Ngày 14-5, tại Berlin (Đức), ngoại trưởng các nước thành viên NATO đã tổ chức một cuộc họp không chính thức. Các đại diện của Phần Lan và Thụy Điển là “khách mời đặc biệt”. Tại cuộc họp, ngoại trưởng các nước thành viên NATO đã thảo luận về mong muốn gia nhập NATO của Helsinki và Stockholm.

Theo Reuters, Ngoại trưởng Hy Lạp Nikos Dendias cho biết nước này hoàn toàn ủng hộ kế hoạch gia nhập NATO của Thụy Điển và Phần Lan. Ông Dendias nhấn mạnh: “Phía Hy Lạp có lập trường rất rõ ràng. Chúng tôi sẵn sàng chào đón Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO. Chúng tôi tin rằng họ có nhiều điều để đề xuất”. Về phần mình, Ngoại trưởng Slovakia Ivan Korcok bày tỏ tin tưởng rằng các nước thành viên NATO sẽ ủng hộ kế hoạch gia nhập liên minh quân sự này của Phần Lan và Thụy Điển. Phát biểu trước báo giới sau cuộc họp tại Berlin, ông Korcok cho biết: “Slovakia sẵn sàng xem xét yêu cầu này và ủng hộ tư cách thành viên của Phần Lan và Thụy Điển”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Séc Jan Lipavský nói: “Chúng tôi nhiệt liệt chào đón Phần Lan và Thụy Điển, đồng thời ủng hộ sự quan tâm của hai nước này trong việc gia nhập NATO. Chúng tôi coi họ là những người bạn. Đây là quan điểm mà tôi sẽ truyền đạt cho những người đồng cấp của mình”. Theo ông Lipavský, vẫn còn một chặng đường dài để mở rộng NATO bằng cách chấp nhận hai quốc gia này làm thành viên.

leftcenterrightdel
Thụy Điển và Phần Lan mong muốn nhanh chóng gia nhập NATO. Ảnh: Reuters 

Cuộc xung đột Nga-Ukraine đã khiến Phần Lan và Thụy Điển phải xem xét lại chiến lược an ninh của mình và nỗ lực thúc đẩy việc gia nhập NATO. Sau khi Phần Lan cam kết nộp đơn gia nhập NATO, Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde cho rằng tư cách thành viên của nước này sẽ có tác dụng giữ ổn định và mang lại lợi ích cho các nước xung quanh biển Baltic. Việc gia nhập liên minh quân sự gồm 30 quốc gia thành viên sẽ chấm dứt tình trạng trung lập mà Phần Lan và Thụy Điển duy trì trong suốt Chiến tranh Lạnh.

Theo quy định, việc kết nạp một thành viên mới yêu cầu sự đồng thuận của tất cả thành viên NATO. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã nhiều lần khẳng định Thụy Điển và Phần Lan sẽ được chào đón nồng nhiệt nếu quyết định gia nhập NATO. Theo ông Stoltenberg, cả Phần Lan và Thụy Điển đều có mối quan hệ mật thiết với liên minh quân sự này bởi hai quốc gia Bắc Âu thường xuyên tập trận chung với lực lượng của NATO.

Tuy nhiên, nỗ lực gia nhập NATO của Helsinki và Stockholm đang gặp trở ngại do quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gần đây đã tuyên bố “không có quan điểm tích cực” về việc Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Ông Erdogan cáo buộc hai nước này là nơi chứa chấp nhiều tổ chức khủng bố. Liên quan tới vấn đề này, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto cho biết, nước này tin tưởng sẽ cùng Thổ Nhĩ Kỳ tìm ra giải pháp nhằm chấm dứt sự phản đối của Ankara đối với nỗ lực của Helsinki gia nhập NATO. Ông Haavisto cho rằng điều quan trọng là càng có nhiều thành viên NATO tuyên bố ủng hộ Phần Lan càng tốt kể từ khi nước này nộp đơn cho đến lúc hoàn tất việc gia nhập NATO. Ngoại trưởng Phần Lan cũng cho biết nước này có thể nộp đơn xin gia nhập NATO vào ngày 18-5 tới. 

Trong khi đó, Ngoại trưởng Latvia Edgars Rinkevics cho rằng mặc dù có những lo ngại từ Thổ Nhĩ Kỳ, song NATO sẽ tìm ra một giải pháp hợp lý để chấp nhận Phần Lan và Thụy Điển. Ông Rinkevics cho biết: “Chúng tôi đã có những cuộc thảo luận trong liên minh nhiều lần trước đây. Tôi nghĩ rằng chúng tôi luôn tìm ra những giải pháp hợp lý và sẽ tìm ra giải pháp trong lần này. Tư cách thành viên của Thụy Điển và Phần Lan có tầm quan trọng lớn đối với toàn bộ liên minh và với cả Thổ Nhĩ Kỳ”.

LÂM ANH