Theo CNBC, kể từ ngày 1-1-2026, Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU sẽ áp dụng chi phí đối với những hàng hóa như thép, phân bón, xi măng, nhôm và hydro nhập khẩu từ bên ngoài khối. Cơ chế quy định rằng, các nhà nhập khẩu đưa những hàng hóa này vào EU sẽ phải mua chứng chỉ CBAM cho lượng khí thải liên quan. Chi phí của các chứng chỉ này dự kiến sẽ tương đương với giá thị trường của Hệ thống giao dịch khí thải (ETS) của EU.

Thép là một trong những mặt hàng phải chịu tác động từ cơ chế CBAM của EU. Ảnh: Getty Images 

EU tuyên bố rằng, CBAM được thiết kế để đưa ra “mức giá công bằng” cho lượng carbon thải ra trong quá trình sản xuất hàng hóa có lượng khí thải cao. Loại thuế này cũng được thiết kế để ngăn chặn hiện tượng được gọi là “rò rỉ carbon” xảy ra khi các công ty chuyển hoạt động sản xuất ra nước ngoài, đến những quốc gia có chính sách khí hậu ít nghiêm ngặt hơn.

Bước đi sắp tới của EU, có khả năng thay đổi hoàn toàn thương mại toàn cầu, là một phần trong nỗ lực của khối nhằm cắt giảm lượng khí thải nhà kính từ các ngành công nghiệp nặng và thúc đẩy những quy trình sản xuất sạch hơn trên toàn cầu. Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng đồng tình với thuế biên giới carbon của EU. Một số nước tuyên bố sẽ có biện pháp đáp trả, trong khi một số khác cảnh báo chính sách này có thể cản trở thay vì hỗ trợ những nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

Mỹ đã cảnh báo rằng, các quy định về khí hậu của EU có thể đe dọa thỏa thuận thương mại giữa hai bên. Hồi cuối tháng 7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một thỏa thuận khung về thương mại với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen. Theo đó, Washington bắt đầu áp mức trần thuế quan 15% với hầu hết hàng hóa EU kể từ tháng 8. Mức thuế này thấp hơn đáng kể so với mức 30% mà ông Trump từng đe dọa áp dụng, nhưng lại cao hơn mức 10% mà EU kỳ vọng. Trong khi đó, Ấn Độ tuyên bố sẽ trả đũa thuế biên giới carbon, đồng thời cho rằng các quốc gia có thu nhập cao, nơi phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng khí hậu, nên nỗ lực hơn nữa để cắt giảm khí thải nhà kính. Trong khi đó, Trung Quốc, Brazil và Nga đều nêu lên mối quan ngại về thuế biên giới carbon của EU tại các cuộc đàm phán về khí hậu của Liên hợp quốc và với Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).

Trong nỗ lực trấn an lo ngại của các nền kinh tế đang phát triển về chính sách thuế biên giới carbon của khối, EC thông báo sẽ cung cấp nguồn vốn phát triển cho các quốc gia bị ảnh hưởng bởi CBAM. Theo đó, EC sẽ tìm cách hỗ trợ các quốc gia chịu tác động thông qua chương trình Global Europe, một gói tài trợ phát triển quốc tế trị giá 200 tỷ euro (233 tỷ USD) được đề xuất trong ngân sách EU giai đoạn 2028-2034. Khoản hỗ trợ dự kiến sẽ giúp các nước đang phát triển đầu tư vào công nghệ giảm phát thải trong công nghiệp và chuyển đổi sang năng lượng sạch, từ đó giảm chi phí do thuế biên giới carbon của EU. “Khi cơ chế CBAM từng bước được triển khai, chúng tôi sẽ nỗ lực tối đa để phát huy vai trò của chương trình Global Europe nhằm đáp ứng nhu cầu giảm phát thải và thích ứng khí hậu của các nước đang phát triển”, EC nhấn mạnh./.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.