Đó là điều được PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao, Viện trưởng Viện Thuốc phóng thuốc nổ (Tổng cục CNQP) khẳng định với chúng tôi về định hướng và tổ chức nghiên cứu khoa học của Viện trong những năm vừa qua, nhất là hai năm gần đây. Nhân dịp kỷ niệm 35 năm ngày thành lập Viện và đón nhận Huân chương Lao động hạng ba, chúng tôi có cuộc trò chuyện hết sức cởi mở với PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao.

- Phóng viên: Một trong những vấn đề được dư luận hết sức quan tâm là tính hiệu quả của các đề tài nghiên cứu khoa học. Vậy từ thực tiễn công tác của mình, ý kiến của đồng chí về vấn đề trên như thế nào?

- PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao: Trước hết muốn khẳng định được tính hiệu quả của từng đề tài khoa học phải được xem xét từ những vấn đề cơ bản, vấn đề gốc. Hay nói cách khác là phải xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan đảm nhiệm việc nghiên cứu. Bởi lẽ, cũng có những đề tài nghiên cứu, không thể cho ngay kết quả mà phải có một quá trình khá dài để kiểm nghiệm. Tuy vậy, dù triển khai nghiên cứu ở lĩnh vực nào, đề tài khoa học muốn đem lại hiệu quả thiết thực đều phải bám sát thực tiễn, bám sát cơ sở. Đối với Viện Thuốc phóng thuốc nổ (TPTN) chúng tôi xác định có 4 chức năng cơ bản: Tổ chức nghiên cứu khoa học công nghệ về lĩnh vực vật liệu nổ; Bảo đảm kỹ thuật cho sản xuất quốc phòng; tham gia tư vấn, thẩm định tài liệu kỹ thuật cho các dự án trong lĩnh vực vật liệu nổ và tham gia hoạt động dịch vụ khoa học công nghệ về vật liệu nổ. Xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của Viện để chúng tôi xác định rõ hướng nghiên cứu của từng đề tài, phân công lực lượng cán bộ khoa học hợp lý.

Cán bộ kỹ thuật của Viện thuốc phóng thuốc nổ chuẩn bị cho buổi thử nghiệm sản phẩm phục vụ huấn luyện. Ảnh: Thanh Hải

- Phóng viên: Những năm gần đây, Viện không những hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị mà còn mở rộng và hợp tác nghiên cứu, chế tạo, sản xuất thành công nhiều sản phẩm phục vụ thiết thực sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Phải chăng, thành công đó được bắt nguồn từ quan điểm đồng chí vừa nêu trên?

- PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao: Đó là điều đã được thực tế kiểm chứng. Hoạt động trong cơ chế thị trường hiện nay, để Viện ngày càng phát triển và phát triển bền vững cần phải thực hiện tốt cả hai vấn đề: Nghiên cứu khoa học phục vụ cho sự phát triển của công nghiệp quốc phòng trong lĩnh vực vật liệu nổ và tham gia phát triển kinh tế-xã hội. Đây là hai mặt, hai vấn đề không thể tách rời nhau trong quá trình tổ chức và duy trì hoạt động không chỉ của Viện chúng tôi, mà còn là đặc tính chung của mọi cơ sở nghiên cứu khoa học khác. Hơn nữa, đây cũng là cách thức trong tổ chức hoạt động nhằm từng bước và sớm triển khai thực hiện mô hình phát triển doanh nghiệp khoa học công nghệ theo tinh thần Nghị định 115 của Chính phủ. Đến nay, Viện TPTN đã khẳng định được chỗ đứng vững chắc của mình trong lĩnh vực tham gia phát triển kinh tế đất nước. Nhiều sản phẩm do Viện tổ chức nghiên cứu, chế tạo thực sự đã đem lại lợi ích cao phục vụ một số ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Ví dụ, chúng tôi đã nghiên cứu, chế tạo và tổ chức sản xuất thuốc nổ TNP-1. Đây là loại thuốc nổ công nghiệp phục vụ cho việc khai thác than, vật liệu cho xây dựng và sản xuất xi măng. Hoặc Viện cũng đã nghiên cứu, chế tạo thành công mồi nổ VE-05A có chất lượng tương đương với sản phẩm ICI của Ốt-xtrây-li-a. Đặc biệt, sản phẩm đạn mở vỉa phục vụ khai thác dầu khí đang được Viện tập trung nghiên cứu hoàn thiện và triển khai dự án P vào năm 2010.

- Phóng viên: Vậy đối với nhiệm vụ nghiên cứu phục vụ sản xuất quốc phòng, thưa đồng chí?

- PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao: Đó là nhiệm vụ số 1, nhiệm vụ trọng tâm của Viện mà mỗi cán bộ, nhân viên trong Viện đều phấn đấu, nỗ lực hoàn thành. Phải khẳng định rằng: Sự thành công trong nghiên cứu ứng dụng các sản phẩm phục vụ sản xuất quốc phòng nói riêng và các sản phẩm do Viện nghiên cứu nói chung đều gắn liền với hoạt động của các nhà máy công nghiệp quốc phòng; các quân chủng, binh chủng. Những thành công trên càng trở nên rõ hơn kể từ khi Viện được Bộ Quốc phòng điều chuyển trực thuộc Tổng cục CNQP. Đến nay, chúng tôi không chỉ bảo đảm tốt kỹ thuật cho các nhà máy quốc phòng, mà còn nghiên cứu, sản xuất nhiều sản phẩm phục vụ huấn luyện, diễn tập cũng như công tác bảo quản đạn của các đơn vị

- Phóng viên: Vai trò và  tác dụng của việc triển khai nghiên cứu các đề tài khoa học phục vụ phát triển kinh tế ảnh hưởng như thế nào đối với nhiệm vụ chính trị của đơn vị, thưa đồng chí?

- PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao: Như trên tôi đã khẳng định, hai vấn đề này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nghiên cứu các đề tài khoa học phục vụ phát triển kinh tế không chỉ góp phần quan trọng tạo ra lượng kinh phí nhất định để đầu tư tiềm lực khoa học công nghệ, cơ sở hạ tầng, nâng cao đời sống cho cán bộ, nhân viên và đặc biệt là nuôi dưỡng các nhà khoa học, đó là cơ sở để Viện phát huy khả năng sáng tạo của mỗi người trong việc nghiên cứu thành công các đề tài khoa học phục vụ nhiệm vụ sản xuất quốc phòng, từng bước góp phần xây dựng quân đội chính qui, hiện đại. Trong những năm qua cùng với sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước mà đặc biệt của Bộ Quốc phòng và Tổng cục CNQP, Viện TPTN đã tạo được khoản kinh phí nhất định nâng cao tiềm lực khoa học công nghệ, góp phần hoàn thành tốt các đề tài phục vụ sản xuất quốc phòng. Với những trang thiết bị hiện đại, đội ngũ các nhà khoa học giỏi, tay nghề cao, Viện TPTN không những trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học hàng đầu, mà còn trở thành cơ quan kiểm định chất lượng uy tín đối với các sản phẩm trong lĩnh vực vật liệu nổ. Những sản phẩm mà chúng tôi có được ngày hôm nay không chỉ là sự cố gắng, nỗ lực của đội ngũ cán bộ khoa học, mà đó còn là truyền thống vượt khó, sáng tạo của các thế hệ cán bộ, nhân viên Viện TPTN suốt 35 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành.

- Phóng viên: Không giống như nhiều lĩnh vực khác là hoạt động dựa trên những công nghệ đã được tiếp thu, nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực vật liệu nổ hoàn toàn đều là sản phẩm “của nhà làm ra”, hẳn là điều không dễ để đạt được, thưa đồng chí?

- PGS, TS Đại tá Ngô Văn Giao: Đây là nét đặc thù trong tổ chức nghiên cứu của Viện chúng tôi nhiều năm qua. Bởi vậy, muốn hoàn thành được nhiệm vụ, ngoài xây dựng định hướng khoa học công nghệ trong những năm tới, chúng tôi tập trung xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ khoa học. Cùng với việc gửi cán bộ được đi học, nâng cao trình độ ở các cơ sở đào tạo trong và ngoài nước, chúng tôi chủ trương mạnh dạn giao đề tài khoa học cho đội ngũ cán bộ trẻ. Mục đích của việc làm này là ươm mầm cho các đề tài ở cấp cao hơn, tạo điều kiện cho các cán bộ khoa học trẻ nâng cao trình độ và kinh nghiệm nghiên cứu, chuẩn bị cho tiếp thu chuyển giao công nghệ khi tham gia tư vấn và triển khai các dự án về vật liệu nổ. Đây là bước tập dượt hết sức quan trọng không chỉ đánh giá được năng lực của đội ngũ cán bộ, mà còn kiểm nghiệm chất lượng và xác định hướng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phục vụ sự phát triển của Viện trong những năm tới.

- Phóng viên: Xin trân trọng cám ơn đồng chí!

Lê Long Khánh (thực hiện)