Tạo nền tảng phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh hiện đại

Không ngừng sáng tạo để tăng năng suất, chất lượng

Khởi nguồn từ nhà máy cơ khí luyện kim được thành lập vào năm 1966, hiện nay, Nhà máy Z127 (Công ty TNHH Một thành viên 27) là doanh nghiệp quốc phòng, an ninh duy nhất sản xuất vật tư kim loại phục vụ sản xuất quốc phòng, tham gia phát triển kinh tế và xuất khẩu.

Từ thực tế hoạt động của Nhà máy, Đại tá Nguyễn Gia Trọng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên 27 nhìn nhận, trong điều kiện khoa học, công nghệ phát triển như hiện nay thì việc xây dựng các yêu cầu, nội dung trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ CNQP, AN là hết sức cần thiết. Trong đó, có các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, tài liệu thiết kế, tài liệu công nghệ... giúp đẩy nhanh quá trình từ nghiên cứu đến đưa sản phẩm vào sản xuất và trang bị cho lực lượng vũ trang.

Nhiều sản phẩm đóng mới tàu biển với yêu cầu kỹ thuật, công nghệ hiện đại đã được Nhà máy Z173 (Công ty TNHH Một thành viên Đóng tàu Hồng Hà) thực hiện. Ảnh: BẢO LINH

Xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, công tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới và phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật là công việc thường xuyên, liên tục tại Nhà máy Z129 (Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí chính xác 29). Thượng tá Đỗ Mạnh Hùng, Trưởng phòng Kỹ thuật-Công nghệ (Nhà máy Z129) cho biết, các đề tài nghiên cứu của Nhà máy chú trọng tạo ra sản phẩm ưu việt hơn, nâng cao năng suất, chất lượng, bảo đảm an toàn trong lao động sản xuất.

“Trung bình mỗi năm, Nhà máy thực hiện khoảng 25 đề tài, hoàn thành 6-8 đề tài nghiên cứu. Quá trình thực hiện đề tài, Nhà máy tạo điều kiện thuận lợi nhất về thời gian, con người, thiết bị công nghệ phù hợp cho việc nghiên cứu, thử nghiệm”, Thượng tá Đỗ Mạnh Hùng chia sẻ. Cùng với đầu tư cho nghiên cứu, thực hiện đề tài, việc thúc đẩy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật cũng được các đơn vị CNQP quan tâm. Hoạt động này chú trọng cải tiến các trang thiết bị hiện có để tăng năng suất, mang lại lợi ích thiết thực, có thể đong đếm được qua giá trị làm lợi thực tế.

Chủ động nghiên cứu các sản phẩm mới

Đối với Nhà máy Z113 (Công ty TNHH Một thành viên Cơ khí hóa chất 13), việc nghiên cứu, sản xuất thành công các sản phẩm mới là dấu ấn nổi bật trong thời gian qua. Trong đó, có những sản phẩm trước đây phải nhập khẩu nay đã được Nhà máy tự chủ về sản xuất, góp phần tiết kiệm nguồn ngoại tệ, bảo đảm trang bị cho Quân đội, phục vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Kết quả này cũng khẳng định năng lực làm chủ công nghệ và hướng đến xây dựng CNQP, AN tự lực, tự cường.

Chủ trương của Nhà máy là đẩy mạnh nghiên cứu khoa học kỹ thuật quân sự, thiết kế, công nghệ chế thử và đưa vào sản xuất các sản phẩm quốc phòng mới có hàm lượng khoa học, công nghệ cao. Cùng với đó, tập trung nghiên cứu phát triển sản phẩm kinh tế có thế mạnh, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.

Trên cơ sở kinh nghiệm từ thực tiễn chế thử, sản xuất các loại vũ khí, trang bị cho bộ binh, Nhà máy Z113 đã chủ động nghiên cứu, chế tạo thành công nhiều sản phẩm vũ khí, đạn dược mới. Đối với sản phẩm kinh tế, công tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới dựa trên thế mạnh của đơn vị như lĩnh vực hóa nổ, cơ khí, từ đó, góp phần tạo ra sản phẩm chủ lực không những đủ sức cạnh tranh trên thị trường trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu. Có thể nói, việc tích cực triển khai nhiệm vụ nghiên cứu chế thử, thiết kế, công nghệ và đưa vào sản xuất sản phẩm mới góp phần đánh dấu sự phát triển vượt bậc của Nhà máy Z113.

Tại Nhà máy Z189 (Công ty TNHH Một thành viên 189), nhà máy đóng tàu hàng đầu của Quân đội, đơn vị luôn quan tâm, tạo điều kiện và có cơ chế, chính sách trong hoạt động nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ. Kịp thời động viên, thúc đẩy cán bộ, công nhân viên, người lao động tích cực tham gia nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất.

Tính riêng trong 4 năm (2018-2022), Nhà máy đã thực hiện được 5 đề tài nghiên cứu cấp Tổng cục, 1 đề tài cấp cơ sở; phát huy 192 sáng kiến, giải pháp được áp dụng vào thực tế sản xuất đem lại hiệu quả cao, giá trị làm lợi hàng chục tỷ đồng, có 3 đề tài, sáng kiến đoạt giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội. Những cá nhân có nhiều thành tích trong nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến được khen thưởng xứng đáng, tạo điều kiện chuyển quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng, nâng lương trước niên hạn...

Cụ thể hóa các chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ

Theo Thiếu tướng Vũ Ngọc Hùng, Phó cục trưởng Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an), Ủy viên Ban soạn thảo, Tổ phó Tổ biên tập dự án Luật CNQP, AN và ĐVCN, thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ phục vụ phát triển CNQP, AN là một trong 5 chính sách lớn đã được thông qua để xây dựng Luật CNQP, AN và ĐVCN. Việc nghiên cứu để làm chủ công nghệ và tự sản xuất được các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ là cốt lõi của CNQP, AN.

Thực tế cho thấy, không quốc gia nào trên thế giới sẵn sàng chuyển giao hoặc bán cho quốc gia khác bí quyết công nghệ đặc biệt, hiện đại nhất của mình, nhất là trong tình trạng chiến tranh, cấm vận... Do vậy, yêu cầu tất yếu khách quan là mỗi quốc gia phải tập trung tự nghiên cứu công nghệ. Quá trình này, các cơ sở CNQP, AN phải tự tìm tòi từng bước, thử nghiệm nhiều lần mới có thể đạt được kết quả.

Dự thảo luật đã cụ thể hóa chính sách thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ phục vụ phát triển CNQP, AN tại mục riêng. Trong đó, chính sách đối với hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ CNQP, AN và cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển vũ khí, trang bị kỹ thuật có ý nghĩa chiến lược, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ đặc biệt. Theo dự thảo luật, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, bên cạnh việc được hưởng các ưu đãi cao nhất theo quy định của pháp luật chuyên ngành, còn được trao quyền tự chủ trong quá trình hoạt động cũng như được bảo đảm đầy đủ các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ.

Đại tá Nguyễn Gia Trọng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên 27 cho rằng, hoạt động nghiên cứu khoa học bao giờ cũng có hệ số rủi ro nhất định. Trong khi đó, sản phẩm nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được thực hiện theo cơ chế giao nhiệm vụ bảo đảm thống nhất từ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, thử nghiệm, đánh giá, sản xuất thử, đủ điều kiện sản xuất đến nghiệm thu sản phẩm, đưa vào trang bị. Cá nhân tham gia hoạt động khoa học, công nghệ phục vụ CNQP, AN phải bảo đảm tuân thủ quy định về quản lý, sử dụng hiệu quả tài liệu thiết kế, tài liệu công nghệ... Tuy nhiên, thực tế vẫn có những rủi ro, tai nạn xảy ra.

Nhận thức rõ những rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động nghiên cứu khoa học, công nghệ từ khả năng nghiên cứu, thử nghiệm đến việc có thể xảy ra tai nạn, sự cố, cơ quan soạn thảo đã đề xuất và được Quốc hội đồng thuận để quy định trong dự thảo luật về trường hợp và điều kiện miễn trách nhiệm dân sự đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân khi thực hiện hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ sản xuất quốc phòng, an ninh. Ngoài ra, dự thảo luật cũng đã bổ sung quy định giao Tòa án Nhân dân Tối cao hướng dẫn việc loại trừ trách nhiệm hình sự đối với cá nhân trong quá trình thực hiện hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ nghiên cứu, sản xuất vũ khí, trang bị kỹ thuật, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ.

Đánh giá về các quy định trong dự thảo luật, ông Trịnh Xuân An, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nhấn mạnh, chính sách về khoa học, công nghệ của dự thảo luật đang bám rất sát với mục tiêu của việc xây dựng CNQP, AN mang tính hiện đại, vượt qua chính sách đơn giản để đầu tư, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ nền, công nghệ lõi, hướng đến làm chủ khoa học, công nghệ. Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà quản lý, chính sách về khoa học, công nghệ trong dự thảo luật bảo đảm rõ ràng, cụ thể, phù hợp với yêu cầu thực tế để các cơ sở CNQP, cơ sở công nghiệp an ninh thực sự “dám nghĩ, dám làm”, phát huy hết năng lực của mình phục vụ phát triển CNQP, AN nói riêng và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nói chung.

(còn nữa)

GIA MINH - MẠNH HƯNG - VŨ DUNG

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.