Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu lần này được kỳ vọng làm sống lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu đã được đại diện 195 nước ký kết tại Paris (Pháp) năm 2015. Tuy nhiên, hiệp định trên chưa thể thực hiện được do vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng giữa các quốc gia về tỷ lệ cắt giảm CO2 kể từ năm 2020. Do vậy, hội nghị tại New York lần này đã nhận được sự quan tâm của nhiều nhà lãnh đạo, trong đó có Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ông Macron là một trong 50 nhà lãnh đạo sẽ có bài phát biểu tại hội nghị để tìm ra các giải pháp về tài chính nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, lãnh đạo của Mỹ, Australia, Brazil, Nhật Bản hay Canada không dự hội nghị lần này. Theo Reuters, Mỹ không có kế hoạch sẽ tham dự vì hồi năm 2017 Tổng thống Donald Trump tuyên bố Washington rút khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Trong khi đó, Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi sẽ đại diện cho Nhật Bản tham dự hội nghị.

Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres kêu gọi các nhà lãnh đạo trên thế giới thực hiện cam kết chống biến đổi khí hậu. Ảnh: novethic.fr.

Theo báo cáo của LHQ công bố trước thềm hội nghị, thế giới đang bị "rớt đằng sau" trong cuộc chạy đua cứu vãn Trái Đất thoát khỏi các thảm họa môi trường do nền nhiệt tiếp tục ấm lên, với giai đoạn từ năm 2015-2019 dự báo là giai đoạn nắng nóng chưa từng có. Theo Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), nhiệt độ trung bình trên toàn cầu giai đoạn 2015-2019 có xu hướng cao kỷ lục so với bất kỳ giai đoạn 5 năm nào trước đây với mức nhiệt độ cao hơn 1,1 độ C so với nền nhiệt giai đoạn 1850-1900 thời kỳ tiền công nghiệp và cao hơn 0,2 độ C so với giai đoạn 2011-2015. Như vậy, 4 năm qua là thời kỳ nắng nóng nhất trên thế giới kể từ khi các chuyên gia bắt đầu ghi nhận kỷ lục về nhiệt độ năm 1850. Để giới hạn sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ C, báo cáo nhấn mạnh, các nước cần tăng gấp 3 các mục tiêu về cắt giảm lượng khí thải hiện nay và tăng gấp 5 lần các mục tiêu để giới hạn sức nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C. Báo cáo khẳng định, về mặt kỹ thuật, những tham vọng này là có thể thực hiện được. 

Trước thực trạng trên, Tổng thư ký LHQ António Guterres đã kêu gọi tất cả các nhà lãnh đạo đến New York vào ngày 23-9 bằng các kế hoạch cụ thể, thực tế, phù hợp để giảm 45% lượng khí thải nhà kính trong thập kỷ tới và không phát thải vào năm 2050. “Tôi muốn nghe về cách chúng ta sẽ ngăn chặn sự gia tăng phát thải vào năm 2020 và giảm đáng kể lượng khí thải để đạt mức phát thải bằng không vào giữa thế kỷ”, ông nói. Ông António Guterres cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo “thôi diễn thuyết và hãy thực hiện cam kết bằng hành động cụ thể”.  

Ngoài nguyên thủ các nước, Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu tại New York còn thu hút sự tham gia của đại diện các ngân hàng lớn như Deutsche Bank, Citigroup and Barclays… với mong muốn góp tiếng nói mạnh mẽ hối thúc các công ty và chính phủ nhanh chóng hành động để ngăn chặn những thảm kịch có thể xảy ra do Trái Đất ấm lên. Trước đó, ngày 22-9, các ngân hàng có giá trị tài sản hơn 47.000 tỷ USD, chiếm 1/3 ngành công nghiệp toàn cầu, đã thông qua nguyên tắc "ngân hàng trách nhiệm" nhằm đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu, theo đó sẽ rút dần các khoản vay cấp cho các dự án liên quan đến nhiên liệu hóa thạch. Theo các nguyên tắc mới, các định chế cho vay cần phải sắp xếp các chiến lược của mình phù hợp với Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu cũng như các Mục tiêu Phát triển bền vững của LHQ, đặt ra các mục tiêu nhằm gia tăng những "tác động tích cực" đối với con người và môi trường; minh bạch và chịu trách nhiệm về hoạt động của mình. Các quy định trên sẽ khuyến khích các ngân hàng xoay chuyển hồ sơ cho vay từ các tài sản tập trung vào các dự án carbon và chuyển hướng vốn sang các ngành công nghiệp xanh hơn.

BÌNH NGUYÊN