Reuters đưa tin, trả lời phỏng vấn ngày 10-12, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Richard Marles nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ phải đối mặt với những thách thức trong việc nâng cao trình độ cho lực lượng lao động để có thể thực hiện tất cả những gì chúng tôi đề ra, về phương diện đóng mới và bảo dưỡng tàu ngầm. Chúng tôi đang xem xét chi tiết và tự phê bình nghiêm khắc trong suốt quá trình này".

Từ trái sang: Phó thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles, Ngoại trưởng Australia Penny Wong, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Bộ trưởng Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth tại cuộc họp báo ở Washington, ngày 8-12. Ảnh: Reuters 

Bên cạnh việc đào tạo lực lượng lao động, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Richard Marles cho biết, các thách thức khác liên quan tới chương trình tàu ngầm hạt nhân trong khuôn khổ AUKUS là xây dựng chuỗi cung ứng và tăng tốc độ sản xuất tàu ngầm tại Mỹ.

Được công bố vào năm 2021, AUKUS có mục tiêu thúc đẩy "một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở, an toàn và ổn định", được chính phủ các nước Mỹ, Anh và Australia xác định là một phần quan trọng trong chiến lược an ninh quốc gia của mình. AUKUS được chia thành hai trụ cột. Trụ cột 1 là cung cấp cho Australia các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSN). Trước Australia, Anh là quốc gia đồng minh duy nhất được Mỹ chia sẻ công nghệ hạt nhân nhạy cảm theo hiệp định phòng thủ chung ký kết năm 1958. Australia đang muốn thay thế hạm đội tàu ngầm lớp Collins chạy diesel bằng các tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân, có khả năng tàng hình và di chuyển xa hơn. Việc hợp tác với Mỹ và Anh trong khuôn khổ AUKUS sẽ giúp Australia thu hẹp khoảng cách khi các tàu ngầm lớp Collins ngừng hoạt động vào những năm 2030. Trong khi đó, trụ cột 2 của AUKUS là hợp tác phát triển “các năng lực quốc phòng tân tiến” liên quan tới 8 lĩnh vực, gồm: Các năng lực dưới biển, công nghệ lượng tử, trí tuệ nhân tạo (AI), các năng lực mạng tân tiến, các năng lực siêu thanh và chống vũ khí siêu thanh, tác chiến điện tử, đổi mới sáng tạo và chia sẻ thông tin.

Theo Reuters, AUKUS là dự án quốc phòng lớn nhất từ trước đến nay của Australia với việc Canberra cam kết chi 368 tỷ AUD (tương đương 240 tỷ USD) trong vòng 3 thập niên, bao gồm hàng tỷ USD đầu tư vào cơ sở sản xuất tàu ngầm của Mỹ.

Ở giai đoạn đầu, theo thỏa thuận, Mỹ sẽ bán 3 SSN lớp Virginia cho Australia vào đầu thập niên 2030 và Canberra có thể mua thêm 2 chiếc nữa nếu cần thiết. Ở giai đoạn tiếp theo, Anh và Australia sẽ hợp tác chế tạo lớp tàu ngầm mới SSN-AUKUS và Australia sẽ nhận được chiếc đầu tiên của mình vào đầu thập niên 2040. Thông qua AUKUS, Australia sẽ trở thành quốc gia thứ 7 sở hữu SSN, sau Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc và Ấn Độ. 

Thỏa thuận cũng cho phép Mỹ và Anh triển khai một số tàu ngầm hạt nhân tới Australia từ năm 2027. Phó thủ tướng, Bộ trưởng Richard Marles khẳng định Australia sẽ kịp thời hạn chót 2027 để đón các tàu nói trên bất chấp “khối lượng công việc khổng lồ”.

Vừa qua, Australia đã nhận được kết quả đánh giá của phía Mỹ về chương trình tàu ngầm hạt nhân trong khuôn khổ AUKUS. Nhấn mạnh Australia đang xem xét, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Richard Marles cho rằng điều thực sự quan trọng là chính quyền Tổng thống Donald Trump hoàn toàn ủng hộ AUKUS. Reuters cho biết cuộc đánh giá do Thứ trưởng Bộ Chiến tranh Mỹ Elbridge Colby phụ trách, vốn từng tuyên bố tàu ngầm là một mặt hàng khan hiếm, thiết yếu và ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ không thể sản xuất đủ để đáp ứng nhu cầu của nước này. Theo trang mạng USNI News, giới chức hải quân Mỹ nhận định, để thực hiện thỏa thuận cung cấp tàu ngầm trong khuôn khổ AUKUS, ngành công nghiệp đóng tàu ngầm của nước này cần đạt tốc độ sản xuất trung bình là 2,33 SSN/năm. Thế nhưng, con số thực tế hiện nay mới chỉ là 1,3 SSN/năm./.