Từ khát vọng hòa bình của dân tộc…

“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” - tư tưởng bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ soi đường cho dân tộc Việt Nam trên con đường giành lại và bảo vệ nền độc lập của mình, mà còn là ngọn đuốc dẫn lối cho sự hội nhập và trách nhiệm quốc tế hiện nay. Trong quá khứ, để bảo vệ nền độc lập, tự do, sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, Việt Nam đã phải trải qua nhiều cuộc chiến tranh với nhiều đau thương, mất mát. Hơn ai hết, nhân dân Việt Nam hiểu rõ giá trị của hòa bình và luôn trân quý, yêu chuộng hòa bình.

Ngay sau khi Cách mạng Tháng 8-1945 thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có thư gửi Đại hội đồng LHQ khẳng định sự ủng hộ của Việt Nam đối với những mục tiêu của LHQ và bày tỏ mong muốn được góp sức vào công việc chung. 

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trao Quyết định của Chủ tịch nước cho sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam triển khai tham gia hoạt động GGHB LHQ. Ảnh: MAI NGUYÊN 

Từ sau khi đất nước hòa bình, thống nhất, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa trong quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Ngày 23-11-2012, Bộ Chính trị thông qua “Đề án tổng thể về việc Việt Nam tham gia hoạt động GGHB LHQ”. 

Tiếp đến, ngày 10-4-2013, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW về hội nhập quốc tế, trong đó đề ra định hướng “Chủ động và tích cực tham gia các thể chế đa phương, trong đó có việc tham gia các hoạt động ở mức cao hơn, như hoạt động GGHB LHQ…”.

Ngày 27-5-2014, Bộ Quốc phòng công bố Quyết định thành lập Trung tâm GGHB Việt Nam (tiền thân của Cục GGHB Việt Nam ngày nay) và cử 2 sĩ quan Quân đội đầu tiên đi thực hiện nhiệm vụ GGHB LHQ trên cương vị sĩ quan liên lạc tại Phái bộ Nam Sudan. Đó là dấu mốc lịch sử đánh dấu sự tham gia chính thức của Việt Nam vào hoạt động GGHB LHQ.

Trên hành trình 11 năm… 

11 năm tham gia hoạt động GGHB LHQ là một quãng thời gian chưa dài so với chặng đường hơn 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam, nhưng đủ để chứng minh bản lĩnh, trí tuệ và phẩm chất của Bộ đội Cụ Hồ trong môi trường quốc tế đa quốc gia với những bất ổn về an ninh và dịch bệnh.

Từ những sĩ quan đầu tiên làm nhiệm vụ cá nhân tại Phái bộ Nam Sudan, đến nay, chúng ta đã triển khai thành công 1.083 lượt sĩ quan, quân nhân Quân đội nhân dân Việt Nam và sĩ quan Công an nhân dân với 2 loại hình đơn vị và cá nhân. Qua 11 năm, Việt Nam đã triển khai 6 thê đội Bệnh viện dã chiến cấp 2 với biên chế 63 quân nhân; 3 thê đội đội Công binh với biên chế 184 quân nhân; cử 137 lượt sĩ quan cá nhân của Quân đội nhân dân Việt Nam và 16 sĩ quan của Công an nhân dân đến các phái bộ GGHB LHQ tại phái bộ An ninh lâm thời LHQ ở khu vực Abyei (UNISFA), Phái bộ Nam Sudan, Phái bộ Cộng hòa Trung Phi, trụ sở LHQ tại New York (Hoa Kỳ).

Đội Cấp cứu đường không, Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 6 tại Phái bộ Nam Sudan thực hiện vận chuyển bệnh nhân bằng đường không lên tuyến trên bảo đảm an toàn tuyệt đối. Ảnh tư liệu  

Với bản lĩnh, tác phong mẫu mực, tinh thần trách nhiệm cao, lực lượng của Quân đội nhân dân Việt Nam luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, được lãnh đạo LHQ, đồng nghiệp quốc tế đánh giá cao. Các thê đội Bệnh viện dã chiến cấp 2 của Việt Nam ở Nam Sudan đã chăm sóc sức khỏe, điều trị với chất lượng cao cho nhiều lượt bệnh nhân là nhân viên LHQ và người dân địa phương; đã tiến hành thành công các ca phẫu thuật phức tạp như phẫu thuật vi phẫu nối bàn tay cho đồng nghiệp Pakistan…, vận chuyển cấp cứu đường không các ca sản phụ nguy hiểm. Đội công binh của Việt Nam cũng đã thể hiện được năng lực chuyên môn cao, góp phần làm thay đổi diện mạo của phái bộ LHQ tại khu vực Abyei.

Lực lượng của Quân đội nhân dân Việt Nam bao gồm Bệnh viện dã chiến cấp 2 và Đội Công binh, các sĩ quan được triển khai ở hình thức cá nhân khi tham gia hoạt động GGHB LHQ đã giúp đỡ chính quyền sở tại và người dân địa phương làm đường; giúp các nhà trường xây dựng, cải tạo lớp học; tổ chức dạy học cho các em nhỏ; khoan giếng nước tặng người dân địa phương; tổ chức khám, chữa bệnh và phát thuốc miễn phí cho người dân; hướng dẫn người dân làm nông nghiệp để cải thiện cuộc sống… Chính những hành động mang tính nhân văn cao đẹp đã giúp gắn kết lực lượng "mũ nồi xanh" của LHQ tại phái bộ với người dân địa phương. Điều này luôn được lãnh đạo LHQ và lãnh đạo phái bộ đánh giá cao.

Chúng ta đã để lại hình ảnh đẹp, sâu sắc về người chiến sĩ "mũ nồi xanh" Việt Nam, hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ - góp phần lan tỏa giá trị nhân văn cao đẹp của dân tộc Việt Nam, một dân tộc yêu chuộng hòa bình.

Tầm nhìn tương lai - xây dựng lực lượng GGHB ngày càng chuyên nghiệp

Thời gian tới, trước yêu cầu ngày càng cao của hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, Quân đội nhân dân Việt Nam tiếp tục duy trì các lực lượng tại địa bàn và cam kết tham gia sâu rộng hơn vào hoạt động GGHB LHQ, thông qua việc tăng cường cả về số lượng, chất lượng nhân sự và trang thiết bị, phù hợp với yêu cầu, khả năng và điều kiện đất nước; đồng thời, tăng tỷ lệ nữ quân nhân trong lực lượng.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin đối ngoại, tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho toàn dân, toàn quân về vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng của nhiệm vụ cao cả này. Lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị phải thường xuyên quán triệt, tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức đầy đủ mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của nhiệm vụ GGHB LHQ; nắm vững đường lối hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng của Đảng; mục tiêu, quan điểm, lập trường nhất quán của Việt Nam trong quan hệ quốc tế (cả song phương và đa phương).

Đối với các lực lượng trực tiếp tham gia, chú trọng xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ bản lĩnh chính trị, thái độ, trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, phù hợp với các điều khoản, nguyên tắc của Hiến chương LHQ. Đồng thời, xác định quyết tâm, vượt qua gian khổ, khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Chú trọng công tác huấn luyện, bồi dưỡng tạo nguồn, trong đó có sự kết hợp của các hoạt động hỗ trợ từ các đối tác quốc tế có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực GGHB với việc nghiên cứu, xây dựng và tổ chức huấn luyện theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, chuyên sâu”, gắn với tăng cường huấn luyện thực hành và diễn tập tổng hợp. Nội dung huấn luyện tập trung vào đào tạo ngoại ngữ; huấn luyện chuyên môn chuyên ngành, kiến thức GGHB, tiền triển khai kỹ năng sinh tồn, luật quốc tế, luật nhân đạo, kiến thức về đất nước, con người và các quy định của nước sở tại; tình hình phái bộ, những quy định, nhiệm vụ cụ thể của LHQ... Coi trọng bổ sung kiến thức chuyên môn, chuyên ngành quân y, công binh... bảo đảm cho lực lượng tham gia hoạt động GGHB LHQ đều được trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết, thích ứng nhanh với môi trường làm việc tại các phái bộ.

Phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương hoàn thiện Dự thảo Luật tham gia lực lượng GGHB LHQ để trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9 khóa XV trong tháng 6-2025, nhằm thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng về việc Việt Nam tham gia hoạt động GGHB LHQ, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động này. 

Thường xuyên thực hiện tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, chỉ rõ nguyên nhân thành công và chưa thành công trong thực hiện nhiệm vụ, biện pháp khắc phục hạn chế, khuyết điểm, khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác; trên cơ sở đó đúc rút kinh nghiệm sát thực tế, giúp đội ngũ cán bộ, sĩ quan tích lũy được nhiều kiến thức, rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống độc lập cũng như khả năng hiệp đồng theo quy tắc ứng xử quốc tế, nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc trong môi trường đa quốc gia, đáp ứng sự kỳ vọng mà Đảng, Nhà nước và Quân đội đã giao phó.

Tham gia hoạt động GGHB LHQ là vinh dự, trách nhiệm cao cả của Quân đội nhân dân Việt Nam. Quán triệt, triển khai thực hiện tốt những nội dung trên chính là cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chủ động hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng.

11 năm mới chỉ là bước đầu của một chặng đường rất dài. Trên hành trình đó sẽ còn rất nhiều thử thách cần vượt qua, sứ mệnh phải hoàn thành, nhưng cùng với đó cũng mở ra nhiều cơ hội để cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Cục GGHB Việt Nam tiếp tục khẳng định mình và có những đóng góp thiết thực hơn cho sứ mệnh chung. 

Thiếu tướng PHẠM MẠNH THẮNG, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Đối ngoại quốc phòng xem các tin, bài liên quan.