Nghị quyết xác định một trong những nhiệm vụ quan trọng, đó là: “Chủ động ứng phó tình huống khủng bố bằng tác nhân sinh học, chiến tranh sử dụng vũ khí sinh học; xử lý chất độc hóa học; bảo đảm an ninh sinh học trong nghiên cứu, sản xuất, làm chủ công nghệ sản xuất sản phẩm công nghệ sinh học đặc thù phục vụ quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”.

Vũ khí sinh học là vũ khí dựa trên đặc tính gây bệnh hoặc truyền bệnh của các tác nhân sinh học gây dịch giết hại hàng loạt đối với người, động vật, thực vật. Khủng bố bằng vũ khí sinh học hay khủng bố sinh học (bioterrorism) là những hành động làm phát tán có chủ đích các yếu tố sinh học gây hại như vi khuẩn, virus, các độc tố từ vi khuẩn, nấm độc... tạo ra một loại bệnh dịch cho người, vật nuôi với phạm vi sát thương rộng, không giới hạn về không gian, thời gian và rất khó phát hiện.

Một vụ tấn công khủng bố bằng tác nhân sinh học có thể gây ra tác hại rất lớn; đe dọa sức khỏe, tính mạng của một nhóm người, của cư dân trong một vùng; gây tổn thất về kinh tế do các chi phí xử lý nguồn bệnh, do thiệt hại trong nông nghiệp từ dịch bệnh trên gia súc, gia cầm, cây trồng; giảm chất lượng sản phẩm nông nghiệp và gây khó khăn cho tiêu thụ sản phẩm; làm suy thoái môi trường, mất cân bằng sinh học và ảnh hưởng đến ổn định kinh tế, chính trị, xã hội...

leftcenterrightdel
Bộ đội hóa học thực hành tiêu tẩy cho phương tiện trong diễn tập. Ảnh: ĐĂNG AN 

Lịch sử nhân loại đã ghi nhận nhiều vụ khủng bố bằng tác nhân sinh học gây hậu quả nghiêm trọng, là nỗi kinh hoàng của nhiều quốc gia, trong đó người dân phải chịu đựng những hậu quả quá sức tưởng tượng. Hiện nay, nhiều tác nhân sinh học có nguy cơ cao bị các tổ chức khủng bố sử dụng. Cùng với đó, ngành công nghệ sinh học ngày càng phát triển tạo ra các loại vũ khí sinh học mới có tính sát thương mạnh, nguy hiểm hơn và khó kiểm soát, đe dọa an ninh, an toàn của nhiều quốc gia.

Những năm qua, Binh chủng Hóa học đã chủ động, tích cực tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về ứng phó với các tình huống khủng bố bằng tác nhân sinh học, chiến tranh sử dụng vũ khí sinh học; thường xuyên nghiên cứu, nắm chắc tình hình, xu hướng phát triển vũ khí sinh học; kịp thời tham mưu, đề xuất các giải pháp ứng phó với những tình huống có thể xảy ra. Binh chủng đã chủ động đề xuất và tham gia soạn thảo, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, trong đó có vũ khí sinh học, như Nghị định số 81/2019/NĐ-CP ngày 11-11-2019 của Chính phủ về phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, Dự án Luật Phòng thủ dân sự... Tham mưu cho Chính phủ, Bộ Quốc phòng thực hiện các công ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên như: Công ước Vũ khí sinh học (BWC), Công ước Vũ khí hóa học (CWC), Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT)... Qua đó, xây dựng, phát triển, từng bước hiện đại hóa lực lượng phòng, chống phổ biến vũ khí sinh học, ứng phó sự cố hóa chất độc, sinh học, bức xạ, hạt nhân (CBRN), đầu tư phương tiện, trang thiết bị phát hiện tác nhân sinh học từ các quốc gia phát triển. Binh chủng thường xuyên tổ chức huấn luyện, diễn tập về phòng, chống tình huống phổ biến vũ khí sinh học, ứng phó sự cố hóa chất độc, sinh học, bức xạ, hạt nhân; tham mưu, diễn tập phòng, chống các tác nhân sinh học tại các cửa khẩu do Quân đội quản lý; diễn tập phòng thủ dân sự ứng phó sự cố hóa chất độc, sinh học, bức xạ, hạt nhân... theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng.

Có thể khẳng định, công tác ứng phó với các tình huống khủng bố bằng tác nhân sinh học và chiến tranh sinh học của Binh chủng Hóa học những năm qua đã góp phần quan trọng vào việc giữ vững môi trường an ninh, an toàn để xây dựng, phát triển đất nước, củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Những năm tới, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, các hoạt động phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt trong đó có vũ khí sinh học diễn ra dưới nhiều hình thức dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh đe dọa an ninh, an toàn các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Lợi dụng các thành tựu khoa học và công nghệ, một số quốc gia đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học vào nhiều lĩnh vực và không loại trừ việc nghiên cứu, phát triển vũ khí sinh học có hiệu lực chiến đấu cao, các chất độc sinh học kiểu mới (được gọi là chất độc hóa học thế hệ 3) không nằm trong điều khoản cấm của các công ước quốc tế; trong đó ưu tiên nghiên cứu, phát triển các loại vi khuẩn, các loại nấm mới phá hoại tiềm lực kinh tế đối phương, nghiên cứu các loại virus gây dịch bệnh làm mất sức chiến đấu, gây tử vong đối với con người; ngoài ra còn nghiên cứu, phát triển vũ khí gene, vũ khí sinh thái, vũ khí hóa-sinh... Mặt khác, chủ nghĩa khủng bố quốc tế còn tìm mọi cách sở hữu công nghệ sinh học với mục đích sản xuất vũ khí giết người hàng loạt là nguy cơ không thể xem thường.

Trong bối cảnh đó, Binh chủng Hóa học quán triệt sâu sắc, chủ động triển khai có hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định, nhằm bảo đảm an ninh quốc gia, giữ vững ổn định chính trị, kinh tế, gìn giữ hòa bình, phát triển bền vững, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Binh chủng tập trung thực hiện một số nội dung chủ yếu, đó là: Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến kiến thức về ứng phó tình huống khủng bố bằng tác nhân sinh học, chiến tranh sử dụng vũ khí sinh học; chống tư tưởng và hành động chủ quan, song cũng không hoang mang, dao động trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh. Binh chủng tập trung nghiên cứu, dự báo chính xác tình hình an ninh sinh học trên thế giới, tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng các biện pháp ứng phó, xử lý nhanh chóng, kịp thời, chính xác, trong đó chú trọng tham mưu, đề xuất các giải pháp đối phó cũng như trong xây dựng, phát triển lực lượng, vũ khí trang bị, huấn luyện, kế hoạch tác chiến của Binh chủng một cách chủ động, tích cực.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng được binh chủng triển khai, đó là làm tốt công tác xây dựng lực lượng, trang bị, bảo đảm sẵn sàng ứng phó với các tình huống địch, đối tượng khủng bố sử dụng vũ khí sinh học, tác nhân sinh học; tăng cường hợp tác quốc tế, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong phòng, chống phổ biến vũ khí sinh học, chiến tranh sử dụng vũ khí sinh học. Cùng với đó, Binh chủng tiếp tục tham mưu với các cấp xây dựng, hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách về phòng, chống phổ biến vũ khí sinh học, ứng phó tình huống khủng bố bằng tác nhân sinh học phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thiếu tướng HÀ VĂN CỬ, Tư lệnh Binh chủng Hóa học