Theo Bloomberg, ngoài số hàng hóa nói trên, Tổng thống Donald Trump còn cảnh báo 16 tỷ USD hàng hóa khác nhập khẩu từ Trung Quốc cũng sẽ bị tăng thuế sau hai tuần nữa. Tổng trị giá hàng hóa Trung Quốc bị tăng thuế có thể sẽ lên tới 550 tỷ USD, lớn hơn tổng giá trị hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ năm 2017.

Ngày 6-7, đáp lại động thái của Mỹ, Trung Quốc thông báo các biện pháp áp thuế trả đũa đối với 545 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, bao gồm nông sản, thủy sản và phương tiện vận tải đã bắt đầu có hiệu lực sau quyết định tăng thuế của Washington. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nêu rõ: "Sau khi Mỹ kích hoạt các biện pháp thuế chống lại Trung Quốc, các biện pháp của Trung Quốc nhằm vào Mỹ ngay lập tức có hiệu lực". Tuy nhiên, ông Lục Khảng từ chối cho biết chi tiết về giá trị hàng hóa nhập khẩu của Mỹ chịu mức thuế mới.

Công nhân làm việc trong một nhà máy tại Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Theo các quan chức Trung Quốc, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ đạo các cấp chính quyền cần sẵn sàng chuẩn bị cho một cuộc chiến thương mại toàn diện. Trước đó, Bộ Thương mại Trung Quốc (MOC) khẳng định, Washington đã châm ngòi cho cuộc chiến thương mại lớn nhất trong lịch sử kinh tế thế giới. Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc nêu rõ mức thuế quan nói trên vi phạm các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), thể hiện một hình thức "chèn ép thương mại", tạo ra mối đe dọa đối với an ninh kinh tế thế giới và mọi thước đo giá trị. Hơn nữa, chính sách tăng thuế của Mỹ sẽ làm tổn hại đà phục hồi kinh tế toàn cầu và gây rối loạn thị trường thế giới, đồng thời cũng là một đòn giáng vào nhiều công ty đa quốc gia, doanh nghiệp và người tiêu dùng thông thường.

Phía Trung Quốc cũng nhấn mạnh Bắc Kinh đang bị ép phải đưa ra các biện pháp ứng phó để bảo vệ lợi ích cốt lõi của quốc gia và lợi ích của người dân quốc gia châu Á này. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Trung Quốc sẽ sớm thông báo tình hình cụ thể lên WTO và cùng các nước khác bảo vệ các cơ chế thương mại tự do, đa phương.

Tháng trước, Mỹ tuyên bố áp mức thuế mới đối với khoảng 1.100 sản phẩm xuất khẩu của Trung Quốc, trong đó đợt đầu là 818 sản phẩm, gồm các loại ô tô, trị giá gần 34 tỷ USD, với mức thuế 25%. Trung Quốc cũng khẳng định sẽ áp thuế bổ sung lên tới 25% đối với 659 mặt hàng nhập khẩu của Mỹ, trị giá 50 tỷ USD. Cho đến nay, chưa có tín hiệu nào cho thấy Mỹ và Trung Quốc tìm được lập trường chung và nỗi lo về một cuộc chiến thương mại thực sự giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang hiện hữu.

Đánh giá về tác động của “cuộc chiến không tiếng súng” này, Morgan Stanley ước tính thương mại thế giới có thể bị gián đoạn nghiêm trọng vì 2/3 hàng hóa bị tác động bởi thuế quan có liên quan đến chuỗi giá trị toàn cầu. Cụ thể, Reuters ước tính, mỗi 100 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu bị ảnh hưởng bởi thuế quan, chiếm 0,5% giá trị thương mại toàn cầu, sẽ xóa đi 0,1 điểm phần trăm tăng trưởng của GDP toàn cầu.

Trong khi đó, theo Tân Hoa xã, chuyên gia kinh tế thuộc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Ma Jun nhận định, cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ chỉ tác động hạn chế tới nền kinh tế Trung Quốc. Nhóm nghiên cứu do chuyên gia Ma Jun đứng đầu đánh giá, cuộc chiến thương mại này sẽ khiến tăng trưởng GDP của Trung Quốc giảm 0,2%. Ông Ma Jun là một thành viên trong Ủy ban chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc. Theo chuyên gia này, cuộc chiến thương mại không nhất thiết sẽ tác động nhiều tới thị trường vốn và tỷ giá hối đoái. Ông nêu rõ đối với những ngành công nghiệp chịu tác động lớn hơn, phía Trung Quốc sẽ cân nhắc các biện pháp đáp trả cần thiết để hạn chế tác động.

Trong khi đó, một số nhà phân tích bao gồm Ngân hàng DBS có trụ sở tại Singapore cho rằng, Mỹ dường như sẽ chịu thiệt hại nhiều hơn Trung Quốc do chính sách của chính quyền ông Trump có thể trực tiếp ảnh hưởng tới việc đầu tư của các công ty Mỹ tại Trung Quốc. Ngoài ra, nền kinh tế hàng đầu thế giới cũng có thể bị tổn thất nặng nề hơn khi vẫn đang theo đuổi quan điểm “đối đầu thương mại” với không chỉ Trung Quốc mà còn với các đối tác truyền thống như Canada và Liên minh châu Âu (EU).

 HÙNG HÀ