Cách người Nhật ứng phó với “bà hỏa”

Giáo dục kỹ năng PCCC từ khi còn bé

Những năm gần đây, tại các thành phố lớn trên thế giới xảy ra khá nhiều vụ cháy gây thiệt hại nặng nề về tài sản và tính mạng con người, nhưng việc trang bị kỹ năng PCCC, kỹ năng thoát nạn khi có cháy nổ... lại chưa được nhiều người quan tâm. Nhật Bản lại là một trong số ít quốc gia tiên phong trang bị kiến thức về PCCC cho người dân ngay từ khi còn bé.

Ngay từ khi biết bò, trẻ em Nhật Bản đã được giáo dục để làm quen với cách xử lý tình huống khi có cháy nổ. Trên Youtube, có thể dễ dàng tìm thấy những clip trẻ em Nhật khi còn đang bò đã được làm quen với hiệu lệnh báo hỏa hoạn và cách lánh nạn. Nội dung tập huấn về PCCC ở Nhật Bản được phân chia rất cụ thể theo từng cấp học, phù hợp với từng độ tuổi. Không chỉ học lý thuyết, thỉnh thoảng các em còn được tham gia các buổi diễn tập đối phó với tình huống hỏa hoạn bất ngờ. Khi đó, chuông báo cháy sẽ vang lên ngay giữa giờ học và các em phải vận dụng những gì đã được học để đối phó với các trường hợp xấu xảy ra. Những kỹ năng cơ bản như bịt mũi bằng khăn ướt, cúi thấp người và đi sát vào tường khi tìm lối thoát nạn được thực hiện triệt để trong bài tập tình huống giả định. Trường hợp khẩn cấp như nếu không tìm thấy lối thoát, các em được dạy cầm ghế đập vỡ cửa kính để báo hiệu cho người bên ngoài hoặc trèo ra bên ngoài. Ngoài ra, các em còn được dạy cách tuyệt đối tuân thủ theo sự chỉ dẫn của người lớn trong những tình huống xấu như hỏa hoạn, động đất. Trong trường hợp không có người lớn, các em vẫn phải tuân thủ trật tự và thoát ra theo quy trình được học từ trước, không khóc lóc, không chen lấn.

Trẻ em Nhật Bản được tiếp cận kiến thức về phòng cháy, chữa cháy từ rất sớm. Ảnh: meanwhile-in-japan.

Không chỉ được dạy cách sơ tán an toàn mà trẻ em Nhật còn được hướng dẫn cụ thể cách sử dụng bình cứu hỏa cũng như cách xử lý các tình huống cháy nổ để có thể bảo vệ cho chính bản thân và những người xung quanh. Thông qua các bài học, các trường hợp cụ thể, sinh động, trẻ em Nhật nâng cao được khả năng phán đoán, xử lý tình huống khi xảy ra hỏa hoạn.

 Nâng cao ý thức cộng đồng

Từ lâu, tại xứ sở Hoa anh đào, chính phủ đã lên kế hoạch tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về PCCC đến mỗi người dân. Do đó, PCCC được xem là một trong những nội dung giáo dục quan trọng nhất ở Nhật Bản để mỗi cá nhân có thể bảo vệ tính mạng của mình, sự an toàn của cộng đồng và tài sản chung của xã hội.

Nói về PCCC, người Nhật có một triết lý tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng. Người dân xứ Phù tang cho rằng, mỗi cá nhân trong hoạn nạn sẽ trở thành những người chủ động bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Yếu tố quan trọng của công tác PCCC tại Nhật Bản là các buổi diễn tập và các buổi hướng dẫn xử lý tình huống khi có hỏa hoạn được thực hiện theo định kỳ hằng năm tại các trường học và các doanh nghiệp nhằm nâng cao khả năng tự xử lý, thoát hiểm cho mỗi cá nhân. Đó là lý do tại sao người Nhật luôn bình tĩnh và xử lý sáng suốt khi xảy ra cháy nổ.

Đối với hoạt động phòng cháy tại mỗi hộ gia đình, nhà chức trách Nhật Bản khuyến khích người dân nâng cao ý thức phòng cháy thông qua việc tự trang bị bình cứu hỏa gia đình trong nhà, tuân thủ các quy định về an toàn cháy nổ, khu vực cấm lửa, cấm hút thuốc…

Cùng với việc chú trọng nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân trong công tác PCCC, Nhật Bản còn đặc biệt quan tâm đến việc thực hiện hiệu quả hoạt động chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Cơ cấu của hệ thống cơ quan PCCC Nhật Bản bao gồm sở PCCC, trạm PCCC và các đội PCCC tình nguyện. Các trạm cứu hỏa cùng các thiết bị như vòi rồng, xe cứu hỏa lớn có trang bị thang cứu hộ cùng nhiều thiết bị khác được phân bổ căn cứ theo số dân, quy mô tòa nhà và thực trạng địa hình.

Lính cứu hỏa Nhật Bản nổi tiếng về hoạt động hiệu quả với thao tác nhanh, gọn, chính xác. Khi xảy ra cháy nổ, lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp sẽ sử dụng thang cứu hộ trên xe cứu hỏa để tiếp cận khu vực cao tầng có nạn nhân đang mắc kẹt. Tại các tầng thấp, lính cứu hỏa sẽ sử dụng vòi rồng có áp lực nước lớn để dập lửa, mở đường đi vào trong khu vực bị hỏa hoạn. Cùng với lực lượng PCCC chuyên nghiệp, Nhật Bản rất chú trọng việc phát huy vai trò của những người dân địa phương tình nguyện. Những người này có công việc riêng, song luôn sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ cứu hộ bất kể ngày đêm.

LÂM ANH