QĐND - Năm 2012 là năm thứ hai khó khăn đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Hơn 40.000 doanh nghiệp trong nước bị phá sản, hoạt động cầm chừng. Tuy nhiên, khối các doanh nghiệp quân đội vẫn tăng trưởng, đạt trung bình 112% kế hoạch trên giao, bảo đảm việc làm cho người lao động, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế quốc dân.

 “Cán đích” trong suy thoái

Theo đánh giá của Cục Kinh tế (Bộ Quốc phòng), suy thoái kinh tế đã ảnh hưởng mọi mặt của đời sống xã hội. Sản xuất công nghiệp, nông nghiệp đều giảm. Hàng tồn kho tăng, sản phẩm tiêu thụ chậm, đời sống người lao động gặp khó khăn. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, các doanh nghiệp quân đội vẫn “cán đích” thành công, bảo đảm tăng trưởng bình quân 112% kế hoạch, thực hiện tốt nghĩa vụ ngân sách đối với Nhà nước. Tính đến hết 20-12-2012, các doanh nghiệp quân đội (100% vốn Nhà nước) vẫn đạt doanh thu hơn 228.500 tỷ đồng (=112% kế hoạch) trên giao, nộp ngân sách đạt 15.500 tỷ đồng (=110% kế hoạch) trong đó Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) đạt doanh thu ước tính khoảng 140.000 tỷ đồng, lợi nhuận đạt khoảng 27.000 tỷ đồng... Nhiều doanh nghiệp đã trở thành “chỗ dựa” tin cậy cho sự phát triển đất nước trong thời điểm kinh tế khó khăn như: Tập đoàn Viễn thông Quân đội, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô, Tổng công ty Đông Bắc, Tổng công ty 319... Đặc biệt, các doanh nghiệp quân đội ngày càng khẳng định chỗ đứng và thương hiệu đối với các chủ đầu tư, khách hàng trong và ngoài nước. Trao đổi với Đại tá Tăng Văn Chúc, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô (Bộ Quốc phòng), một trong những doanh nghiệp đạt sản lượng lớn chúng tôi được biết, Tổng công ty đứng vững và đạt tăng trưởng cao trong suy thoái kinh tế là do đơn vị đã biết phát huy thế mạnh của mình trong xây dựng các công trình hầm, cảng biển, rà phá bom mìn vật nổ. Năm 2012, giá trị sản xuất của Tổng công ty đạt 1.650 tỷ đồng (=168,6% so với cùng kỳ năm 2011); doanh thu đạt 1.401 tỷ đồng (bằng 171,7% so với cùng kỳ năm 2011); hệ số nợ ngân hàng/vốn chủ sở hữu chưa đến 0,27%, bảo đảm việc làm ổn định cho hơn 8000 lao động (với thu nhập trung bình 5,5 triệu đồng/người/tháng). Công ty TNHH MTV 29 (Tổng công ty 319) cũng là đơn vị “cán đích” ở tốp đầu đạt hơn 201% kế hoạch sản lượng. 

Nhóm các doanh nghiệp cổ phần, doanh nghiệp sản xuất, sửa chữa sản phẩm quốc phòng trong điều kiện kinh tế đất nước khó khăn cũng giữ được tăng trưởng ổn định. Theo báo cáo của Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng: Doanh thu năm 2012 của Tổng cục vẫn đạt 102,9% so với kế hoạch (tăng 10,4% so với năm 2011). Các công ty cổ phần do Bộ Quốc phòng cử người đại diện quản lý phần vốn góp vẫn tăng trưởng cao, nhất là Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội. Doanh nghiệp kinh tế quốc phòng cũng vẫn kết hợp tốt giữa kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, thực hiện tốt nhiệm vụ trên các địa bàn chiến lược, vùng xa xôi, địa bàn trọng điểm, góp phần phát triển kinh tế-xã hội đất nước.

Vận chuyển vật tư phục vụ sản xuất ở Nhà máy Z125 (Tổng cục Công nghiệp quốc phòng). Ảnh: Lê Thiết Hùng

Mở hướng đi mới

Tuy doanh nghiệp quân đội vẫn “vượt khó” thành công, nhưng để tiếp tục đứng vững trong năm 2013 và giữ được lợi thế cạnh tranh lâu dài thì việc giảm chi phí đầu tư, nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, chất lượng công tác tiếp thị, quảng bá thương hiệu… đối với các doanh nghiệp quân đội cần sớm được khắc phục; nhất là năm 2013 và những năm tới vẫn được dự báo là tiếp tục khó khăn đối với các doanh nghiệp. Theo khảo sát, đánh giá của cơ quan chức năng, chi phí làm ra một sản phẩm ở không ít doanh nghiệp quân đội hiện vẫn cao hơn so với bên ngoài, trong khi nguồn nhân lực, quy mô sản xuất kinh doanh và tiếp thị, quảng bá sản phẩm còn rất hạn chế… Ấy là chưa kể đến số doanh nghiệp sản xuất kinh doanh còn bị thua lỗ trong năm 2012 và không bảo toàn, phát triển được vốn nhà nước; trong khi máy móc, dây chuyền, thiết bị công nghệ của không ít doanh nghiệp còn lạc hậu đang thực sự là vấn đề thách thức cho sự phát triển và mở rộng quy mô của các doanh nghiệp quân đội.

Để các doanh nghiệp quân đội phát triển ổn định, đứng vững trong môi trường cạnh tranh, nhất là khi nước ta đang hội nhập ngày một sâu rộng với thế giới; ngoài từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh, giữ vững lợi thế… thì việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đầu tư máy móc công nghệ để giảm giá thành sản phẩm, mở rộng tìm kiếm thị trường (cả thị trường truyền thống và mới), đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, quảng bá tiếp thị sản phẩm cần phải được các doanh nghiệp đặc biệt chú trọng. Theo Đại tá Tăng Văn Chúc, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô: Để các doanh nghiệp quân đội vượt qua “sóng gió” trong giai đoạn kinh tế đất nước khó khăn, bảo đảm tăng trưởng ổn định, phát triển bền vững; ngoài việc phát huy thị trường truyền thống và lợi thế sẵn có, các doanh nghiệp quân đội cần phải tìm kiếm thị trường mới (cả trong và ngoài nước) để giải quyết việc làm cho người lao động. Những năm qua, Tổng công ty Xây dựng Lũng Lô đã mở rộng hoạt động sang thị trường các nước trong khu vực và từng bước thành công. Tổng công ty đã tham gia xây dựng hai đường hầm Dự án Thủy điện Xepian-Xe Namnoy (CHDCND Lào) với trị giá gần 400 triệu USD… Năm 2013, đơn vị tiếp tục xúc tiến với các cơ quan chức năng và Nhà thầu của Ăng-gô-la để tham gia thi công Dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ EN 140 và đường Caiundo-Savate tại tỉnh Kwando Cubango (Ăng-gô-la) với trị giá 300 triệu USD mà đơn vị đã thương thảo hợp đồng, xúc tiến trong năm 2012. Bởi thực tế năm 2013 và những năm tiếp theo, việc làm trong nước vẫn tiếp tục gặp khó khăn do nước ta vẫn thực hiện cắt giảm đầu tư công. Tập đoàn Viễn thông Quân đội cũng đã mở rộng kinh doanh sang thị trường các nước trong khu vực (kể cả châu Phi) để giải quyết việc làm cho người lao động cũng chính là sự khẳng định về hướng phát triển mới đó.

Ngoài các yếu tố để bảo đảm phát triển hiện nay (như bổ sung về vốn, đổi mới công nghệ, tìm kiếm thị trường, đối tác…) thì việc tái cơ cấu doanh nghiệp, đầu tư hợp lý, cắt giảm ngành nghề không liên quan đến ngành chính, nâng cao chất lượng công tác quản trị doanh nghiệp chính là “đòn bẩy” để các doanh nghiệp quân đội đứng vững và phát triển bền vững hiện nay. Bên cạnh đó việc phân tích, đánh giá hiệu quả hoạt động và bảo đảm quản lý chặt chẽ (nhất là về chi phí, vật tư, giá sản phẩm), công khai, minh bạch về tài chính doanh nghiệp, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao (trong đó có đội ngũ chuyên gia đầu ngành, thợ bậc cao), thực hiện cơ chế giám sát theo hướng đa mục đích, đào tạo và đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu sản xuất cũng là yếu tố quan trọng góp phần thúc đẩy các doanh nghiệp quân đội phát triển bền vững trong tương lai. 

HOÀNG GIA MINH