QĐND - Hiến pháp là văn kiện chính trị - pháp lý quan trọng, đạo luật cơ bản của mỗi quốc gia. Chính vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp là công việc hệ trọng, liên quan trực tiếp đến cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Để có kết quả tuyệt đại đa số các đại biểu Quốc hội nhất trí thông qua sửa đổi Hiến pháp năm 1992, quá trình xây dựng, chỉnh lý văn kiện này đã trải qua nhiều giai đoạn. Chúng tôi xin điểm qua một vài dấu mốc quan trọng.

Thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992

Ngày 6-8-2011, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Nghị quyết số 06/2011/QH13 về việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992 và thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Theo đó, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 (gọi tắt là Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp - UBDTSĐHP) gồm 30 vị là lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội do đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch Ủy ban.

Nhằm phát huy đầy đủ và sâu sắc dân chủ xã hội chủ nghĩa, tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Nghị quyết số 38 về tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Ngày 28-12-2012, Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng cũng đã ra Chỉ thị số 22-CT/TW về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Theo Nghị quyết của Quốc hội, đối tượng lấy ý kiến bao gồm tất cả các tầng lớp nhân dân ở trong nước; người Việt Nam định cư ở nước ngoài; cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang; các cơ quan, tổ chức ở Trung ương và địa phương. Nội dung lấy ý kiến là toàn bộ Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, bao gồm: Lời nói đầu; chế độ chính trị; quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường; bảo vệ Tổ quốc; bộ máy Nhà nước; hiệu lực của Hiến pháp và quy trình sửa đổi Hiến pháp; kỹ thuật trình bày các quy định của Hiến pháp.

Hơn 26 triệu lượt ý kiến đóng góp vào bản Dự thảo Hiến pháp sửa đổi

Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, ngày 2-1-2013, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã được công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân tham gia đóng góp ý kiến. Theo báo cáo của các cơ quan, tổ chức hữu quan, tính đến hết ngày 30-4-2013, đã có 26.091.276 lượt ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức và cá nhân về UBDTSĐHP. Cũng trong thời gian này đã có 28.149 hội nghị, hội thảo, tọa đàm đóng góp các ý kiến về sửa đổi Hiến pháp năm 1992 được tổ chức. Báo Quân đội nhân dân cũng đã tổ chức được 3 cuộc tọa đàm và nhận được hàng nghìn ý kiến của nhân dân đóng góp vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII, bản tổng hợp ý kiến nhân dân về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 (từ ngày 2-1-2013 đến 30-4-2013) dày 809 trang đã được gửi đến các đại biểu Quốc hội.

Các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ đóng góp ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.  Ảnh: Nhan Sáng .

Từ ngày 1-5-2013 đến 30-9-2013, nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài tiếp tục đóng góp các ý kiến vào bản Dự thảo Hiến pháp năm 1992. Trong thời gian này, UBDTSĐHP năm 1992 đã nhận được 685 thư, văn bản góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân gửi đến ủy ban. Cũng đã có hàng trăm cuộc tọa đàm, hội thảo, hội nghị được tổ chức đóng góp vào bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp. UBDTSĐHP năm 1992 đã tổng hợp trong bản báo cáo dày 110 trang gửi các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII.

Tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội

Trên cơ sở ý kiến của nhân dân, ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội và các cơ quan, tổ chức hữu quan, UBDTSĐHP đã nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 và trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 6. Đồng thời, UBDTSĐHP đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo, tọa đàm khoa học và tham vấn ý kiến của các chuyên gia ngôn ngữ để hoàn thiện cả về nội dung và kỹ thuật lập hiến của Dự thảo.

Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII, các vị đại biểu Quốc hội đã nghe UBDTSĐHP báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp trên cơ sở ý kiến của nhân dân và của các vị đại biểu Quốc hội; Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại tổ và tại hội trường. Sau mỗi phiên họp, chất lượng của Dự thảo được nâng lên, nhiều ý kiến hợp lý của đại biểu Quốc hội đã được UBDTSĐHP tiếp thu, chỉnh lý và giải trình cụ thể. Ngày 18-11-2013, các đại biểu Quốc hội đã nghiên cứu và sửa trực tiếp vào Dự thảo và thể hiện ý kiến về những nội dung trong phiếu xin ý kiến về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Đoàn thư ký kỳ họp đã nhận được 408 phiếu xin ý kiến và đã có nhiều vị đại biểu Quốc hội gửi bản góp ý cụ thể vào nội dung Dự thảo. Trên cơ sở các phiếu đóng góp ý kiến này, UBDTSĐHP tiếp tục tiếp thu, chỉnh lý đưa ra bản Dự thảo mới trình Quốc hội xem xét, thông qua với tuyệt đại đa số phiếu tán thành.

ĐỖ PHÚ THỌ