QĐND - LTS: Rừng là bộ phận không thể thay thế được của môi trường sinh thái. Ngoài chức năng cung cấp gỗ, củi; phục vụ nhu cầu tham quan, du lịch, nghiên cứu khoa học… rừng còn có chức năng phòng hộ, bảo vệ môi trường sống như điều hòa khí hậu, điều tiết nguồn nước, hạn chế bão lụt, hạn hán, chống xói mòn, rửa trôi… Vai trò quan trọng là vậy, nhưng hằng năm, nhiều diện tích rừng vẫn mất đi với những nguyên nhân khác nhau. Loạt bài viết này phản ánh những kết quả và kinh nghiệm bước đầu của tỉnh Thanh Hóa trong công tác quản lý rừng, bảo vệ rừng và phát triển rừng bền vững.

Bài 1: Sức mạnh tổng hợp chữa cháy rừng

Thanh Hóa là địa phương có diện tích rừng lớn với trên 545 nghìn héc-ta, nhưng lại chịu ảnh hưởng của nhiều đợt gió phơn Tây Nam tràn sang và nắng nóng gay gắt nên nguy cơ cháy rừng luôn ở cấp cao. Để bảo vệ tốt vốn rừng hiện có, thời gian qua, công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) luôn được địa phương đặt lên hàng đầu. Với phương châm: Tất cả cùng hợp sức chống "giặc lửa", đã nhiều năm nay, những cánh rừng xanh ngát của Thanh Hóa đã "nói không" với... cháy rừng.

Diễn tập PCCCR của huyện Thạch Thành có sự tham gia của lực lượng dân quân tự vệ địa phương. Ảnh: Xuân Duy

 

"Khoanh vùng" nơi có nguy cơ cháy rừng

Có mặt tại huyện Như Thanh, Ngọc Lặc (tỉnh Thanh Hóa) để cùng với cán bộ kiểm lâm nơi đây đến với những cánh rừng xanh ngát, chúng tôi mới thấu hiểu hết vất vả của họ khi phải quản lý một diện tích rừng tương đối lớn, phân bố tập trung ở những vùng hiểm trở gây khó khăn cho công tác PCCCR. Mang sự đồng cảm này bày tỏ với ông Lê Thế Long, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thanh Hóa, ông cho biết: "Nhận thức được những khó khăn trong công tác bảo vệ rừng của địa phương, thời gian qua chúng tôi luôn bám sát phương châm “phòng là chính, chữa cháy rừng kịp thời, khẩn trương”, nhằm chủ động trong việc chuẩn bị các phương án, kế hoạch PCCCR đồng bộ và kiểm soát chặt chẽ nguy cơ cháy rừng có thể xảy ra". Được biết, thời gian qua, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thanh Hóa đã cụ thể hóa phương châm trên bằng cách "khoanh vùng" trọng điểm cháy trên từng địa bàn, từng cánh rừng cụ thể. Theo đó, toàn tỉnh đã xác định có 149 xã có nguy cơ cháy rừng với diện tích trên 114.000ha; diện tích này tập trung ở các khu rừng thông, rừng giáp ranh biên giới nước bạn Lào, khu vực rừng nứa, rừng hỗn giao nứa gỗ...

Khi đã "khoanh vùng" được các địa bàn có nguy cơ cháy rừng, hạt kiểm lâm của các huyện đã tham mưu với địa phương xây dựng phương án PCCCR; chỉ đạo UBND các xã, chủ rừng thực hiện nghiêm chế độ trực chỉ huy chữa cháy rừng 24/24 giờ trong ngày. Những ngày có dự báo cháy rừng cấp IV trở lên, UBND xã, chủ rừng đã tổ chức lực lượng canh gác lửa rừng, nghiêm cấm những người không có nhiệm vụ tự ý vào các khu rừng trọng điểm cháy. Một số địa phương như: Tĩnh Gia, Hà Trung, Hoằng Hóa, Như Thanh, thành phố Thanh Hóa, Thạch Thành, Đông Sơn đã chủ động triển khai thực hiện làm giảm vật liệu cháy ở gần 2.700ha rừng thông có nguy cơ cháy cao, làm mới 30km và phát dọn 116km đường băng cản lửa… Do chỉ đạo, thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp PCCCR nên trong năm 2012, mặc dù thời tiết nắng nóng kéo dài song trên địa bàn tỉnh chưa để xảy ra cháy rừng, an ninh rừng tiếp tục được ổn định.
Quân - dân cùng bảo vệ rừng

Để có được màu xanh của rừng, để những cánh rừng không bị "giặc lửa" thiêu trụi, thời gian qua tỉnh Thanh Hóa còn làm tốt việc triển khai thực hiện Kế hoạch số 25/KH-SNNPTNT-BCHQS ngày 25-11-2010 giữa Sở NN & PTNT và Bộ CHQS tỉnh về phối hợp hoạt động bảo vệ rừng, PCCCR giữa lực lượng dân quân tự vệ, kiểm lâm theo Nghị định số 74/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 98/2010/TTLT-BQP-BNNPTNT giữa Bộ Quốc phòng và Bộ NN & PTNT.

Được biết, trong công tác phối hợp hoạt động bảo vệ rừng kể trên, Ban CHQS các cấp, có nhiệm vụ giáo dục cán bộ, chiến sĩ, lực lượng dân quân tự vệ chấp hành nghiêm Luật Bảo vệ và phát triển rừng; tham gia vào công tác đấu tranh phòng, chống các hành vi xâm hại rừng và tài nguyên rừng. Lực lượng dân quân tự vệ cùng với kiểm lâm viên tuần tra, truy quét các đối tượng xâm hại rừng; tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng...

Nói về hiệu quả việc thực hiện Chương trình phối hợp của hai ngành, ông Nguyễn Đình Xứng, Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Chỉ trong một thời gian ngắn, toàn tỉnh đã thành lập và duy trì hoạt động 292 trung đội dân quân tự vệ cơ sở với 10.207 dân quân tự vệ tham gia. Hai lực lượng đã thực hiện được 1.045 cuộc tuyên truyền thu hút 61.429 lượt người tham gia, tổ chức tuyên truyền trên loa truyền thanh 1.289 lần. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các quy định bảo vệ rừng, PCCCR, xử lý thực bì trồng rừng".

Có thể đó là cách làm không mới, nhưng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở NN & PTNN với lực lượng vũ trang trên địa bàn, bước đầu tại Thanh Hóa, những cánh rừng đã không còn bị "giặc lửa" tàn phá, hiện trạng xâm hại rừng đã giảm đi đáng kể.
LÊ XUÂN ĐỨC