QĐND - Đến ngày 15-3-1967, sau gần một tháng thực hiện cuộc hành quân Gian-xơn Xi-ty đánh phá, càn quét ác liệt, quân Mỹ vẫn không thể thực hiện được mục đích đề ra, ngược lại bị quân và dân ta liên tục giáng trả nhiều đòn đau. Địch thay đổi chiến thuật, tập trung bảo vệ đường sá, căn cứ và đổi hướng tiến công vào phía đông căn cứ Miền. Dự kiến trước các hành động của địch, Bộ tư lệnh Sư đoàn 9 đã tổ chức cho bộ đội cơ động liên tục, bố trí ở giữa liên Tỉnh lộ 13 và lộ Đá Đỏ vừa để tránh đòn hỏa lực của địch, vừa sẵn sàng đánh địch đổ quân xuống Chà Dơ, Đồng Rùm, Sóc Xoài, Bổ Túc.

Ngày 19-3-1967, Lữ đoàn 3 (Sư đoàn 4) và một tiểu đoàn của Lữ đoàn 173 quân Mỹ đổ bộ xuống Đồng Rùm (xã Thanh Đông, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh) nhằm “nhảy cóc, sục sâu” xây dựng bàn đạp, thọc sườn vào căn cứ ta. Đội hình phòng thủ của chúng được triển khai thành 3 tuyến: Xe tăng, xe bọc thép bố trí ở vòng ngoài; bộ binh xen kẽ xe thiết giáp ở tuyến giữa; hỏa lực và chỉ huy ở trong cùng. Ngoài cùng có lớp hàng rào bùng nhùng và các bãi mìn sát thương, mìn chiếu sáng.

Quân giải phóng miền Nam tiến công quân địch trong cuộc hành quân Gian-xơn Xi-ti. Ảnh tư liệu

Phát hiện địch có ý đồ lập căn cứ tại Đồng Rùm, tổ chức phòng ngự lâm thời có nhiều sơ hở, Bộ tư lệnh Sư đoàn 9 hạ quyết tâm tập trung toàn bộ lực lượng, gồm Trung đoàn 2 và Trung đoàn 16 chớp thời cơ, tập kích tiêu diệt địch, không cho chúng có điều kiện củng cố bàn đạp. Công tác chuẩn bị phải khẩn trương, hoàn thành trong quá trình hành quân; quyết tâm chiến đấu hoàn chỉnh trước khi cơ động bộ đội vào vị trí triển khai (chỉ trong 7 tiếng). Do tổ chức chuẩn bị chiến đấu nhanh, chính xác, nên ta giữ được bí mật, chớp thời cơ đánh địch.

Ngay trong đêm 20-3-1967, bộ đội gấp rút hành quân hàng chục ki-lô-mét vào chiếm lĩnh trận địa. Do đường xa, đến 5 giờ 38 phút ngày 21-3, Trung đoàn 2 trên hướng chủ yếu mới triển khai xong. Trung đoàn 16 trên hướng thứ yếu chỉ có Tiểu đoàn 9 đang chiếm lĩnh. Hai tiểu đoàn còn lại cách vị trí triển khai 600m. Để chớp thời cơ có lợi, 5 giờ 40 phút ngày 21-3, Sư đoàn trưởng phát lệnh nổ súng. Sau đợt hỏa lực ngắn, hai Tiểu đoàn 4 và 6 của Trung đoàn 2 nhanh chóng đánh vào các mục tiêu trên hướng được phân công, tiêu diệt xe tăng và bộ binh của địch ở tuyến 1 và phát triển vào tuyến 2. Đại đội 2 chọc thẳng vào trung tâm, đánh trúng sở chỉ huy Lữ đoàn 3 địch. Các mũi tiến công trên hướng chủ yếu phát triển thuận lợi.

Cùng thời gian, trên hướng của Trung đoàn 16, khi nghe tiếng súng tiến công từ hướng chủ yếu, hai Tiểu đoàn 7 và 9 nhanh chóng vận động tiếp cận mục tiêu của địch. Quân Mỹ được không quân, pháo binh chi viện chống cự quyết liệt. Chúng tổ chức phản kích đánh vào bên sườn các mũi tiến công của ta. Sau gần 3 giờ chiến đấu, Sư đoàn 9 đã tiêu diệt gần hết cụm quân địch ở phía Nam và phần lớn cụm quân phía Bắc, loại khỏi vòng chiến đấu hàng nghìn tên địch, phá hủy 84 xe tăng, xe bọc thép, bắn cháy 12 máy bay các loại và nhiều phương tiện chiến tranh khác.

Trận tập kích Đồng Rùm thắng lợi, góp phần đánh bại âm mưu tạo bàn đạp tiến công căn cứ Dương Minh Châu của địch.

TOẢN VĂN

 (Theo "Lịch sử Đảng bộ tỉnh Tây Ninh)