QĐND - Cứ điểm đồi Quang Thạnh thuộc xã Sơn Kim (huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi) cách đường số 1 và đường sắt về phía tây 2km, do Tiểu đoàn 3 thuộc Lữ đoàn Rồng Xanh và một đại đội thuộc Lữ đoàn Mãnh Hổ của quân Nam Hàn, đồng minh của Mỹ chốt giữ. Địch bố trí tại cứ điểm Quang Thạnh khoảng 500 quân cùng gần 20 khẩu cối các loại và 7 đại liên. Cứ điểm của địch được bảo vệ chặt chẽ với nhiều hệ thống hào sâu, các lớp hàng rào dây thép gai và mìn sáng, mìn ba chấu... Địch đào các hầm trú quân sâu dưới lòng đất 1,5m, có bao cát chất xung quanh; đồng thời lợi dụng các tảng đá lớn có hang xây thêm bao cát làm sở chỉ huy và đặt máy thông tin.

Trung đoàn Ba Gia (Sư đoàn 2, Quân khu 5) được giao nhiệm vụ đánh chiếm đồi Quang Thạnh, nhằm tiêu diệt một phần sinh lực địch, làm cho địch giảm bớt hung hăng gây tội ác và tạo niềm tin cho quân và nhân dân địa phương đánh thắng mọi kẻ thù, dù chúng hung hãn đến đâu.

Trận đánh dự kiến vào đêm 14-2-1967. Song do các đơn vị của ta đã không thực hiện tốt theo kế hoạch: Tiểu đoàn 40 đi lạc; Tiểu đoàn 60 vào chiếm lĩnh trận địa thì vấp phải mìn của địch. Bị lộ, địch báo động, dùng các loại hỏa khí trong cứ điểm bắn ra, cho quân ra tháo gỡ bộc phá của ta gài để mở cửa ra khỏi hàng rào. Địch còn gọi pháo từ các trận địa Cầu Cháy, Châu Ổ, Sơn Tịnh bắn mạnh vào xung quanh cứ điểm. Máy bay C130 rọi đèn, thả pháo sáng 6 giờ liền. Sự phản ứng của địch khiến Tiểu đoàn 60 và phân đội mở cửa bị thiệt hại, nhiều cán bộ, chiến sĩ thương vong.

Trận đánh tưởng như không thực hiện được, song Ban chỉ huy Trung đoàn Ba Gia quyết định giữ vững quyết tâm chiến đấu, cử cán bộ tác chiến đưa Tiểu đoàn 40 về vị trí, xốc lại lực lượng, bổ sung bộc phá cho hướng của Tiểu đoàn 60; tiếp tục trinh sát trận địa. Qua trinh sát ta nhận thấy, địch tưởng ta bị lộ, bị thiệt hại nên không đánh nữa. Chỉ huy địch cho lính vào hầm ngủ, dùng bạt che các khẩu pháo cối và trận địa hỏa lực lại. Đây chính là thời cơ mới xuất hiện để trung đoàn tổ chức đánh địch.

Khoảng 4 giờ sáng 15-2-1967, trung đoàn chiếm lĩnh trận địa xong và bất ngờ nổ súng. Các trận địa hỏa lực phát huy hiệu lực, các hướng tiến hành mở cửa, đánh chiếm đầu cầu. Địch ở cứ điểm phải mất 2 phút sau mới kịp phản ứng. Trên hướng chủ yếu, Tiểu đoàn 40 xung phong vào đến chiến hào thứ nhất thì bị địch chặn dừng lại. Tiểu đoàn 60 ở hướng quan trọng, đánh chiếm được đầu cầu, đánh chiếm chiến hào thứ nhất, phát triển sang chiến hào thứ hai. Do hướng chủ yếu không vào được, nên cũng dừng lại. Trung đoàn điều động 1 đại đội tăng cường cho hướng chủ yếu, nhưng cũng không đột phá nổi.

Sau khi hội ý, trung đoàn điều động Tiểu đoàn 90 do Phó trung đoàn trưởng Nguyễn Chơn chỉ huy, mở một cửa đột phá mới. Kết hợp tốt giữa hỏa lực chi viện và hỏa lực đi cùng, Tiểu đoàn 90 xung phong đánh vào trong, bắt được liên lạc với Tiểu đoàn 60. Địch bị bất ngờ, đối phó lúng túng. Các cánh quân ta hợp đồng xung phong đánh vào trung tâm. Địch hốt hoảng bỏ chạy. Ta tổ chức truy lùng, thu chiến lợi phẩm. Đến 6 giờ 30 phút, trời sáng, máy bay địch đến ném bom vào cứ điểm và cho quân phản kích, nhưng sau khi giải quyết công tác thương binh, tử sĩ xong, ta đã tổ chức lui quân theo kế hoạch.

Trận đánh giành thắng lợi, ta tiêu diệt gần 1 tiểu đoàn và 1 đại đội thuộc Lữ đoàn Rồng Xanh, hạ được uy thế hung hăng của một đội quân man rợ, gây nhiều nợ máu với nhân dân hai huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh (Quảng Ngãi) và buộc địch phải co lại, rút bỏ một số chốt điểm ở Khánh Mỹ, Hòn Ngang, Hòn Dọc.

QUANG PHÁT