Bộ máy tinh gọn, lực lượng vững chắc      

Thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị về sắp xếp, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, từ ngày 1-7-2025 tỉnh Thái Nguyên cùng các địa phương trong cả nước đã chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã, phường, đặc khu).

Theo đó, các đơn vị hành chính cấp huyện kết thúc hoạt động; tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn sáp nhập toàn bộ về địa giới hành chính và tổ chức bộ máy, hợp nhất hệ thống chính trị, rút gọn còn 92 đơn vị hành chính cấp xã, phường; Bộ CHQS tỉnh Bắc Kạn và Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên hợp nhất thành Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên (mới) theo hướng tinh gọn đầu mối nhưng giữ nguyên khối lượng và tính chất nhiệm vụ.

Toàn bộ Ban CHQS cấp huyện kết thúc hoạt động, thay vào đó là mô hình tổ chức quân sự mới với 3 Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực (CHPTKV) tại Đức Xuân, Phú Lương và Sông Công. Qua thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng cho thấy, việc sắp xếp tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị và tổ chức quân sự địa phương không làm giảm đi sức mạnh của lực lượng vũ trang tỉnh, ngược lại, công tác chỉ đạo, chỉ huy điều hành được thông suốt từ Bộ CHQS tỉnh đến các Ban CHPTKV và xuống đến cấp xã, sẵn sàng huy động lực lượng DQTV và DBĐV xử lý nhanh, kịp thời các tình huống về quốc phòng, an ninh ngay từ cơ sở, đáp ứng yêu cầu tác chiến khu vực phòng thủ trong tình hình mới.

Dân quân tự vệ bám dân, bám địa bàn

Là thành phần của lực lượng vũ trang nhân dân, Dân quân tự vệ (DQTV) có vai trò rất quan trọng trong bảo vệ chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, là lực lượng nòng cốt, xung kích trong phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phòng cháy, chữa cháy rừng, giúp nhân dân xóa nhà tạm, nhà dột nát, bảo vệ các mục tiêu trọng điểm, giữ gìn an ninh trật tự ngay tại địa phương, cơ sở. Với phương châm “ở đâu có dân, ở đó có dân quân”, thời gian qua, Bộ CHQS tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, đặc biệt là sau khi kết thúc hoạt động cấp huyện.

Lực lượng dân quân tự vệ xã Quân Chu, tỉnh Thái Nguyên tham gia chữa cháy rừng phòng hộ. 
Cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh Thái Nguyên thi đua trong huấn luyện. 

Tính đến tháng 7-2025, toàn tỉnh duy trì lực lượng DQTV đạt 2,42% dân số với hơn 17,68% là DQTV cơ động, sẵn sàng xử trí các tình huống đột xuất, bất ngờ. Sau khi kết thúc hoạt động của Ban CHQS cấp huyện, Ban CHQS cấp xã (mới) được kiện toàn với 3 chức danh (chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng, trợ lý).

Công tác huấn luyện DQTV được tổ chức chặt chẽ, thống nhất, các Ban CHPTKV đảm nhiệm huấn luyện Dân quân năm thứ nhất và Dân quân tự vệ binh chủng; Ban CHQS cấp xã đảm nhiệm huấn luyện Dân quân tại chỗ và Dân quân cơ động. Trong huấn luyện đã quán triệt và thực hiện tốt phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát thực tế, đối tượng, địa bàn tác chiến; nội dung huấn luyện bảo đảm tính toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, kết hợp huấn luyện với bồi dưỡng kỹ năng xử trí các tình huống, nhất là các tình huống liên quan đến an ninh phi truyền thống và đấu tranh trên không gian mạng; đến nay toàn tỉnh tổ chức huấn luyện xong 559/559 cơ sở DQTV, quân số tham gia huấn luyện đạt 100%, bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Từ thực tiễn lao động, sản xuất đến huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, giúp nhân khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, xóa đói giảm nghèo, hình ảnh người DQTV luôn gắn bó mật thiết với cộng đồng, là điểm tựa tin cậy của nhân dân, DQTV Thái Nguyên đã để lại nhiều tình cảm tốt đẹp, được cấp ủy, chính quyền và nhân dân trong tỉnh ghi nhận, đánh giá cao, xứng đáng với lời khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.

Dự bị động viên sẵn sàng trong mọi tình huống

Cùng với DQTV, lực lượng DBĐV giữ vị trí then chốt trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc và xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh trong tình hình mới. DBĐV cũng là nguồn nhân lực hỗ trợ xây dựng lực lượng thường trực trong thời bình, bổ sung lực lượng trong các hoạt động quân sự, quốc phòng, tham gia diễn tập khu vực phòng thủ, ứng phó thiên tai. Sự phối hợp giữa DQTV và DBĐV là nền tảng hình thành thế trận quốc phòng toàn dân liên hoàn, chặt chẽ, vững vàng trước mọi thách thức. Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên đã tập trung xây dựng lực lượng DBĐV vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, có trình độ, huấn luyện và khả năng SSCĐ cao, bảo đảm số lượng, chất lượng, sẵn sàng huy động khi có tình huống.

 

Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên kiểm tra kết thúc tập huấn dân quân năm 2025. 

Hiện nay, toàn tỉnh quản lý lực lượng DBĐV đạt 6,13% dân số, trong đó 100% đơn vị khung thường trực đã được xây dựng, các đơn vị khung mở rộng được hoàn chỉnh theo yêu cầu tác chiến. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Bộ CHQS tỉnh đã chỉ đạo các Ban CHPTKV phối hợp với Ban CHQS cấp xã chủ động rà soát nguồn, tổ chức huấn luyện, xây dựng lực lượng đúng chuyên ngành quân sự, đến nay đã tổ chức huấn luyện cho 100% quân số DBĐV theo đúng quy định. Công tác đăng ký, kiểm tra, biên chế quân nhân dự bị vào các đơn vị được thực hiện bằng phần mềm quản lý kết nối với dữ liệu dân cư, bảo đảm nhanh, chính xác, hiệu quả, do vậy việc đăng ký, quản lý và huy động lực lượng DBĐV đã được thực hiện chính quy, đồng bộ, sẵn sàng động viên lực lượng theo yêu cầu nhiệm vụ, góp phần xây dựng thế trận khu vực phòng thủ tỉnh vững chắc, xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống.

Trong thời gian tới, trước những diễn biến nhanh, phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, nhất là các thế lực thù địch đang triệt để lợi dụng các vấn đề về “dân chủ”, “nhân quyền”, dân tộc, tôn giáo, các sự kiện chính trị nhạy cảm, nhất là những tồn tại, hạn chế trong vận hành chính quyền địa phương hai cấp để chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội; do vậy, để ứng phó kịp thời với diễn biến tình hình nêu trên, cần phải tiến hành toàn diện, đồng bộ các biện pháp xây dựng, phát huy vai trò của lực lượng vũ trang nói chung, xây lực lượng DQTV, DBĐV nói riêng; trong đó cần tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như: Tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng lực lượng DQTV và DBĐV; tập trung xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh toàn diện, lấy vững mạnh về chính trị làm nền tảng; đồng thời, xây dựng lực lượng DBĐV hùng hậu, gắn với mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trên từng địa bàn.

 
Hoạt động công tác tuyển quân được Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các địa phương tiến hành thực hiện chặt chẽ, bảo đảm công bằng, đúng luật. 

Tổ chức chặt chẽ việc huấn luyện, diễn tập, đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của DQTV; đồng thời, thường xuyên đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo sĩ quan dự bị, huấn luyện quân nhân dự bị để nâng cao hiệu quả động viên khi có tình huống. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý, huấn luyện lực lượng DQTV, DBĐV; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đồng bộ, kết nối giữa các cấp, bảo đảm nhanh chóng, chính xác trong quản lý và huy động lực lượng. Bảo đảm đầy đủ chế độ, chính sách, cơ sở vật chất phục vụ hoạt động của lực lượng DQTV, DBĐV, góp phần giữ vững thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên địa bàn.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy Bộ tư lệnh Quân khu, cũng như của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên, cùng sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành và tinh thần trách nhiệm cao của lực lượng vũ trang địa phương, lực lượng DQTV và DBĐV tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục phát huy truyền thống, khẳng định vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, là chỗ dựa tin cậy của Đảng, chính quyền và nhân dân. Qua đó góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa từ sớm, từ xa, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước trong tình hình mới.

Đại tá NGÔ TUẤN ANH, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.