Theo Bloomberg, đây là chuyến thăm Ba Lan đầu tiên của nguyên thủ quốc gia Pháp trong vòng 6 năm. Đáng chú ý, chuyến thăm này của Tổng thống Emmanuel Macron diễn ra trong bối cảnh Anh vừa mới rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit. Bởi vậy, nhiệm vụ trọng tâm mà ông Emmanuel Macron phải thực hiện trong thời gian hai ngày thăm Ba Lan là nỗ lực hàn gắn mối quan hệ rạn nứt với Ba Lan nhằm giúp EU mạnh mẽ hơn sau Brexit.

Mối quan hệ giữa Paris và Warsaw trở nên xấu đi từ năm 2016, sau khi Đảng Pháp luật và Công lý (PiS) cầm quyền tại Ba Lan hủy bỏ thỏa thuận mua trực thăng có tổng trị giá 3,4 tỷ USD với hãng sản xuất máy bay Airbus của châu Âu. Kể từ đó, giữa hai nước thành viên EU này nổ ra cuộc đối đầu về một loạt vấn đề từ chính sách về biến đổi khí hậu và cuộc cải cách tư pháp gây tranh cãi ở Ba Lan. Là một chính trị gia ủng hộ hội nhập châu Âu mãnh liệt, ông Macron đã không chỉ chê trách chính phủ theo đường lối dân tộc chủ nghĩa ở các nước như Ba Lan mà còn cùng các lãnh đạo EU chỉ trích những nỗ lực của PiS trong việc đặt tòa án và truyền thông dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn của chính phủ nước này. Thêm vào đó, việc Ba Lan quyết định mua 32 chiếc máy bay chiến đấu F-15 của Tập đoàn Mỹ Lockheed Martin không khác nào giội "gáo nước lạnh" vào tham vọng của ông Macron về tăng cường hợp tác quốc phòng châu Âu bằng việc sử dụng các thiết bị quân sự do chính EU sản xuất.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (bên trái) và Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda tại thủ đô Warsaw, Ba Lan. Ảnh: AP.

Theo tờ Le Figaro, ngay từ khi mới ngồi vào ghế tổng thống nước Pháp, ông Macron đã đặt cược vào động lực của trục Pháp-Đức đối với EU và từ bỏ quan hệ tam giác Paris-Berlin-Warsaw. Tuy nhiên, việc vị thế chính trị của Thủ tướng Đức Angela Merkel bị suy yếu đã buộc nhà lãnh đạo Pháp phải xem xét lại quan điểm của mình. Giờ đây, ông Macron nhận ra rằng cần một hướng đi mới, góp phần làm cho châu Âu trở nên mạnh mẽ và bền vững hơn. Và việc phát triển quan hệ Pháp-Ba Lan sẽ đóng vai trò quyết định trong quá trình này. Theo Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, sự xuất hiện của ông Macron tại thủ đô Warsaw của Ba Lan là một tín hiệu cho thấy nước này sẽ đóng một vai trò then chốt trong việc định hình tương lai của châu Âu.

Trong chuyến công du đầu tiên của năm 2020, tại Warsaw, ông chủ Điện Élysée khẳng định muốn gạt bỏ những hiểu lầm giữa hai bên trong quá khứ. Để thể hiện sự coi trọng quan hệ hợp tác với Ba Lan, cùng đi với ông Macron có hàng loạt quan chức cấp cao của Pháp như Bộ trưởng Ngoại giao Jean-Yves Le Drian, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Florence Parley, Bộ trưởng Kinh tế Bruno Le Maire, Bộ trưởng Môi trường Elisabeth Borne. Dưới sự chứng kiến của hai nhà lãnh đạo Macron và Andrzej Duda, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp và người đồng cấp Ba Lan đã ký kết Chương trình hợp tác đối tác chiến lược. “Sự kiện này có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ đối với chúng tôi mà còn với EU”, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda khẳng định trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Pháp. Ông Andrzej Duda cũng nhận định, chuyến thăm của ông Macron đã tạo ra bước đột phá trong quan hệ song phương, đồng thời cho biết Ba Lan sẵn sàng tham gia vào dự án chế tạo xe tăng của châu Âu. Về phần mình, Tổng thống Pháp nhấn mạnh hai bên cần phải tăng cường mối quan hệ song phương vì điều này là cần thiết để hành động trong một thế giới không ngừng biến động và ứng phó với những thách thức của châu Âu. Dù đạt được sự nhất trí về một số vấn đề như cần đánh thuế kỹ thuật số, chống gian lận thuế, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực kinh tế nhưng Ba Lan và Pháp vẫn chưa tháo gỡ được bất đồng trong chính sách về biến đổi khí hậu và di cư của EU.

Chuyến thăm Ba Lan của Tổng thống Pháp có ý nghĩa quan trọng trong việc “hâm nóng” quan hệ song phương vốn nguội lạnh trong thời gian qua. Những kết quả tích cực trong chuyến thăm này sẽ mở ra cơ hội đối thoại nhằm giải quyết những bất đồng còn tồn tại giữa hai nước. Bởi hơn ai hết, Paris và Warsaw hiểu rõ rằng cần tăng cường quan hệ hợp tác để không làm tổn hại lợi ích của cả hai nước nói riêng và của EU nói chung.

LÂM ANH