Bộ đội Pháo phòng không thường xuyên huấn luyện nâng cao khả năng SSCĐ 

QĐND Online- Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam ta đã ghi dấu nhiều trận chống giặc ngoại xâm tiêu biểu. Trong đó, có những trận phục kích nhử địch đã viết nên những trang vàng chói lọi, như trận đánh quân xâm lược nhà Minh tại ải Chi Lăng của nghĩa quân Lam Sơn năm 1427, hay trận đánh quân Nam Hán tại Bạch Đằng Giang của Ngô Quyền năm 938. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chiến thuật phục kích nhử địch- chiến thuật nhử địch vào khu vực ta chuẩn bị sẵn để tiêu diệt- lại được bộ đội Pháo phòng không kế thừa và phát huy có hiệu quả. Vận dụng chiến thuật này, cán bộ, học viên Tiểu đoàn 8, trường Sỹ quan Cao xạ (tiền thân của Học viện Phòng không- Không quân ngày nay) đã giành được thành tích xuất sắc khi đọ sức với không quân địch tại chiến trường Quân khu 4 trong những năm đầu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ…

Sau các trận đánh của không quân địch vào trận địa Đại đội Rađa 11 ở Vĩnh Linh và Đại đội 12 ở Quảng Bình, Bộ Tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân nhận định: địch sẽ đánh tiếp trận địa Đại đội rađa 13 (đóng ở Rú Nài- Hà Tĩnh). Bởi thế, ta chủ trương tổ chức một trận đánh phục kích nhử địch để tiêu diệt chúng. Trung đoàn rađa 290 cùng Tiểu đoàn 8 được giao nhiệm vụ hiệp đồng với quân và dân Hà Tĩnh thực hiện chủ trương này.

Từ đêm 25-3-1965, Đại đội Rađa 13 tổ chức rút khỏi trận địa ở Rú Nài đến triển khai trận địa bí mật ở vị trí mới, thay vào đó là một bộ khí tài rađa giả bằng cót và tre. Tuy nhiên, để nghi binh, Đại đội Rađa 13 vẫn phát sóng làm nhiệm vụ  trinh sát ở trận địa mới, làm cho địch lầm tưởng rằng Đại đội đang còn ở trận địa Rú Nài. 13 giờ, ngày 26-3-1965, Tiểu đoàn 8 nhận được thông báo của Đại đội Rađa 13: "Ngoài khơi có nhiều tốp mục tiêu hoạt động, cự ly 60 đến 70km", chỉ huy Tiểu đoàn đã lệnh cho đơn vị vào cấp 1. Khi mục tiêu vào đến cự ly 20km, đơn vị đã phát hiện nhiều tốp mục tiêu từ hướng số 4 bay thẳng vào trận địa rồi vòng ra hướng 34. Tiểu đoàn nhận định, đây là tốp nghi binh nên quyết định không bắn để giữ bí mật và lệnh cho các đơn vị quản lý chắc mục tiêu và đánh đúng phương án.

Mục tiêu từ hướng 14 bay vào chia làm hai đường bay: đường bay thứ nhất gồm hai tốp 8 chiếc F-8U bay thẳng vào; đường bay thứ hai gồm ba tốp bay về hướng số 1. Chỉ huy Tiểu đoàn hạ lệnh: "Tập trung hoả lực tiêu diệt mục tiêu hướng 14, quản lý chắc mục tiêu hướng số 1 và 12".

Trên hướng 14, khi mục tiêu vào đến cự ly 15km, các đại đội báo cáo đã bắt được mục tiêu. Từ đội hình bàn tay xoè, địch chuyển sang đội hình so le đôi, lấy Mũi Sót làm điểm kiểm tra để bay vào, sau đó nâng độ cao rồi bổ nhào vào đánh trận địa rađa giả. Đến cự ly hiệu quả, hai đại đội 82 và 83 đồng loạt nổ súng. Sau đó Đại đội 27, Trung đội súng máy 14,5 ly và các tổ bắn máy bay tầm thấp bằng súng bộ binh cũng liên tiếp nổ súng. Ngay từ loạt điểm xạ đầu tiên, một chiếc F-8U bốc cháy lao ra biển. Các chiếc khác vẫn nối đuôi nhau bổ nhào cắt bom vào trận địa rađa giả. Hoả lực của các đại đội bắn mãnh liệt vào các máy bay sau, thêm một chiếc F-8U của tốp 2 trúng đạn bốc cháy.

Bị bất ngờ trước hoả lực phòng không của ta, từ hướng số 1, địch cho một tốp bay vào để nghi binh, thu hút hoả lực của ta. Nhận rõ thủ đoạn của địch, chỉ huy Tiểu đoàn đã ra lệnh cho các đơn vị theo dõi tốp nghi binh và tập trung hoả lực để tiêu diệt mục tiêu ở hướng 12. Trên hướng 12, tốp thứ nhất vẫn dùng thủ đoạn đội hình so le đôi bổ nhào đánh phá trận địa rađa giả. Tốp thứ 2 tách tốp, 2 chiếc bổ nhào đánh phá trận địa Đại đội 82, còn 2 chiếc bổ nhào đánh phá trận địa Đại đội 27. Sau khi bắn máy bay bổ nhào đánh phá trận địa rađa giả, Đại đội 83 đã chuyển hoả lực chi viện cho Đại đội 82. Hai trung đội súng máy và các tổ súng trường tập trung bắn chi viện cho Đại đội 27. Thêm một máy bay nữa trúng đạn lao ra hướng 34, rơi ngoài biển. Trận địa Đại đội 27 liên tiếp bị bom đạn địch dội xuống, ba khẩu pháo bị đất cát làm tắc máy nạp đạn. Cán bộ, chiến sỹ của Đại đội vẫn bình tĩnh, dũng cảm khắc phục. Trận chiến đấu diễn ra được 30 phút thì thông tin liên lạc bị cắt đứt, các đại đội trực tiếp chỉ huy bắn theo phương án. Trong khi tốp nghi binh vẫn quần đảo trên bầu trời thị xã Hà Tĩnh nhằm thu hút hoả lực của ta thì một tốp AD-6 từ hướng 34 bay vào. Đại đội 27 đã nhanh chóng phát hiện và nổ súng ở cự ly 3.600m, tiếp sau là hoả lực của các đại đội 82, 83 và các trung đội súng máy, súng trường. Một chiếc AD-6 trúng đạn bốc cháy, chiếc còn lại sợ hãi chuồn thẳng.

Khói bom đạn còn chưa kịp tan trên các trận địa của Tiểu đoàn thì một tốp F-4H từ Cửa Sót bay thấp vào để trinh sát kết quả trận đánh. Hai đại đội 82 và 83 phát hiện và nổ súng kịp thời, tiêu diệt chiếc đi đầu.

Trận đánh kết thúc sau gần một giờ chiến đấu quyết liệt (từ 13 giờ đến 13 giờ 56 phút). 5 máy bay Mỹ đã bị ta bắn rơi, trong đó có chiếc thứ 100 bị bắn rơi trên bầu trời miền Bắc. Với sự vận dụng linh hoạt chiến thuật phục kích nhử địch để lừa địch vào nơi ta giăng lưới sẵn, bằng sự chủ động, sáng tạo, quyết tâm cao, bộ đội cao xạ Việt Nam đã buộc đế quốc Mỹ phải đổi 5 mạng máy bay lấy một bộ ra đa giả bằng tre và cót.

Bài và ảnh: Phạm Hoàng Hà