QĐND - "Trưa 30-4-1975, trên đường vào dinh Độc Lập, nhân dân thành phố Sài Gòn ra đứng kín hai bên đường đón bộ đội giải phóng trong niềm hân hoan chiến thắng và cùng hô vang: “Hoan hô Sài Gòn đã được giải phóng! Hoan hô bộ đội giải phóng! Không có chiến tranh trong thành phố...”. Chúng tôi vô cùng vui sướng và càng khâm phục hơn sự tài tình trong chỉ đạo chiến lược của Bộ Tổng tư lệnh chiến dịch trong cuộc quyết chiến cuối cùng. Với quyết định cho Sư đoàn 304 và một số đơn vị chủ lực tập trung tiêu diệt địch tại một số căn cứ vòng ngoài, chúng ta đã kéo lực lượng địch ra ngoài đánh, giữ cho thành phố nguyên vẹn khi bộ đội ta vào giải phóng..."-Trung tướng Nguyễn Ân, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 304 (Quân đoàn 2) xúc động nhớ lại kỷ niệm 40 năm trước.

Theo bước chân thần tốc, sau khi giải phóng Đà Nẵng, Sư đoàn 304 trong đội hình chiến đấu của Quân đoàn 2 vinh dự được tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ngày 23-4-1975, sư đoàn được giao nhiệm vụ tiến công trên hướng chủ yếu của quân đoàn với nhiệm vụ đánh chiếm căn cứ Nước Trong, Long Bình, cầu xa lộ, cùng lực lượng thọc sâu của quân đoàn tiến thẳng vào Sài Gòn. Thời gian chuẩn bị chiến đấu gấp, chỉ có 3 ngày. Đúng ngày 26-4, theo quyết định của quân đoàn, đơn vị phải nổ súng. Trước một trận đánh quan trọng, chúng tôi hết sức lo lắng vì thời gian chuẩn bị gấp, chiến trường chưa quen, chiều sâu nhiệm vụ quá sâu, mục tiêu đánh địch ở đâu cũng chưa rõ, lại không có thời gian tổ chức đi trinh sát nhiều lần như các chiến dịch trước đây. Trên tay tôi lúc đó chỉ có mỗi bộ bản đồ. Đang lúc vô cùng lo lắng thì tối hôm đó, sau khi Đảng ủy Sư đoàn họp giao nhiệm vụ cho các đơn vị xong, lực lượng trinh sát báo cáo bắt được một số tù binh. Tôi trực tiếp xuống gặp gỡ, động viên các tù binh bị bắt giúp dẫn đường cho sư đoàn chiến đấu và họ đã nhận lời. Vấn đề mục tiêu chiến đấu, địa hình xa lạ đã được giải quyết...

Trung tướng Nguyễn Ân (bên trái) và đồng đội ôn lại kỷ niệm 40 năm trước.

Từ 4 giờ ngày 24-4-1975, sư đoàn và các trung đoàn tổ chức đi trinh sát, chuẩn bị chiến trường. Trinh sát đến đâu, chúng tôi giao nhiệm vụ và thông qua kế hoạch chiến đấu cho các đơn vị ngay đến đó. Tiếp theo là đưa bộ đội vào chiếm lĩnh trận địa, trong khoảng thời gian từ 20 giờ ngày 25-4 đến 17 giờ ngày 26-4 là phải nổ súng tiến công. Tình hình khi đó rất khẩn trương, khắc phục khó khăn, bộ đội ta vào chiếm lĩnh vị trí bảo đảm bí mật, có nơi chỉ cách địch gần 100m, xây dựng trận địa xuất phát tiến công...

Mặc dù bị địch lùng sục, đánh phá nhưng toàn đơn vị vẫn giữ được bí mật. Đúng 17 giờ ngày 26-4-1975, cuộc tiến công trên toàn mặt trận phía đông và đông nam Sài Gòn chính thức bắt đầu. Pháo binh của Quân đoàn 2 và Quân đoàn 4 đã trút bão lửa vào Hố Nai, Biên Hòa, Nước Trong, Long Thành... Trung đoàn 9 và Trung đoàn 24 của Sư đoàn 304 chiến đấu dũng cảm, giành với địch từng tấc đất, trước sự chống trả quyết liệt của địch. Đêm 26-4, địch điều động thêm 2 chiến đoàn 322 và 318 từ Biên Hòa ra tăng cường phòng ngự để phản kích chặn ta ở căn cứ Nước Trong, khiến bộ đội ta gặp không ít khó khăn...

Trước tình hình đó, chiều 27-4, Thường vụ Đảng ủy Sư đoàn đã họp, đánh giá tình hình, kết quả chiến đấu, đồng thời đề nghị quân đoàn tăng cường lực lượng 5 đại đội xe tăng để tăng sức đột kích, tạo thuận lợi cho sư đoàn đánh dứt điểm, không cho địch thực hiện âm mưu “trì hoãn chiến”. Được cấp trên tăng cường lực lượng, từ chiều 28 đến sáng 29-4, Sư đoàn 304 đã tổ chức đợt tiến công quyết định đánh địch ở ngã ba Đường 15, hoàn thành nhiệm vụ mở đường cho lực lượng thọc sâu của quân đoàn bước vào chiến đấu, nhanh chóng tiến vào đánh chiếm dinh Độc Lập, góp phần cùng với các cánh quân của ta làm nên chiến thắng vĩ đại ngày 30-4-1975.

VŨ HOÀNG (Ghi theo lời kể của Trung tướng NGUYỄN ÂN)