Thanh niên cần không ngừng trau dồi kiến thức, tay nghề để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp.  

Hà Nội được mở rộng đã tạo nên tầm vóc lớn cho Thủ đô nghìn năm văn hiến. Tuy nhiên, bên cạnh sự thay đổi thuận lợi, tạo ra những cơ hội lớn do việc mở rộng địa giới hành chính, thanh niên Hà Nội đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, trong đó nghề nghiệp và việc làm là một trong những vấn đề bức thiết nhất.

Hiện hàng năm, Thủ đô có khoảng 40.000-45.000 người đến tuổi lao động nhưng số có việc làm thường xuyên là khoảng 25.000, số còn lại thiếu việc làm, trong đó đại đa số là thanh niên.

Theo khảo sát, điều tra của Thành Đoàn Hà Nội, trong tổng số 68.000 thanh niên ở 30 xã thuộc 18 huyện thì có tới trên 80% thiếu việc làm. Điều kiện sống và mức sinh hoạt nhìn chung còn rất thấp, có sự chênh lệch lớn so với khu vực nội thành. Thu nhập bình quân đầu người từ nông nghiệp chỉ đạt 1,5-2 triệu đồng/tháng.

Doanh nghiệp cần nhưng người lao động không đáp ứng kịp

Chị Hồ Ngọc Linh, 29 tuổi, sống ở xã Tây Mỗ, huyện Từ Liêm, Hà Nội đã tốt nghiệp trung cấp ngành Dược được 6 năm, từng thử sức ở 4 nơi nhưng vẫn chưa tìm được việc làm ổn định và phù hợp. Đầu năm 2011, chị nộp đơn vào một cơ sở buôn bán thiết bị y tế và được gọi đến phỏng vấn. Tuy nhiên, vì chưa nắm rõ những kiến thức về thiết bị y tế, trình độ ngoại ngữ lại kém và không thể đi công tác xa nhà nên chị đã không trúng tuyển vào làm việc tại doanh nghiệp. Đây chỉ là một ví dụ về việc thanh niên không đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. 

Theo ông Nguyễn Xuân Mai, Giám đốc công ty xuất khẩu mây tre đan Ngọc Động (Hà Nam): Thanh niên Hà Nội khó tìm được việc làm do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là do người lao động chưa được trang bị kiến thức khoa học, kỹ thuật về nghề nghiệp, chưa được định hướng và hiểu biết trong việc chọn nghề, chưa được đào tạo và đào tạo lại tay nghề cho phù hợp với yêu cầu của quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp, nhà máy, cơ sở sản xuất tại các khu, cụm, điểm công nghiệp của thành phố khá lớn nhưng chất lượng và trình độ lao động tại địa phương lại không đáp ứng được.

Ông Ngọ Duy Hiểu, Bí thư Thành đoàn Hà Nội cho biết: Thành đoàn thường xuyên phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp để tuyển chọn thanh niên vào làm việc thông qua “Ngày hội việc làm”. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cho rằng, thanh niên có kiến thức về nghề nghiệp nhưng kỹ năng thực hành còn hạn chế, sức khỏe không đáp ứng yêu cầu. Vì thế, có doanh nghiệp trong một năm phải tuyển dụng đến hàng chục lần mà chỉ tìm được vài người ưng ý.

Nhiều thanh niên không tìm được việc làm còn do tâm lý “sính” bằng cấp và nhận thức chưa đầy đủ về lao động nghề, trong đó chủ yếu là ở khu vực nông thôn. Do vậy, các khu, cụm, điểm công nghiệp thu hút nhiều lao động có tay nghề đến từ tỉnh khác, còn lao động ngoại thành lại dịch chuyển ra khu vực nội thành làm lao động tự do rất phức tạp và khó quản lý.

Đất trồng lúa của Hà Nội bị lấy đi để xây dựng các công trình xây dựng nên nhiều thanh niên phải chuyển đổi ngành nghề

Một thống kê cho thấy, 66% trong số 3.000 thanh niên được hỏi cho biết không muốn phải xa quê, muốn có việc làm ổn định tại địa phương. Nhưng vì mưu sinh nên thời gian nông nhàn họ phải tìm vào trung tâm thành phố hoặc đến tỉnh khác để tìm kiếm cơ hội việc làm. Ngoài ra, một lý do khác là thời gian dành cho sản xuất nông nghiệp chỉ chiếm 37%, thời gian còn lại là nhàn dỗi. 

Một nguyên nhân khác khiến cho việc làm của thanh niên không được đều đặn bởi nguồn nhân lực chưa được sử dụng hợp lý hoặc do thiếu vốn để sản xuất kinh doanh. Việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, tăng tỷ trọng công nghiệp của thành phố cũng làm cho quá trình sản xuất canh tác cũng như diện tích đất canh tác thu hẹp lại, tạo nên một lượng lao động dư thừa ở khu vực nông thôn. Ngoài ra, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới trong những năm gần đây cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình lao động và việc làm của thanh niên.

Cần trang bị kiến thức, kỹ năng tay nghề

Thủ đô Hà Nội ngày càng phát triển thì vấn đề tìm kiếm và tạo cơ hội việc làm ổn định cho thanh niên trở nên cấp bách hơn. Tuy nhiên,  ông Nguyễn Hữu Chí, Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng: Thanh niên cần xác định nghề nghiệp phù hợp với trình độ, khả năng của mình, không nên chạy theo bằng cấp. Nếu không có khả năng học đại học, các bạn trẻ có thể chọn lựa cho mình một ngành nghề theo sở thích của mình. Với những gì mình yêu thích và nỗ lực hết mình, các bạn cũng có thể tìm được một việc làm và kiếm ra tiền.

Để các bạn trẻ tự tin chọn lựa nghề nghiệp và cố gắng học tập, theo đuổi ngành nghề mình yêu thích thì rất cần đến sự hướng dẫn, tư vấn của nhà trường, gia đình…

Ông Thái Huy Vinh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục-Đào tạo Nghệ An nêu ý kiến: Gia đình, nhà trường và đoàn thể khu dân cư cần định hướng nghề nghiệp cho một bạn trẻ đến tuổi trưởng thành, giúp họ có thêm kiến thức hiểu biết về nghề nghiệp sau này họ sẽ phải làm trong tương lai. Khi được tư vấn kỹ lưỡng, các bạn thanh niên sẽ tự tin để theo học những ngành nghề mà mình lựa chọn. Có như vậy, các bạn thanh niên ở địa phương sẽ không khỏi bỡ ngỡ khi lên thành phố học và tìm việc.

“Cung-cầu” cần thường xuyên trao đổi, hợp tác chặt chẽ với nhau. Đây là ý kiến của ông Ngọ Duy Hiểu, Bí thư Thành đoàn Hà Nội khi nói đến sự phối hợp giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp trong việc giới thiệu, tìm kiếm nguồn nhân lực. Thông qua sự trao đổi, nhà trường có thể biết doanh nghiệp cần lao động như thế nào và ngược lại, doanh nghiệp cũng thông qua các cơ sở đào tạo để tìm kiếm lao động phù hợp với mình.

Còn về phía thanh niên, rước khi đi tìm việc cần trang bị cho mình những kiến thức, tay nghề chắc chắn và sức khỏe tốt để có thể đáp ứng nhu cầu mà doanh nghiệp cần. Ngoài ra, các bạn cũng cần tìm hiểu kỹ về đơn vị tuyển dụng, sử dụng lao động cũng như yêu cầu của họ trước khi nộp đơn dự tuyển vào đó.

Hà Nội mở rộng cũng có nghĩa là diện tích đất canh tác bị thu hẹp lại để xây dựng các công trình xây dựng, giao thông… Như vậy, có nhiều gia đình trước kia làm nông nghiệp bị mất đất canh tác nên sẽ có nhiều thanh niên nhàn rỗi hoặc phải chuyển đổi sang ngành nghề khác.

Ông Vũ Minh Lý, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin nguồn lực tình nguyện Việt Nam nêu ý kiến: Chúng ta cũng cần nghĩ tới vấn đề đào tạo, trang bị kiến thức và tìm kiếm việc làm ổn định khi chuyển đổi ngành nghề cho thanh niên ở những vùng đất đã được quy hoạch, mất đất trồng trọt, canh tác.

Theo VOV