Ngay sau khi thành lập, các viện KSQS đã nhanh chóng kiện toàn tổ chức, biên chế, nỗ lực vượt mọi khó khăn, bám sát nhiệm vụ, khẳng định được vị thế, trở thành một trong những công cụ sắc bén của Đảng, Nhà nước, quân đội trong việc nghiêm trị các đối tượng phản cách mạng và tội phạm khác. Các viện KSQS đã bám sát chiến trường, vừa trực tiếp tham gia chiến đấu vừa điều tra các vụ án hình sự, phối hợp cùng các tòa án quân sự đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh những hành vi phạm tội ngay tại chiến trường. Tăng cường kiểm sát, kịp thời phát hiện những vi phạm trong công tác huấn luyện, quản lý quân số, vũ khí, lương thực, thực phẩm; kiến nghị các đơn vị xử lý nghiêm minh, góp phần tăng cường kỷ luật, sức mạnh chiến đấu của quân đội.

Sau khi đất nước thống nhất, các viện KSQS đã phát triển cả về tổ chức, lực lượng; thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Quá trình thực hiện các cuộc kiểm sát về hành chính, quân sự, kết luận của các viện KSQS đều được đánh giá cao, dư luận đồng tình, qua đó góp phần củng cố quyền lực nhà nước, giúp công lý được tôn trọng, uy tín của viện KSQS được nâng cao.

Các viện KSQS còn luôn chủ động tham mưu với thủ trưởng các cấp và cấp ủy, chỉ huy các đơn vị trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật (VPPL), công tác pháp chế. Thực hiện chủ trương cải cách tư pháp của Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Chiến lược cải cách tư pháp trong Quân đội của Bộ Quốc phòng, viện KSQS các cấp đã tích cực đổi mới tổ chức, hoạt động, đột phá vào thực hiện các chủ trương lớn như “tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra”, “nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa”; thực hiện đúng phương châm “Đoàn kết, đổi mới-Trách nhiệm, kỷ cương-Thực chất, hiệu quả”, tạo được sự chuyển biến rõ nét trong từng khâu công tác.

Thực hiện khâu đột phá “Quản lý kịp thời, đầy đủ; xử lý đúng pháp luật các tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố”; chủ trương “Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra” và “Nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa”, các viện KSQS đã kiểm sát 100% tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; kiểm sát 100% số vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố và trong cả giai đoạn điều tra; tỷ lệ truy tố đúng thời hạn đạt 100%...; không có bị can, bị cáo bị đình chỉ vì hành vi không cấu thành tội phạm, không có trường hợp viện kiểm sát truy tố mà tòa án xét xử tuyên bị cáo không phạm tội...

leftcenterrightdel
 Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương tổ chức Hội nghị Ban chỉ đạo tổng kết tổ chức và hoạt động của viện kiểm sát quân sự giai đoạn 2011-2020. Ảnh: XUÂN HƯNG.

Những năm gần đây, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, quân đội về tăng cường đấu tranh phòng, chống tham nhũng, các viện KSQS đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, trong đó có một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Viện KSQS Trung ương đã trở thành đơn vị đầu tiên trong các cơ quan tư pháp quân đội trình các cấp và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua tổ chức hệ thống các viện KSQS đáp ứng yêu cầu của Chiến lược Cải cách tư pháp, phù hợp với tổ chức quân đội trong tình hình mới. Các viện KSQS đã có nhiều biện pháp để nâng cao trình độ chính trị, năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp... cho đội ngũ cán bộ, trọng tâm là đội ngũ kiểm sát viên, điều tra viên, kiểm tra viên. Hiện nay, 100% cán bộ KSQS tốt nghiệp đại học chuyên ngành luật, trong đó, có 24,13% cán bộ đạt trình độ sau đại học (1,27% có trình độ tiến sĩ luật); 100% cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, có khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thời gian tới, tình hình tội phạm, VPPL nói chung và tội phạm, VPPL trong quân đội nói riêng còn diễn biến phức tạp. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, đòi hỏi các viện KSQS cần tiếp tục củng cố về tổ chức, bám sát nhiệm vụ chính trị; trước hết, tập trung quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, quân đội và Viện KSND Tối cao về cải cách tư pháp, xây dựng ngành KSND, trong đó có viện KSQS các cấp. Mọi hoạt động của các viện KSQS luôn bám sát các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của quân đội. Viện KSQS Trung ương sẽ tiếp tục tham mưu với thủ trưởng các cấp lãnh đạo, chỉ đạo hiệu quả các mặt công tác đấu tranh phòng, chống VPPL, tội phạm; tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách tư pháp; công tác xây dựng, phổ biến, giáo dục pháp luật; công tác thống kê hình sự liên ngành trong quân đội... Viện KSQS các cấp sẽ tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt phương châm “Đoàn kết, đổi mới-Trách nhiệm, kỷ cương-Thực chất, hiệu quả”; tập trung nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội. Tăng cường trách nhiệm công tố, gắn công tố với hoạt động điều tra; nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa và các mặt công tác kiểm sát hoạt động tư pháp, công tác điều tra, nghiên cứu, góp ý xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật. Các viện KSQS nâng cao chất lượng công tác quản lý, chỉ đạo điều hành; thực hiện nghiêm nguyên tắc “tập trung thống nhất lãnh đạo trong ngành”. Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng từng bước khắc phục tình trạng thiếu hụt cán bộ, đồng thời làm tốt công tác bồi dưỡng, kết hợp các hình thức đào tạo tại các trường với tổ chức tập huấn, tự đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ, thường xuyên luân chuyển để nâng cao trình độ nghiệp vụ, khả năng đảm đương nhiều vị trí công tác cho các cán bộ, kiểm sát viên.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, viện KSQS các cấp tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm sát “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm”. Viện KSQS các cấp phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan trong và ngoài quân đội để phục vụ tốt yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt trong công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng và các loại tội phạm chức vụ với phương châm “phòng hơn chống”. Chủ động quản lý tình hình VPPL, tội phạm trong các cơ quan, đơn vị mình phụ trách để kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy có biện pháp xử lý từ sớm. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao ý thức pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ, nhân viên các đơn vị; từng bước ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào các hoạt động quản lý hành chính, cán bộ, nghiệp vụ kiểm sát.  

Phát huy truyền thống 60 năm, với tinh thần quyết tâm và ý chí trách nhiệm cao, tin rằng, cán bộ, chiến sĩ, nhân viên các viện KSQS toàn quân sẽ tiếp tục đoàn kết, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong thời kỳ mới, góp phần xây dựng Quân đội ta ngày càng vững mạnh, hiện đại.

Trung tướng, TS TẠ QUANG KHẢI, Viện trưởng Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương