thuế cơ bản 10% và các mức cao hơn đối với 57 quốc gia, gây ra tình trạng căng thẳng thương mại toàn cầu thời gian vừa qua.  

Ông Sean Stein, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung nhận định: “Dù vẫn cần xem xét kỹ nội dung chi tiết nhưng nếu thỏa thuận mang lại sự chắc chắn, dễ dự đoán và công bằng hơn trong thương mại Mỹ-Trung thì đó sẽ là thắng lợi lớn cho người dân hai nước”.

XUÂN PHONG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.