Vừa qua, tại bang Ai-ô-oa (Mỹ) đã diễn ra lễ trao giải thưởng "Lương thực thế giới", được xem như “Giải Nô-ben nông nghiệp”, cho 3 nhà nông học An-đriu Cô-lin Mác Clung (Mỹ), A-ly-xơn Pao-li-nê-li và Ét-xơn Lô-ba-tô (Bra-xin) vì đã góp công rất lớn trong quá trình cải tạo cao nguyên Xê-ra-đô ở miền Trung Bra-xin thành vùng chuyên canh nông nghiệp năng suất cao, tạo bước đột phá cho ngành nông nghiệp nước này trong hơn 50 năm qua. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử 20 năm thành lập, giải thưởng này được trao cho các nhà nông học Bra-xin.

Từ những năm 50 của thế kỷ trước, tiến sĩ Clung công tác tại trường đại học Bắc Ca-rô-li-na đã nghiên cứu các phương pháp bổ sung dinh dưỡng cho đất, trung hòa độ nhôm trong đất do hàm lượng a-xít cao. Ông chứng minh được rằng, bằng cách bón vôi, một số vi dưỡng chất và phân bón, những vùng đất cằn có thể cho sản lượng hoa màu và cây nông nghiệp cao gấp 200-300 lần so với khi chưa được cải tạo.

Năm 1970, các phương pháp cải tạo vùng đất khô cằn của tiến sĩ Clung được đưa vào nghiên cứu và áp dụng ở Bra-xin do kỹ sư nông học Pao-li-nê-li làm chủ dự án. Ông Pao-li-nê-li đã đưa ra mô hình phát triển nông thôn mới, xây dựng kết cấu hạ tầng, khuyến khích người dân tham gia cải tạo đất, trồng trọt, chăn nuôi trên cao nguyên Xê-ra-đô. Nhờ những nỗ lực không mệt mỏi vẫn được duy trì sau khi ông trở thành Bộ trưởng Nông nghiệp Bra-xin năm 1974, hoang mạc dần biến thành vùng chuyên canh nông nghiệp. Diện tích đất canh tác ở Xê-ra-đô từ mức 200 nghìn héc-ta (năm 1955) đã tăng lên hơn 40 triệu héc-ta (năm 2005), góp phần đưa sản lượng nông nghiệp Bra-xin tăng gấp 3 lần trong giai đoạn 1970-2000. Hiện Bra-xin là quốc gia đứng thứ hai thế giới về sản xuất đậu nành, trong đó, 54% sản lượng đậu nành được trồng ở Xê-ra-đô.

Ngoài ra, ông Pao-li-nê-li cũng là người khởi xướng lập Trung tâm Xê-ra-đô trực thuộc Tổ chức Nghiên cứu nông nghiệp Bra-xin (EMBRAPA) nhằm tập trung các nguồn lực để phát triển nông nghiệp ở Xê-ra-đô. Tại đây, ông A-ly-xơn có một cộng sự rất đắc lực. Đó là nhà quản lý đất trồng Ét-xơn Lô-ba-tô. Trong 30 năm làm việc cho EMBRAPA, Lô-ba-tô đã đưa ra nhiều phương pháp giúp tăng chất lượng đất, tăng sản lượng cây trồng đồng thời là tác giả của hơn 80 đầu sách về quá trình phát triển Xê-ra-đô.

BÌNH NGUYÊN