Gần đây, chính phủ Pháp công bố những điều chỉnh lớn trong dự thảo luật nhập cư mới. Đây là chủ trương tiếp theo sau khi một đạo luật tương tự được thông qua trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Emmanuel Macron năm 2018. AFP dẫn lời “ông chủ” Điện Elysee trong một cuộc họp đánh giá luật nhập cư hiện nay đang tỏ ra thiếu hiệu quả và tính nhân văn.

Theo Tổng thống Pháp, đất nước hình lục lăng đang đối mặt với tình trạng nhập cư bất hợp pháp tăng cao hơn so với các nước láng giềng, dẫn đến tình trạng nhập cư ngày càng khó kiểm soát và người nhập cư phải chấp nhận các điều kiện sống không bảo đảm.

      Pháp là một trong những đích đến hàng đầu ở châu Âu của dòng người di cư quốc tế. Ảnh: CNN 

Mục tiêu đầu tiên của Paris là tăng tỷ lệ trục xuất bắt buộc đối với người nhập cư bất hợp pháp, trong đó nhất là các cá nhân vi phạm pháp luật và đe dọa an ninh của nước này trong bối cảnh tội phạm gia tăng. Bộ Nội vụ Pháp cho biết nước này hiện có khoảng 7 triệu người nhập cư, tương đương gần 10% dân số, trong đó khoảng 600-700.000 trường hợp bất hợp pháp. Đặc biệt, tội phạm là người nhập cư bất hợp pháp cũng tăng cao, nhất là tại các thành phố lớn như Paris, Marseille hay Lyon đều chiếm trên dưới 50%.  

Thống kê cho thấy, mỗi năm Pháp ban hành khoảng 120.000 lệnh trục xuất bắt buộc (OQTF) nhưng chỉ chưa đầy 10% được thực thi. Vì vậy, dự thảo luật mới đề xuất giảm số lần có thể kháng cáo từ 12 xuống chỉ còn 4 lần, cũng như bãi bỏ quyền bảo hộ đối với các công dân nước ngoài nếu có các hành vi phạm pháp. Mặt khác, lệnh trục xuất sẽ được đưa ra ngay lập tức nếu đơn xin tị nạn bị Cơ quan Bảo hộ người tị nạn và người không có quốc tịch của Pháp (OFPRA) từ chối.

Ngoài ra, một nội dung quan trọng khác là cấp thẻ cư trú đặc biệt để hợp pháp hóa lao động không giấy tờ nhưng làm việc trong những ngành nghề đang thiếu nhân lực như giúp việc nhà, điều dưỡng, tài xế, thợ sửa đường nước. Theo đó, những người này có thể tự làm hồ sơ xin giấy tờ hợp pháp mà không cần thông qua đơn vị tuyển dụng.

Nếu được thực thi, chính sách trên được kỳ vọng có thể giúp hạn chế tình trạng sử dụng lao động “chui”, lạm dụng lao động không giấy tờ, hoặc các vụ lừa đảo tuyển dụng. Nhà phân tích Catherine Wihtol de Wenden tại Viện Nghiên cứu chính trị Paris (Pháp) cho biết thêm rằng, các biện pháp mới cũng khuyến khích người di cư nộp đơn xác nhận làm việc hợp pháp thay vì chỉ biết dồn dập nộp đơn xin tị nạn làm quá tải hệ thống quản lý chuyên trách của Pháp như trước đây.

Kết quả khảo sát của cơ quan việc làm quốc gia Pôle Emploi của Pháp cho thấy, hơn 60% doanh nghiệp nước này gặp khó khăn trong tuyển dụng vào mùa hè 2022, tăng gấp đôi so với năm 2015. Trên thực tế, làn sóng tị nạn những năm gần đây mang lại cho nước Pháp nguồn lao động trẻ, khỏe nhưng chất lượng không cao. Mặc dù lao động nhập cư có thể lấp đầy 360.000 việc còn trống tại Pháp nhưng phần lớn trong số đó lại là công việc có tay nghề thấp.

Lâu nay, giải quyết vấn đề người di cư tại Liên minh châu Âu (EU) luôn là chủ đề gây tranh cãi trong nhiều năm qua. Italy và Tây Ban Nha, nơi mà hầu hết người di cư đặt chân tới sau khi vượt Địa Trung Hải, cho rằng các quốc gia khác, trong đó có Pháp, phải hành động tích cực hơn nữa.

Trong khi đó, tâm lý chống người nhập cư đã và đang gây căng thẳng trong xã hội Pháp suốt thời gian qua, nhất là sau khi chính phủ của Thủ tướng Elisabeth Borne đồng ý tiếp nhận tàu cứu hộ Ocean King của tổ chức phi chính phủ SOS Địa Trung Hải chở 234 người di cư bị Italy từ chối. Cũng theo AFP, một số cuộc thăm dò gần đây cho thấy khoảng 70% số người dân Pháp được hỏi ủng hộ việc siết chặt các quy định nhập cư.

VĂN HIẾU