Thọc sâu là một thủ đoạn tác chiến vận dụng trong tiến công, mang tính khoa học và nghệ thuật quân sự sâu sắc.

Phân đội xe tăng Đoàn H15 (Binh chủng Tăng-Thiết giáp) luyện tập chiến thuật. Ảnh: Minh Hạ

Thực tiễn chiến đấu của quân đội ta, lực lượng tăng-thiết giáp được sử dụng làm nòng cốt trong thọc sâu chiến dịch. Ta thường chủ trương dùng bộ binh, có thể được tăng cường xe tăng, làm nhiệm vụ đột phá vòng ngoài khu vực phòng ngự của địch. Đây là nơi thường được phòng ngự vững chắc, khó có thể dùng T-TG làm nòng cốt để đột phá. Sau khi đột phá thành công vòng ngoài, có thể dùng T-TG làm nòng cốt để thọc sâu, vì phòng ngự bên trong của địch thường không mạnh, có sơ hở, có khoảng cách... T-TG có hỏa lực mạnh, sức cơ động cao, có thể tận dụng đột phá thắng lợi, phát huy ưu thế, nhanh chóng phát triển tiến công, đánh chiếm những mục tiêu trọng yếu trong tung thâm phòng ngự, tạo điều kiện phá vỡ thế phòng ngự của địch.

Một số chiến dịch sử dụng bộ đội T-TG làm lực lượng nòng cốt để thọc sâu thành công có thể kể đến như chiến dịch tiến công Huế-Đà Nẵng (1975). Sau khi bộ binh được tăng cường xe tăng diệt địch vòng ngoài, ta dùng một đại đội xe tăng có bộ binh đi cùng (ngồi trên xe) từ sân bay Đà Nẵng thọc sâu qua cầu Trịnh Minh Thế tiến ra bán đảo Sơn Trà, đánh chiếm mục tiêu cuối cùng-cảng Đà Nẵng, đánh tàn quân địch rút chạy theo đường biển.

Chiến dịch Hồ Chí Minh (1975), trên hướng Đông, sau khi các sư đoàn bộ binh của Quân đoàn 2 và Quân đoàn 4 đánh tan các đơn vị địch ở vòng ngoài, Lữ đoàn xe tăng 203 được tăng cường một tiểu đoàn bộ binh (của Sư đoàn 304, ngồi trên xe tăng), một đại đội bộ binh (của Sư đoàn 325, ngồi trên xe bọc thép) làm nhiệm vụ thọc sâu từ cầu Xa Lỗ trên sông Đồng Nai đến dinh Độc Lập với cự ly hơn 30km. Trong quá trình thọc sâu, lữ đoàn đã đánh tan địch ở Thủ Đức, cầu Sài Gòn và cầu Thị Nghè, tiến vào chiếm dinh Độc Lập - hang ổ cuối cùng của địch, buộc chính quyền Sài Gòn phải đầu hàng vô điều kiện.

Từ thực tế trên cho thấy, thọc sâu là vượt qua đội hình phòng ngự vòng ngoài, nhanh chóng tiến vào trong, đánh chiếm các mục tiêu quan trọng, đánh vào giữa đội hình chính như sở chỉ huy, các trận địa hỏa lực, các khu vực kho tàng... làm chia cắt đội hình địch, tạo điều kiện cho bộ đội ta tiêu diệt từng bộ phận, tiến tới tiêu diệt toàn bộ quân địch. Thọc sâu thường tiến hành sau khi ta đã tiêu diệt hoặc đánh tan địch ở vòng ngoài.

PHƯƠNG HUYỀN