“Bình đẳng giới trong quân ngũ – không có đường tắt”

Sự tham gia của phụ nữ trong các phái bộ GGHB LHQ

Là một nữ quân nhân, bạn sẽ phải quen với cảnh xung quanh mình không có nhiều phụ nữ. Năm 2014, khi được cử làm Tư lệnh lực lượng GGHB LHQ ở Cyprus (UNFICYP), nữ tướng Kristen Lund rất tự hào vì đã phá vỡ được rào cản vô hình trong hoạt động GGHB LHQ. “Tôi cho rằng đã đến lúc phải để những người phụ nữ khác thấy được, ngay cả trong hệ thống LHQ, phụ nữ cũng có thể phấn đấu và thăng tiến để trở thành chỉ huy lực lượng”, Tướng Lund từng chia sẻ như vậy khi được bổ nhiệm.

Kể từ đó, bình đẳng giới luôn là ưu tiên hàng đầu của bà. Tướng Kristen Lund đã thành lập mạng lưới nữ quân nhân, khuyến khích phụ nữ tham gia và tăng số lượng nữ quan sát viên trong phái bộ. Bà cũng thường xuyên khuyến khích các nước tham gia lực lượng GGHB cử nhiều hơn các sĩ quan và quân nhân nữ.

Thiếu tướng Kristin Lund tại trụ sở Liên hợp quốc (ảnh do Đại sứ quán Na Uy cung cấp).

Nhiều nghiên cứu cho thấy, sự hiện diện của phụ nữ trong các phái bộ GGHB góp phần kéo dài hơn thời gian hòa bình, cụ thể là 60%. “Rõ ràng, khi có sự tham gia của cả hai giới, chúng ta sẽ đạt được kết quả tốt hơn. Chúng ta sẽ tiếp cận được hầu hết mọi đối tượng người dân bản địa, điều đó khiến hoạt động tương tác của chúng ta đa dạng và toàn diện hơn”, bà Kristen Lund nói. Theo bà, phụ nữ chiếm 50% dân số thế giới, vì thế phải tiếp cận được họ.

Khi số lượng nữ quan sát viên tăng lên, cơ hội tương tác với người dân địa phương sẽ gia tăng, cùng với đó là cơ hội tiếp cận thông tin. Điều này đặc biệt quan trọng trong hoạt động GGHB LHQ. “Ở một số nền văn hóa, là phụ nữ đồng nghĩa với việc bạn có khả năng tương tác với tất cả mọi người, ở mức 100%, trong khi con số này với nam giới chỉ là 50%. Đó là một sự khác biệt”, bà Kristen Lund giải thích.

Các sĩ quan gìn giữ hòa bình của LHQ là đại diện của LHQ, vì vậy họ cần thể hiện rõ quan điểm của LHQ trong mọi vấn đề kể cả bình đẳng giới. Vậy làm sao để thúc đẩy mục tiêu này? Theo Tướng Lund, vai trò và quyết tâm của đội ngũ lãnh đạo có ý nghĩa rất quan trọng. Bản thân bà và các nữ sĩ quan trong phái bộ, cho dù phát biểu ở đâu hay tham gia bất cứ khóa huấn luyện nào, luôn cố gắng đề cập tới vấn đề thúc đẩy bình đẳng giới trong các hoạt động của phái bộ.

Bà đánh giá rất cao những sáng kiến cũng như những công việc mà Tổng thư ký LHQ António Guterres đã và đang làm trong vấn đề này, coi ông là hình mẫu lãnh đạo cho cả nam và nữ. Ông António Guterres đã nói rằng: “Quyền lợi, tiếng nói và vai trò của phụ nữ là trung tâm của bất cứ quyết định gìn giữ hòa bình nào được đưa ra. Phụ nữ là trung tâm của các giải pháp bền vững”. Người lãnh đạo phải nhận thức rõ điều này. Thực tế cho thấy, những thông lệ tốt nhất thường đạt được ở mọi cấp lãnh đạo.

Bình đẳng giới trong quân đội Na Uy

25 năm trước, Na Uy có nữ chỉ huy tàu ngầm đầu tiên. Cách đây 34 năm, mọi binh chủng bắt đầu tuyển dụng cả nữ. Và hiện tại, không có bất cứ giới hạn nào trong quân ngũ đối với phụ nữ. Na Uy đã quy định về nghĩa vụ quân sự bắt buộc đối với phụ nữ.

Ở Na Uy, hoạt động của các Lực lượng Đặc nhiệm đòi hỏi phải có sự tham gia của cả nam và nữ. Khi cả hai giới cùng có mặt, nhìn chung, năng lực của đơn vị được cải thiện rất nhiều. Na Uy cũng áp dụng các chuẩn mực thể chất khác nhau cho các vị trí khác nhau. Có thể nhận thấy ngày càng nhiều phụ nữ tham gia vào những môn thể thao trước đây vốn được coi là chỉ dành riêng cho nam giới, điều này chứng tỏ phụ nữ đã có thể chất tốt hơn, đáp ứng được các yêu cầu tiên quyết để thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nhờ đó, những năm qua số lượng nữ quân nhân trong các lực lượng vũ trang ở Na Uy đã tăng đáng kể.

Nhìn lại thời của mình, Tướng Lund nói: “Tôi đã ở trong nhiều tình huống chỉ có một phụ nữ duy nhất trong đám đông và người phụ nữ được coi là linh vật. Nam giới có xu hướng gọi phụ nữ bằng tên, trong khi đàn ông lại được gọi đầy đủ họ tên, đi kèm cấp bậc. Như thế là không được”. Bà cho biết thêm, bản thân bà rất may mắn vì xung quanh toàn người tốt. “Họ sẵn sàng đấu tranh vì tôi, ngay cả khi tôi không có mặt”, Tướng Lund khẳng định. Điều quan trọng nhất là cần có những người cùng chí hướng, những người có quan điểm rõ ràng và nhìn thấy lợi ích của sự đa dạng.

Thiếu tướng Kristin Lund cùng các đồng nghiệp tại thực địa (ảnh do Đại sứ quán Na Uy cung cấp).

Lời khuyên của Nữ tướng

Với Tướng Lund, làm phụ nữ là điều tự nhiên, và để có được vị trí như hiện nay, bà đã phải đấu tranh cả đời. Theo bà, phụ nữ cần hỗ trợ và truyền cảm hứng cho nhau mọi lúc mọi nơi. Rất nhiều phụ nữ đã quên mất điều này khi họ được đặt vào những vị trí quyền lực.

Có một điều phụ nữ cần học tập cánh “mày râu”, đó là phải luôn khuyến khích và thúc đẩy các ứng viên phù hợp cho bất cứ vị trí nào. Bất cứ khi nào có một vị trí mở, nam giới luôn động viên nhau ứng tuyển, đó là điều phụ nữ cũng nên làm. “Tuy nhiên, dù là nam hay nữ, bạn đều phải mất một khoảng thời gian như nhau để được phong tướng. Nên nhớ là không có đường đi tắt”, Tướng Lund khẳng định.

Lời khuyên mà tướng Lund đưa ra là phải hình thành một mạng lưới sĩ quan nữ, để giúp các nữ quân nhân chia sẻ thông tin và những bài học kinh nghiệm. Đây là việc Na Uy đã làm, và mạng lưới này đã trở thành cơ chế hỗ trợ rất tuyệt vời cho các nữ quân nhân. “Quan trọng nữa là bạn phải luôn cố gắng làm tốt công việc của mình, khi đó bạn sẽ được công nhận”, Tướng Lund nói.

KIM THANH