Cải cách chính sách tiền lương

QĐND - Chính sách tiền lương là một trong những chính sách kinh tế-xã hội hết sức cần thiết và cấp bách của quốc gia, tác động lớn đến sự phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh của đất nước. Cải cách chính sách tiền lương là một trong những vấn đề được bạn đọc của Báo Quân đội nhân dân đặc biệt quan tâm.

Lao động trong quân đội là ngành lao động đặc biệt. Trong ảnh: Bộ đội Bộ CHQS tỉnh Lào Cai giúp dân khắc phục hậu quả trận lũ quét kinh hoàng tại Bản Khoang). Ảnh: Nguyên Minh

Bất cập về tiền lương

Trong mấy năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng quan tâm cải cách, sửa đổi bổ sung chính sách tiền lương, điều chỉnh mức lương tối thiểu nhiều lần, góp phần cải thiện đời sống người lao động hưởng lương, thúc đẩy người lao động sáng tạo, hăng say trong công việc. Đặc biệt, chúng ta thực hiện quan điểm coi việc trả lương đúng cho người lao động là thực hiện đầu tư cho phát triển, tạo động lực để phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng dịch vụ công, góp phần làm trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước. Luật Cán bộ, Công chức đã quy định công chức có hai năm liên tiếp không hoàn thành nhiệm vụ sẽ bị cho thôi việc. Thực hiện tốt việc xác định vị trí việc làm sẽ là cơ sở và căn cứ để tính toán được biên chế công chức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, phạm vi và đối tượng quản lý trong từng cơ quan, tổ chức, đơn vị. Người nào không đáp ứng được các yêu cầu của vị trí việc làm sẽ bị đưa ra khỏi công vụ.

Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế và các đại biểu Quốc hội, những lần cải cách tiền lương vừa qua luôn bị chi phối tuyệt đối bởi khả năng của ngân sách Nhà nước nên đã thực hiện một chính sách tiền lương quá thấp đối với cán bộ công chức và gắn chặt với tiền lương tối thiểu chung vốn rất thấp (chỉ đáp ứng 65-70% nhu cầu mức sống tối thiểu của người lao động). Hơn nữa, chính sách tiền lương thấp lại ngày càng thấp so với khu vực sản xuất kinh doanh, chưa bảo đảm cho cán bộ công chức sống chủ yếu bằng tiền lương. Đó là một bất cập, nghịch lý và mâu thuẫn lớn. Quan hệ tiền lương tối thiểu - trung bình - tối đa cũng chưa hợp lý, nhất là hệ số trung bình quá thấp trong quan hệ tiền lương tối thiểu - trung bình - tối đa nên không cải thiện được đời sống và khuyến khích được cán bộ công chức có hệ số lương thấp; tiền lương trả cho cán bộ công chức được quy định bằng hệ số được tính trên cơ sở tiền lương tối thiểu chung; tiền lương chưa được trả đúng với vị trí làm việc, chức danh và hiệu quả công tác, chất lượng cung cấp dịch vụ công.

Lộ trình cải cách tiền lương

Thực hiện Kết luận số 63-KL/TW ngày 27-5-2013 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Một số vấn đề về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và định hướng cải cách đến năm 2020”, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1987/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch triển khai đề án cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công. Trong Quyết định này, Thủ tướng giao trong quý 1-2014, Bộ Nội vụ trình Chính phủ ban hành Nghị định về chính sách tinh giản biên chế. Năm 2014 và các năm tiếp theo, Bộ Nội vụ trình Chính phủ xem xét mức lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang trên cơ sở khả năng ngân sách Nhà nước, chỉ số giá tiêu dùng và tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Về chính sách tiền lương đối với khu vực doanh nghiệp, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật Tiền lương tối thiểu vào năm 2015. Sau khi Luật Tiền lương tối thiểu được Quốc hội thông qua, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội trình Chính phủ Nghị định hướng dẫn thi hành Luật này.

Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính trình Chính phủ Nghị định về đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính và tiền lương gắn với kết quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Trong quý 2-2014, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành kế hoạch triển khai thực hiện đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính và tiền lương gắn với kết quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập và thực hiện các giải pháp tạo nguồn cải cách tiền lương thuộc phạm vi quản lý.

Cũng tại Kế hoạch này, Thủ tướng Chính phủ giao các bộ, ngành, cơ quan xây dựng 4 Đề án về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công với cách mạng đến năm 2020 trình Hội nghị Trung ương, trong đó có hai đề án liên quan đến tiền lương là: Đề án cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong các doanh nghiệp đến năm 2020; Đề án đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính và tiền lương gắn với kết quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập.

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền cho biết, theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đã xây dựng phương án báo cáo Thủ tướng về lộ trình điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng để đạt nhu cầu sống tối thiểu của người lao động vào năm 2016 hoặc năm 2017. Trong quá trình thực hiện, nếu điều kiện kinh tế-xã hội, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thuận lợi thì điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng nhanh hơn để đạt nhu cầu sống tối thiểu của người lao động.

Tiền lương của cán bộ quân đội

Quan điểm về tiền lương của cán bộ quân đội đã được thể hiện trong Tờ trình của Chính phủ trước Quốc hội khóa XI về cải cách tiền lương "Tiền lương và phụ cấp của lực lượng vũ trang phải phản ánh được mức độ phức tạp, tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ, trách nhiệm cống hiến của lực lượng vũ trang là "một ngành lao động đặc biệt", vì vậy, có bảng lương riêng và giữ mức ưu đãi so với cán bộ công chức như hiện nay". Tuy nhiên, do nhiều lý do, tiền lương của cán bộ hiện nay đã không tương xứng với tính chất và yêu cầu của một ngành lao động đặc biệt. Vì vậy, việc cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ quân đội đang là yêu cầu cấp thiết hiện nay.

Được biết các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng đã và đang xây dựng, đề xuất giải quyết các chính sách tiền lương, phụ cấp đối với lực lượng đóng quân ở các đảo xa bờ; vận dụng phù hợp các chính sách ưu đãi nghề đối với các đối tượng phục vụ trong quân đội (y tế, giáo dục…); ưu tiên các chính sách đối với các lực lượng đặc biệt tinh nhuệ, có yêu cầu cao trong quá trình hiện đại hóa, phát triển tổ chức lực lượng, thực hiện các nhiệm vụ hợp tác quốc tế… Từng bước đề xuất, có giải pháp đột phá về chính sách để thu hút, giữ gìn, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ trong quân đội, ngăn chặn tình trạng chảy máu chất xám; bảo đảm cho nguồn lực chất lượng cao ngày càng tăng về số lượng và chất lượng, luôn là lực lượng đầu tàu trong quá trình hiện đại hóa, xây dựng quân đội vững mạnh về mọi mặt.

ĐỖ PHÚ THỌ