QĐND Online – Ngày 23-5, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cư trú. Theo dự thảo luật, các điều kiện về đăng ký thường trú đã được siết chặt hơn, đồng thời bổ sung một số hành vi bị cấm…

Thực tế đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung

Luật Cư trú được Quốc hội khoá XI, Kỳ họp thứ 10 thông qua ngày 29-11-2006, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2007. Qua năm năm triển khai thực hiện Luật Cư trú, công an các địa phương đã giải quyết đăng ký thường trú cho 3.742.574 hộ, 17.784.100 nhân khẩu; tách sổ hộ khẩu cho 2.220.664 trường hợp; cấp mới 1.992.923 sổ hộ khẩu; đổi 2.874.518 sổ hộ khẩu; cấp lại 600.872 sổ hộ khẩu; điều chỉnh 137.193 trường hợp có thay đổi trong sổ hộ khẩu; xóa đăng ký thường trú 3.508.125 nhân khẩu; đăng ký tạm trú cho 1.861.260 hộ, 10.247.020 nhân khẩu; cấp 2.266.862 sổ tạm trú; tiếp nhận thông báo lưu trú 97.557.028 lượt trường hợp, trong đó thông báo trực tiếp tại địa điểm tiếp nhận thông báo lưu trú của cơ quan công an là 70.744.827 lượt (chiếm 72,51%), thông báo qua điện thoại là 8.009.897 lượt (chiếm 8,2%), thí điểm thông báo qua mạng Internet là 18.802.304 lượt (chiếm 19,27%); làm thủ tục khai báo tạm vắng cho 1.146.902 lượt nhân khẩu. Công tác đăng ký, quản lý cư trú đã phục vụ tích cực cho việc thực hiện các quy định khác trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội như các quy định về quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, về điều kiện an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề kinh doanh có điều kiện…

Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang

Tuy nhiên, sau 5 năm triển khai thực hiện, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, một số quy định của Luật Cư trú cũng đã bộc lộ khó khăn, vướng mắc, sơ hở, bất cập cần được sửa đổi. Luật Cư trú chưa quy định nghiêm cấm đối với các hành vi: Giả tạo điều kiện để được đăng ký thường trú; giải quyết cho đăng ký cư trú nhưng thực tế người được cấp đăng ký không sinh sống tại chỗ ở đó; cho người khác đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp của mình để trục lợi. Khi phát hiện các hành vi này, các cơ quan hữu quan không có biện pháp, chế tài xử lý được. Luật Cư trú cũng không quy định diện tích tối thiểu là bao nhiêu m2/người đối với diện tích nhà cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ được đăng ký thường trú nên đã nảy sinh hiện tượng cho nhiều hộ, nhiều người nhập hộ khẩu vào một hộ khẩu nhưng thực tế những người này lại không cư trú tại đây. Luật Cư trú không quy định thời hạn của sổ tạm trú nên nhiều trường hợp đã chuyển đến chỗ ở mới mà không bị xóa tên trong sổ tạm trú và khi đến chỗ ở mới lại xin cấp sổ tạm trú khác, dẫn đến tình trạng một người có nhiều sổ tạm trú khác nhau, vừa lãng phí, vừa gây khó khăn cho công tác quản lý.

Quy định chặt hơn việc đăng ký thường trú

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cư trú gồm 2 điều. Tại Điều 1, Dự thảo Luật, Khoản 1 bổ sung vào Điều 8 Luật Cư trú quy định về một số hành vi bị nghiêm cấm, gồm: Giả tạo điều kiện để được đăng ký thường trú; cho đăng ký cư trú nhưng thực tế người được cấp đăng ký không sinh sống tại chỗ ở đó; đồng ý cho người khác đăng ký cư trú vào chỗ ở của mình để trục lợi.

Cùng với đó Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung quy định về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương theo hướng công dân có một trong các điều kiện: Có chỗ ở hợp pháp; trường hợp đăng ký vào huyện, thị xã thuộc thành phố trực thuộc trung ương thì phải có thời gian tạm trú liên tục tại thành phố đó từ một năm trở lên; trường hợp đăng ký thường trú vào quận thuộc thành phố trực thuộc trung ương thì phải có thời gian tạm trú liên tục tại thành phố đó từ 2 năm trở lên; được người có sổ hộ khẩu đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu của mình nếu là người thành niên độc thân về sống với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột; ông, bà nội, ngoại về ở với cháu ruột. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân, tổ chức thì phải bảo đảm điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của Hội đồng nhân dân thành phố, có xác nhận của chính quyền địa phương về điều kiện diện tích bình quân, được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản. Công dân đăng ký thường trú vào nội thành thành phố Hà Nội thì thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô.

Cùng với đó, Dự thảo luật sửa đổi quy định về thay đổi nơi đăng ký thường trú trong trường hợp chuyển chỗ ở hợp pháp theo hướng giảm thời hạn làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú khi thay đổi chỗ ở hợp pháp từ 24 tháng xuống còn 12 tháng. Quy định về đăng ký tạm trú theo hướng quy định sổ tạm trú được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký tạm trú, có giá trị xác định nơi tạm trú của công dân và có thời hạn tối đa 24 tháng; trước khi hết thời hạn tạm trú ba mươi ngày, công dân đến cơ quan Công an đã cấp sổ tạm trú để làm thủ tục gia hạn.

XUÂN DŨNG