QĐND - Xử lý bom, đạn cấp 5 và dò tìm bom, mìn sót lại sau chiến tranh là công việc hiểm nguy, nặng nhọc và rất độc hại. Thế nhưng, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Công binh đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, thầm lặng trên mặt trận chiến đấu thời bình để nâng cao hiệu quả công tác, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. 

Trung tá Đỗ Trọng Mừng, Trạm trưởng Trạm xử lý đạn cấp 5, Cụm 1 Trung tâm Công nghệ xử lý bom mìn (Binh chủng Công binh) chia sẻ: “Do tính chất phức tạp, đạn cấp 5 gồm nhiều chủng loại, trước khi bước vào xử lý, lãnh đạo, chỉ huy đơn vị quán triệt, làm công tác tư tưởng cho bộ đội xác định tốt nhiệm vụ; tổ chức tập huấn cho bộ đội về quy trình xử lý đối với từng loại đạn, nhất là chấp hành nghiêm túc các bước trong công tác xử lý”.

Vận hành xử lý đạn cấp 5 tại Trạm xử lý đạn cấp 5, Cụm 1 (Trung tâm Công nghệ xử lý bom mìn, Binh chủng Công binh).

Để bảo đảm an toàn cho cán bộ, chiến sĩ trực tiếp xử lý đạn dược, đơn vị đã vận dụng nhiều biện pháp tháo thuốc, cắt vỏ bom, đạn. Theo quy trình mới, việc tập kết, phân loại, tháo gỡ, nhất là quy tắc vận hành xì lấy thuốc bom, đạn được dùng bằng lò hơi nước nóng… Đối với quy trình “cắt bom” để lấy thuốc bằng máy cắt MEBA 800-600, trước khi bắt tay vào công việc vận hành máy phải  kiểm tra kỹ thuật, kiểm tra kỹ hệ thống thủy lực, dây tải, hệ thống làm mát, vận hành theo đúng quy trình, tiến hành cắt thử, bảo đảm thiết bị chạy tốt mới thực hiện thao tác “cắt bom” chính thức…

Cẩn trọng, tỉ mỉ, chấp hành nghiêm quy tắc của ngành quân khí là những điều cán bộ, nhân viên Trạm xử lý đạn cấp 5 thuộc nằm lòng, bởi chỉ cần một chút sơ sẩy thì hậu quả là rất khó lường. Tại khu vực xì bom đạn bằng hơi nước nóng, tiếng máy chạy, mùi thuốc nổ TNT xộc lên mũi, khiến những vị khách mới đến như chúng tôi không khỏi băn khoăn.

Đại úy QNCN Lê Minh Triệu, tổ trưởng vận hành xì bom, đạn bằng hơi nước nóng cho hay: Theo nguyên tắc, những loại đạn thông thường có thể hấp trong lò ở nhiệt độ hơn 1000C thì chỉ khoảng 2 đến 3 giờ là thuốc có thể chảy ra theo máng, còn vỏ đạn sẽ được kiểm tra kỹ và đưa vào lưu cất. Tuy nhiên, cũng có nhiều loại đạn ví dụ như đạn cối 160mm thì phải cần 10 đến 12 giờ, thuốc mới tan chảy... Nhờ các thiết bị máy móc vận hành giảm tối đa sức người nhưng việc chuyển đạn vào hấp và chuyển ra, đặc biệt là công tác kiểm tra chặt chẽ lượng thuốc tồn dư đều cần sự tiếp xúc trực tiếp từ bàn tay, “ánh mắt” và sự cẩn trọng của những người lính thợ.

Đại úy QNCN Lê Minh Triệu  cho biết thêm: “Để giảm độc hại cho bộ đội, tại các khu vực nhà xử lý đạn, chúng tôi đều đề xuất xây dựng theo đúng quy chuẩn, thiết kế hệ thống quạt thông gió. Mọi quân nhân khi thực hiện nhiệm vụ đều phải mang mặc trang phục, dụng cụ bảo hộ lao động theo đúng quy định. Đặc biệt, chúng tôi cũng đề xuất với trên để người lao động được hưởng đầy đủ các loại phụ cấp, trợ cấp độc hại, trợ cấp khu vực, các chế độ bồi dưỡng... theo quy định, để mọi người an tâm, xác định tốt nhiệm vụ”.

Ngoài nhiệm vụ huấn luyện SSCĐ, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố sập đổ công trình, Lữ đoàn 229 (Binh chủng Công binh) còn mang trọng trách xây dựng công trình chiến đấu, làm đường tuần tra biên giới và rà, phá bom mìn, vật nổ. Công việc vất vả, thường xuyên đối mặt hiểm nguy, công tác bảo đảm an toàn cho bộ đội luôn được cấp ủy, chỉ huy đơn vị ưu tiên hàng đầu.

Thượng tá Hoàng Minh Thuyên, Phó chính ủy Lữ đoàn 229 cho biết: “Đảng ủy, chỉ huy lữ đoàn luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện tốt mục tiêu an toàn trong huấn luyện bằng nhiều biện pháp phù hợp, sát với đặc điểm nhiệm vụ của đơn vị. Đó là kiện toàn tổ chức làm công tác an toàn, bảo hộ lao động, mạng lưới an toàn viên ở từng cơ quan, đơn vị; xây dựng quy trình, quy tắc an toàn khi sử dụng trang bị kỹ thuật, đặc biệt quan tâm đến trang bị có yêu cầu nghiêm ngặt an toàn cao”.

Để cải thiện môi trường làm việc, phòng, chống bệnh nghề nghiệp cho người lao động, Lữ đoàn 229 chỉ cho phép sử dụng các trang bị có tình trạng kỹ thuật tốt, đồng bộ, tập trung đầu tư cơ giới hóa thi công đường hầm, giảm nhân công. Đây là một trong những giải pháp hiệu quả để làm giảm các nguy cơ mất an toàn.

Trung tá Phạm Văn Ngũ, Chủ nhiệm Kỹ thuật lữ đoàn cho biết: Ngay từ đầu năm, đơn vị đã xây dựng kế hoạch bảo hộ lao động sát với từng nhiệm vụ và từng đối tượng. Trong đó, đặc biệt quan tâm tới công tác bảo hộ lao động cho bộ đội làm nhiệm vụ xây dựng công trình đường tuần tra biên giới. Ngoài ngân sách, lữ đoàn đã đầu tư thêm hàng chục triệu đồng để mua sắm các trang bị bảo hộ lao động; trang thiết bị, bình bọt phòng cháy, chữa cháy; thiết bị máy móc, dụng cụ phục vụ công tác rà phá bom, mìn, nhằm đáp ứng các yêu cầu về an toàn, vệ sinh lao động, tránh tai nạn rủi ro xảy ra.

Bài và ảnh: TUẤN NAM