Theo RT, vài năm trở lại đây, tần suất các chuyến thăm châu Phi của Ngoại trưởng Nga ngày càng dày đặc. Đây là chuyến thăm thứ sáu của người đứng đầu ngành ngoại giao Nga tới lục địa đen trong vòng hai năm qua. Bên cạnh đó, các cuộc gặp gỡ của Ngoại trưởng Lavrov với các chính trị gia châu Phi cũng diễn ra ngày càng thường xuyên hơn. Hiện tại, các cuộc trao đổi giữa hai bên diễn ra hầu như hằng tuần.
Tần suất các chuyến công du, gặp gỡ, trao đổi dày đặc này phản ánh mối quan tâm rất lớn của Nga đối với châu Phi, trong bối cảnh Moscow đối mặt với hàng chục nghìn lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây. Theo nhận định của nhà phân tích Milosz Bartosiewicz, chuyên gia về Nga trên trang web của Trung tâm Nghiên cứu phương Đông Ba Lan (OSW), việc Moscow tăng cường hoạt động ngoại giao chưa từng có đối với châu Phi chứng tỏ Điện Kremlin ngày càng quan tâm đến việc hợp tác với các quốc gia ở lục địa này. Chuyên gia Bartosiewicz cho rằng, điều này chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế trước sự cô lập từ phương Tây liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Có nhiều lý do khiến Nga đặc biệt quan tâm tới châu Phi. Với diện tích chiếm 1/5 toàn cầu, dân số 1,4 tỷ người và vẫn đang tăng nhanh, châu Phi thực sự là thị trường khổng lồ đầy tiềm năng. Về địa chiến lược, châu Phi có vị trí chiến lược đặc biệt giữa Ấn Độ Dương và Nam Đại Tây Dương. Khu vực này có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và đang được rất nhiều quốc gia chú ý tới. Tổng thống Nga Vladimir Putin từng nhận định châu Phi đang trở thành một trung tâm quyền lực mới với vai trò chính trị và kinh tế ngày càng tăng.
Hiện Nga đang tăng cường phát triển quan hệ hợp tác với châu Phi dựa trên quan điểm tôn trọng, cân bằng lợi ích của các nước. Mối quan hệ giữa hai bên ngày càng tốt đẹp. Nga hỗ trợ các nước châu Phi bảo đảm lương thực, phân bón và các nguồn năng lượng, cũng như thực hiện những dự án thúc đẩy phát triển quốc tế. Nga đã xuất khẩu 11,5 triệu tấn ngũ cốc sang các nước châu Phi trong năm 2022. Đầu năm nay, Nga cũng hoàn thành lời hứa cung cấp miễn phí 200.000 tấn ngũ cốc cho 6 quốc gia châu Phi.
Ở hướng ngược lại, các nước châu Phi mở ra cánh cửa hợp tác và những cơ hội mới cho Nga, trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh phương Tây áp đặt trừng phạt Moscow. Năm ngoái, giá trị xuất khẩu của Nga sang châu Phi tăng 43%. Hiện châu Phi là điểm đến của nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Nga, trong đó chủ yếu là ngũ cốc, dầu mỏ... Kim ngạch thương mại giữa Nga và châu Phi năm 2023 tăng 30%, lên mức 25 tỷ USD. Hiện nay, Nga và các nước châu Phi đã thống nhất sẽ chuyển sang sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch thương mại, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán xuyên biên giới. Việc tiếp cận các cảng biển, sân bay, cơ sở hạ tầng thương mại ở châu Phi cũng có ý nghĩa quan trọng với lợi ích của Nga, góp phần giúp Nga giảm tác động từ các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Trong bối cảnh nhiều nước châu Phi đối mặt với nguy cơ khủng bố và sự lan rộng của tư tưởng cực đoan, tội phạm xuyên quốc gia, Nga cam kết hỗ trợ châu Phi chống lại những mối đe dọa này. Nga cam kết tiếp tục đào tạo quân nhân và nhân viên thực thi pháp luật của các nước châu Phi tại những cơ sở giáo dục chuyên biệt của Nga; phát triển quan hệ đối tác trong lĩnh vực quân sự và kỹ thuật quân sự để tăng cường khả năng phòng thủ của các nước châu Phi.
Trang RT nhận định cách tiếp cận của Nga đối với châu Phi đang trở nên toàn diện và chủ động hơn. Bằng cách tham gia vào nhiều lĩnh vực cùng lúc, Moscow theo đuổi cách tiếp cận cân bằng, xem xét lợi ích của các bên để mang lại kết quả tích cực. Dù mỗi chuyến công du đến châu Phi của Ngoại trưởng Lavrov đều có mục đích riêng nhưng tựu trung đều thể hiện mong muốn tăng cường hợp tác, tôn trọng và ủng hộ khát vọng chủ quyền của các quốc gia châu Phi, đặc biệt là thúc đẩy trật tự thế giới đa cực. Điều này rất quan trọng trong bối cảnh nhiều nước châu Phi đang tìm cách đa dạng hóa quan hệ đối tác để tránh phụ thuộc quá mức vào các cường quốc phương Tây.
HÙNG HÀ
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.