QĐND Online – Tại phiên thảo luận tổ sáng 6-11 về sửa đổi hiến pháp, các đại biểu đều đồng tình việc cần thiết sửa đổi Hiến pháp năm 1992 để bảo đảm đổi mới đồng bộ cả về kinh tế và chính trị, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; bảo đảm tốt hơn quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; xây dựng và bảo vệ đất nước; tích cực và chủ động hội nhập quốc tế... 

Đánh giá vai trò đặc biệt quan trọng của việc sửa đổi hiến pháp, các đại biểu đều rất tâm huyết, trách nhiệm trong việc góp ý. Đại biểu Nguyễn Văn Phúc (đoàn Hà Tĩnh) đã có phần góp ý dài và ý nghĩa. Đại biểu Phúc nhấn mạnh, để sửa đổi hiến pháp hiệu quả, có giá trị lâu dài, cần phải thoát khỏi tư duy nhiệm kỳ. Theo đại biểu Phúc, đây là bước đầu trong quá trình sửa đổi hiến pháp, vì vậy nên tập trung thảo luận vào vấn đề lớn. Hơn nữa, không chỉ tập trung thảo luận vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 mà còn cần thảo luận báo cáo tổng kết việc thi hành hiến pháp - cơ sở để sửa đổi, bổ sung hiến pháp. “Chúng ta cần đánh giá tốt thể chế hiện nay để có thể chế phù hợp hơn, tạo điều kiện cho đất nước phát triển, tận dụng được mọi tiềm năng đang có”, đại biểu Phúc nói.

Thảo luận tại tổ về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992

Theo đại biểu Trần Tiến Dũng (đoàn Hà Tĩnh), sửa đổi Hiến pháp phải trên nguyên tắc tối thượng nhất, tất cả các quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân. Bây giờ là lúc cần thiết để hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp.

Về cơ quan bảo vệ Hiến pháp có 2 luồng ý kiến khác nhau: Luồng thứ nhất đề nghị cần tiếp tục khẳng định và hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp hiện hành của Hiến pháp năm 1992. Theo đó, cần tiếp tục kiện toàn, nâng cao hiệu quả, vai trò, trách nhiệm các cơ quan của Quốc hội, đặc biệt là Ủy ban Pháp luật của Quốc hội trong việc bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của hệ thống pháp luật; đồng thời, tiếp tục giao Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm bảo đảm tính hợp hiến của các văn bản quy phạm pháp luật do mình ban hành hoặc thuộc phạm vi kiểm tra, giám sát, quản lý của mình. Không thành lập cơ quan chuyên trách bảo vệ Hiến pháp.

Luồng ý kiến thứ hai đề nghị đồng thời với việc hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp hiện hành cần thành lập Hội đồng Hiến pháp với vai trò là cơ quan chuyên môn do Quốc hội thành lập để giúp Quốc hội kiểm tra, kết luận về tính hợp hiến của các văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan ở Trung ương và địa phương ban hành; trường hợp phát hiện có vi phạm hiến pháp thì yêu cầu cơ quan ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền hủy bỏ văn bản. Ý kiến này cho rằng, đây là việc làm cần thiết nhằm thực hiện chủ trương của Đại hội IX và X về việc xây dựng cơ chế phán quyết về những vi phạm hiến pháp trong hoạt động lập pháp, hành pháp, tư pháp, bảo đảm khắc phục những hạn chế, khiếm khuyết của cơ chế bảo vệ hiến pháp hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (đoàn Hòa Bình) góp ý cụ thể về chính sách với người dân tộc thiểu số. Đại biểu đề nghị cần quy định chính sách phù hợp cho phát triển văn hóa vùng khó khăn và giữ gìn văn hóa dân tộc thiểu số.

Lấy ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 được nhiều đại biểu quan tâm. Ở nước Việt Nam, tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Sửa đổi hiến pháp là công việc hệ trọng của quốc gia. Vì vậy, nhân dân có vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng hiến pháp và sửa đổi hiến pháp. Trong lịch sử lập hiến của Việt Nam, việc xây dựng, ban hành Hiến pháp năm 1959, 1980, 1992 và sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 (vào năm 2001) đều tiến hành tổ chức lấy ý kiến nhân dân.

Kế thừa kinh nghiệm xây dựng các bản Hiến pháp trước đây, tiếp tục phát huy đầy đủ và sâu sắc hơn dân chủ xã hội chủ nghĩa, để việc lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp bảo đảm chất lượng, hiệu quả, thực sự là đợt sinh hoạt chính trị - pháp lý quan trọng, rộng lớn trong nhân dân và cả hệ thống chính trị, Ủy ban Sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. 

Nhiều đại biểu góp ý, để việc lấy ý kiến không bị lợi dụng, xuyên tạc, cần có quy định cấm về hành vi xuyên tạc, bôi xấu trong việc lấy ý kiến. Đại biểu Ngô Văn Minh (đoàn Quảng Nam) đề nghị nên tăng thời gian lấy ý kiến. Cùng với đó, mọi ý kiến phải được tiếp thu tối đa, chỗ nào tiếp thu cần nói rõ, chỗ nào không tiếp thu cũng cần giải thích.

XUÂN DŨNG