Đề cử ứng cử viên vào chức Giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF): Nga muốn “phá luật”?

Ông Xtrốt Can. Ảnh: AFP

Mới đây, Nga đã đề cử ông Giô-xép Tô-xốp-xki, cựu Thủ tướng, cựu Thống đốc ngân hàng trung ương CH Séc, vào chức Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF). Ngay lập tức, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã lên tiếng phản đối quyết định trên và cho rằng Nga đang muốn phá luật IMF, vốn đã trở thành bất thành văn của tổ chức này.

Chọn ai?

Đây là một quyết định khó khăn đối với ban lãnh đạo IMF để tìm ra người xứng đáng cho vị trí giám đốc, bởi lẽ có hai ứng cử viên nặng ký đang tham gia cuộc “chạy đua” nước rút này, với một bên là ông Đô-mi-ních Xtrốt Can, cựu Bộ trưởng tài chính của Pháp, do EU đề cử, và bên kia là ông Tô-xốp-xki do Nga đề xuất.

Nhận xét về ứng cử viên do EU đề cử, Bộ trưởng Tài chính Bồ Đào Nha Đô Xan-tốt, nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên EU, cho rằng ông Xtrốt Can, là người có phẩm chất tốt và có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh tế và tài chính. Là thành viên đảng Xã hội, ông Xtrốt Can, 58 tuổi, đã từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính Pháp dưới thời Thủ tướng L.Giô-xpanh (từ 1997 đến 1999). Ông Xtrốt Can cũng nhận được sự ủng hộ của nhiều nước, bao gồm các nước châu Phi và Trung Quốc để trở thành nhà lãnh đạo của IMF. Trong khi đó, đại diện của nước Đức thừa nhận, Xtrốt Can là ứng cử viên thích hợp nhất có thể giải quyết được những vấn đề tài chính cấp bách của IMF.

Tuy nhiên, trong con mắt của người Nga, ông Xtrốt Can không có được nhiều ưu điểm như thế. Trả lời phỏng vấn tờ Thời báo Tài chính (Anh) mới đây, đại diện của Nga trong Ban giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), A-lếch-xây Mô-din, nói cựu Bộ trưởng Tài chính Pháp Xtrốt Can “là một chính khách chuyên nghiệp, nhưng thiếu kinh nghiệm cũng như "kỹ năng kỹ thuật cần thiết" để đảm nhiệm công việc của tân giám đốc điều hành IMF”. Ông Mô-din cho rằng, ông Tô-xốp-xki mới là "ứng cử viên tốt nhất với những kinh nghiệm liên quan thích hợp nhất". Song, theo dự đoán của nhiều chuyên gia Nga, ông Tô-xốp-xki hầu như "không có cơ hội" đánh bại đối thủ của mình bởi ông không có được sự ủng hộ từ “sân nhà” khi Chính phủ Séc vẫn một mực ủng hộ ứng cử viên Xtrốt Can.

Theo các nhà phân tích, quyết định đề cử cựu Thủ tướng Tô-xốp-xki của Nga thể hiện nỗ lực tạo lập lại ảnh hưởng ngoại giao, tài chính và quân sự của Nga trên toàn thế giới dựa trên nguồn thu lớn từ sản xuất năng lượng. Trong thập niên 1990, Nga là con nợ lớn của IMF và hàng tỷ USD của tổ chức này đã góp phần giữ cho nền kinh tế Nga khỏi suy sụp. Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Pu-tin, Nga đã hoàn trả được toàn bộ số tiền nợ 22 tỷ USD này. Tổng thống Nga Pu-tin đầu năm nay đã kêu gọi một cuộc cách mạng trong các mối quan hệ kinh tế thế giới. Ông cho rằng, các thể chế quốc tế do phương Tây xây dựng là "cũ kĩ, không dân chủ và không linh hoạt".

Dự kiến, hai ứng cử viên Xtrốt Can và Tô-xốp-xki sẽ được mời tới trụ sở của IMF tại Oa-sinh-tơn (Mỹ) để tham vấn và hội kiến sau khi thời hạn chót cho việc giới thiệu danh sách ứng cử hết hạn vào ngày 31-8.

Cơ hội cho các nước đang phát triển

Ngay sau khi EU chính thức đề cử ứng cử viên người Pháp Xtrốt Can, Anh đã đặt vấn đề xem xét lại luật bất thành văn, theo đó chức Giám đốc điều hành IMF thuộc về người châu Âu, còn chức Chủ tịch Ngân hàng thế giới (WB) thuộc về người Mỹ. Hai tổ chức tài chính quốc tế này được xem là trụ cột trong thỏa thuận Bretton Woods đã được ký năm 1944 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc tái thiết và phát triển thế giới sau chiến tranh. Bộ trưởng Tài chính Anh A-li-xte Đa-linh cho biết, với tư cách là quốc gia ủng hộ ứng cử viên của một châu lục khác, Anh đã đấu tranh để có được sự cạnh tranh cởi mở và minh bạch. Tuyên bố này đồng nghĩa với việc Anh sẵn sàng chào đón các quốc gia đang phát triển ứng cử vào chức Giám đốc IMF trong tương lai.

Trong khi đó, các nước đang phát triển, trong đó có Bra-xin, Trung Quốc, Ấn Độ, đã kêu gọi việc bầu giám đốc điều hành IMF cần mở rộng cánh cửa cho tất cả các ứng cử viên của các nước thành viên chứ không "khoanh vùng" trong các nước châu Âu như từ trước tới nay, đồng thời việc lựa chọn phải dựa trên "cơ sở cạnh tranh". Theo Bộ trưởng Tài chính Nga Cu-rin, ngay khi quá trình lựa chọn bắt đầu, chắc chắn quy định bất thành văn đối với ứng cử viên của EU sẽ được áp dụng và không phải ai cũng chấp nhận việc này. Chính vì thế, đây là "khiếm khuyết nghiêm trọng" của IMF. Ông Cu-rin cho rằng, nếu các nước đang phát triển không có cảm giác rằng họ đóng vai trò trong tiến trình lựa chọn nói trên, những nước này sẽ quay lưng lại với IMF. Các chuyên gia phân tích cho rằng, với việc đề cử ông Tô-xốp-xki, Nga hi vọng từng bước thay đổi luật bất thành văn của IMF để tạo cơ hội cho các nước thành viên khác của IMF.

Kim Oanh