Theo nghiên cứu công bố ngày 18-4 trên tạp chí Science, trong số 82 thành phố lớn của Trung Quốc, gần một nửa đang lún xuống 3mm mỗi năm. Những khu vực bị sụt lún là nơi sinh sống của gần 1/3 dân số cả nước. Các nhà khoa học cũng ước tính rằng khoảng 1/4 đất ven biển của Trung Quốc sẽ thấp hơn mực nước biển trong vòng 100 năm tới, phần lớn là do sụt lún. 

Điều đó có nghĩa là khoảng 270 triệu người đang gặp nguy hiểm và con số này có thể tiếp tục tăng lên nếu các thành phố của Trung Quốc tiếp tục tăng dân số với tốc độ hiện tại. Thiên Tân, Thượng Hải và các khu vực xung quanh Quảng Châu được cho là những khu vực sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi vấn đề này. 

leftcenterrightdel
Thành phố Thượng Hải được dự báo là một trong những nơi phải đối mặt với tình trạng đất sụt lún và mực nước biển dâng cao. Ảnh: Getty Images

Các nhà nghiên cứu cho biết việc khai thác nước ngầm tràn lan của Trung Quốc là một trong những yếu tố chính gây ra hiện tượng sụt lún. Tốc độ bơm nước từ các tầng ngậm nước ngầm nhanh hơn tốc độ nguồn nước phục hồi khiến vùng đất phía trên bị lún xuống. Ngoài ra, đất cũng bị lún xuống do sức nặng ngày càng tăng của hệ thống cơ sở hạ tầng ở các thành phố này.

Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học sử dụng dữ liệu vệ tinh để đo lường một cách có hệ thống số lượng thành phố đang bị sụt lún trên khắp Trung Quốc. Nghiên cứu đã đo lường mức độ sụt lún của các thành phố trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2022. Các nghiên cứu tương tự gần đây ở châu Âu và Hoa Kỳ cũng cho thấy tình trạng sụt lún đáng kể ở một số thành phố, nhưng không cho thấy tình trạng sụt lún trên diện rộng như hiện nay tại Trung Quốc.

leftcenterrightdel

Một tòa nhà bị sụt lún ở Quế Lâm, tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Robert Nicholls, chuyên gia nghiên cứu về sụt lún tại Đại học East Anglia ở Anh, cho biết: “Đây là một vấn đề rất nghiêm trọng. Nó không còn là vấn đề của từng địa phương mà là của quốc gia, hoặc thậm chí của cả thế giới”. Ông cũng cho rằng, khu vực châu Á thường có mức độ sụt lún cao. Nguyên nhân là do các đồng bằng ven sông dễ bị sụt lún khi liên tục xây dựng các tòa nhà chọc trời và các hoạt động khai thác nước ngầm dưới lòng đất. Những nơi có tốc độ sụt lún nhanh nhất ở Mỹ, chẳng hạn như New Orleans, cũng có chung đặc điểm địa chất đó.

Việc đo lường mức độ sụt lún của các thành phố có thể giúp các nhà quy hoạch đô thị và quan chức chính phủ kịp thời đưa ra biện pháp ngăn chặn tình trạng sụt lún trong tương lai. Như trường hợp của Nhật Bản, một số khu vực của Tokyo bị sụt lún đến hơn 4 mét (15 feet) trong thế kỷ XX, nhưng tình trạng này đã được khắc phục bằng cách thực thi các quy định nghiêm ngặt về khai thác nước ngầm.

PHƯƠNG ANH (Theo NPR)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.