QĐND - Gu-lam Na-bi Phai (Ghulam Nabi Fai), một công dân Mỹ gốc Pa-ki-xtan, vừa bị Cục Tình báo trung ương Mỹ (FBI) bắt tuần này với cáo buộc làm gián điệp cho Pa-ki-xtan tại Oa-sinh-tơn. Tuy nhiên, Pa-ki-xtan coi đây là hành động vu khống của Oa-sinh-tơn và đã gửi thư phản đối tới sứ quán Mỹ tại I-xla-ma-bát. Sự vụ càng làm xấu đi quan hệ giữa hai đồng minh chống khủng bố vốn đã sẵn nhiều căng thẳng.

Ông Gu-lam Na-bi Phai. Ảnh: AFP

 

Ông Phai, 62 tuổi, bị cáo buộc làm việc cho một tổ chức tình báo của Pa-ki-xtan nhằm gây ảnh hưởng tới chính sách của Mỹ về Ca-sơ-mia, vùng tranh chấp giữa Ấn Độ và Pa-ki-xtan nhiều năm qua. Ông Phai là Giám đốc điều hành Hội đồng người Mỹ gốc Ca-sơ-mia (KAC), tổ chức bị Mỹ xem như một cơ quan hoạt động bí mật do chính phủ Pa-ki-xtan điều hành. KAC chuyên vận động hành lang, tổ chức các hội nghị và sự kiện truyền thông nhằm thúc đẩy quyền tự quyết cho khu vực Ca-sơ-mia. Mục đích cuối cùng là nhằm thuyết phục chính phủ Mỹ quan tâm tới việc thúc đẩy Ấn Độ cho phép một cuộc bỏ phiếu ở Ca-sơ-mia để quyết định tương lai của khu vực này.

Ông Phai bị cáo buộc đã nhận tiền của cơ quan mật vụ của Pa-ki-xtan (ISI) trong nhiều năm để sử dụng cho các hoạt động vận động hành lang bất hợp pháp, thiết lập các chân rết tại Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ. Pa-ki-xtan được cho là đã tuồn hàng triệu USD tới Oa-sinh-tơn thông qua KAC trong nhiều năm qua. Phía Mỹ cho biết, KAC đã góp tiền cho các chiến dịch bầu cử Mỹ và chi tiền cho các hoạt động liên quan như hội nghị hay các cuộc gặp với Nhà Trắng và quan chức Bộ Ngoại giao. Nhưng những người nhận tiền không hề biết đó là tiền của Pa-ki-xtan. FBI ước tính, KAC nhận được khoảng 550.000 đến 700.000USD mỗi năm từ Chính phủ Pa-ki-xtan.

Theo FBI, trong hơn 2 thập niên qua, quân đội Pa-ki-xtan, bao gồm cả cơ quan tình báo quyền lực, đã chi khoảng 4 triệu USD để tác động tới chính sách của Mỹ chống lại việc Ấn Độ kiểm soát phần lớn khu vực tranh chấp Ca-sơ-mia. Trong đó, bao gồm cả số tiền ủng hộ cho các chiến dịch vận động chính trị của nghị sĩ và ứng cử viên tổng thống Mỹ. Theo luật pháp Mỹ, các ứng cử viên chính trị của Mỹ bị cấm nhận tiền của nước ngoài.

Nghị sĩ Bơ-tơn được coi là một nhà vô địch “đấu tranh” cho sự nghiệp Ca-sơ-mia ở Quốc hội Mỹ trong ít nhất 15 năm qua. Ông này được cho là được Gia-hia A-mát, một người Mỹ gốc Pa-ki-xtan khác cũng bị buộc tội cùng với ông Phai, ủng hộ không ít tiền. Ông Bơ-tơn luôn hăng hái kêu gọi các tổng thống Mỹ từ ông Bin Clin-tơn cho tới ông Ô-ba-ma nỗ lực hơn nữa để làm trung gian giải quyết vấn đề biên giới giữa Ấn Độ và Pa-ki-xtan. Ông Bơ-tơn đã bị sốc nặng khi nghe tin Phai bị bắt vì đã quen biết Phai 20 năm và chưa từng mảy may nghi ngờ Phai có dính líu với bất kỳ hoạt động tình báo nước ngoài nào.

Cũng chính Phai và A-mát đã tài trợ cho nghị sĩ Giô-ê Pít (Joe Pitts) tới thăm khu vực Ca-sơ-mia vào năm 2001 và 2004, gặp gỡ với các lãnh đạo Pa-ki-xtan và Ấn Độ với thông điệp kêu gọi ngừng bắn. Chính ông nghị này đã đề xuất một nghị quyết vào năm 2004 kêu gọi Tổng thống Bu-sơ cử một đặc phái viên tới khu vực nhằm thúc đẩy thương lượng hòa bình.

Vụ việc khiến Pa-ki-xtan rất tức giận và có thể sẽ khiến mối quan hệ giữa Mỹ và Pa-ki-xtan trở nên tồi tệ hơn. Chưa hết căng thẳng sau vụ biệt kích Mỹ đột nhập lãnh thổ Pa-ki-xtan tiêu diệt trùm khủng bố Al-Qaeda Bin La-đen mà không hề thông báo trước, mâu thuẫn mới đã xuất hiện giữa Oa-sinh-tơn và I-xla-ma-bát. Giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Đa-vít Pê-tra-ớt thừa nhận quan hệ giữa Mỹ và Pa-ki-xtan đang ở trong giai đoạn khó khăn và ngày càng xấu đi.

Nguyên nhân rạn nứt giữa hai đồng minh chống khủng bố này thì có nhiều, nhưng chỉ thực sự trở nên nghiêm trọng sau một loạt những sự cố gần đây. Trong đó phải kể tới vụ rò rỉ thông tin ngoại giao trên WikiLeaks, vụ Pa-ki-xtan bắt giữ nhân viên CIA Giay-môn Đa-vít hồi tháng 1 và đặc biệt là vụ tiêu diệt trùm khủng bố Bin La-đen.

Tuy nhiên, theo ông Pê-tra-ớt, bất chấp tình hình khó khăn hiện nay trong quan hệ hai nước, Mỹ - Pa-ki-xtan vẫn cần phải dựa vào nhau. Ông Pê-tra-ớt cũng xoa dịu Pa-ki-xtan bằng việc ghi nhận những đóng góp của Pa-ki-xtan trong nỗ lực chống khủng bố.

Rõ ràng Oa-sinh-tơn không hề muốn làm phật lòng một đồng minh chống khủng bố quan trọng như Pa-ki-xtan. Mỹ coi khủng bố là mối đe dọa an ninh quốc gia. Mỹ cũng coi việc các quốc gia bên ngoài cố gắng gây ảnh hưởng tới Mỹ bằng các điệp viên ngầm là mối đe dọa an ninh quốc gia, như tuyên bố của Phó giám đốc FBI Giêm Mắc Cun-kin. Oa-sinh-tơn sẽ phải hành xử khôn khéo trong sự vụ trên để không làm mếch lòng đồng minh một lần nữa.

NGUYÊN HẠNH