QĐND - Nhằm cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với các lực lượng trong quân đội, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo nghiên cứu xây dựng Dự thảo Pháp lệnh quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng (QNCN, CNQP). Để đáp ứng nhu cầu thông tin của bạn đọc, Báo Quân đội nhân dân cung cấp một số nội dung của Dự thảo Pháp lệnh sẽ được trình Chính phủ, Quốc hội xem xét, thông qua trong thời gian tới.

Sự cần thiết ban hành pháp lệnh

Trung tướng Nguyễn Quốc Khánh, Phó tổng Tham mưu trưởng, Phó trưởng ban soạn thảo pháp lệnh chỉ rõ: Thời gian qua, Luật Nghĩa vụ quân sự và các luật, văn bản quy phạm pháp luật hiện hành có liên quan đã tạo cơ sở pháp lý cho QNCN và CNQP thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của công dân đối với Tổ quốc. Sau nhiều năm triển khai thực hiện, các quy định của pháp luật là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ QNCN và CNQP; chế độ, chính sách, quyền, lợi ích hợp pháp của QNCN và CNQP được bảo đảm, góp phần xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, các quy định về nghĩa vụ, quyền lợi, chế độ chính sách của QNCN và CNQP trong các văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian qua như: Thời hạn phục vụ, tuổi phục vụ, chế độ phong, thăng cấp bậc quân hàm, nâng lương đối với QNCN, CNQP đã bộc lộ những bất cập, chưa thống nhất, một số quy định không còn phù hợp với thực tiễn, khó áp dụng, gây khó khăn trong tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó, QNCN là đối tượng phục vụ tại ngũ theo chế độ tự nguyện, không thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi); CNQP là một thành phần trong biên chế của quân đội, nhưng chưa có văn bản pháp luật quy định riêng về chế độ lao động và chế độ, chính sách, mà phải áp dụng một số quy định của Bộ Luật lao động và văn bản pháp luật của Nhà nước có liên quan; do vậy cần có quy định riêng biệt cho đối tượng này. Mặt khác, Hiến pháp 2013 của nước ta có nhiều quy định mới liên quan đến quyền, nghĩa vụ của công dân, trong đó có các quyền, nghĩa vụ của QNCN và CNQP cần phải được cụ thể hóa... Từ thực tiễn trên, việc xây dựng Pháp lệnh QNCN và CNQP là rất cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, chặt chẽ, đáp ứng yêu cầu xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ QNCN và CNQP, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh.

Lực lượng QNCN của Lữ đoàn 971 (Cục Vận tải, Tổng cục Hậu cần) sửa chữa trang thiết bị quân sự.

 

Thiếu tướng Tô Viết Báo, Cục trưởng Cục Quân lực (Bộ Tổng tham mưu) cho biết: Luật Nghĩa vụ quân sự và các văn bản pháp luật hiện hành chưa quy định đầy đủ về vị trí, chức năng của QNCN và CNQP trong xây dựng quân đội và xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân. Thực tế vừa qua đã có lúc, có thời điểm việc sử dụng QNCN, CNQP hiệu quả chưa cao, lãng phí nguồn nhân lực. Việc xác định đúng vị trí, chức năng của QNCN và CNQP có vai trò hết sức quan trọng, làm cơ sở để góp phần xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại và hoạch định chế độ, chính sách cho đối tượng này phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của quân đội là ngành lao động đặc biệt. Vì vậy, cần phải xác định rõ vị trí, chức năng của QNCN, CNQP trong tổ chức biên chế của quân đội. Về hạn tuổi phục vụ, dự thảo pháp lệnh lần này đã quy định hạn tuổi cao nhất phục vụ tại ngũ của QNCN theo cấp bậc quân hàm của quân nhân. Cụ thể đối với QNCN cấp úy: Nam 50, nữ 50 tuổi; thiếu tá: Nam 52, nữ 52 tuổi; trung tá: Nam 54, nữ 54 tuổi; thượng tá: Nam 56, nữ 55 tuổi. Đối với CNQP, hạn tuổi cao nhất phục vụ trong quân đội của CNQP được quy định phù hợp với quy định của Bộ Luật lao động dự kiến với nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi...

Bảo đảm ngày càng tốt hơn chế độ, chính sách

Dự thảo pháp lệnh lần này được soạn theo hướng nhằm bảo đảm ngày càng tốt hơn chế độ, chính sách cho QNCN, CNQP. Cụ thể việc phong, thăng quân hàm QNCN: Pháp luật hiện hành quy định QNCN được phiên quân hàm tương ứng với mức lương được hưởng là chưa tương xứng với vị trí, chức năng của QNCN là lực lượng chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ nòng cốt được bố trí đảm nhiệm vị trí, chức danh tại các đơn vị quân đội. Thời hạn giữa các cấp bậc quân hàm QNCN kéo dài hơn rất nhiều so với sĩ quan do phụ thuộc vào bậc lương, trong khi QNCN cũng đảm nhiệm các vị trí, chức danh trong cùng điều kiện, môi trường làm việc như sĩ quan. Chính vì vậy, quy định trước đây dẫn đến khó khăn trong việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào phục vụ quân đội theo chế độ QNCN. Vì vậy, dự thảo pháp lệnh quy định cụ thể việc phong, thăng quân hàm QNCN.

Về chế độ, chính sách: Quy định của pháp luật hiện hành về chế độ, chính sách đối với QNCN và CNQP chưa bảo đảm công bằng giữa các thành phần phục vụ trong quân đội, chưa thể hiện được tính đặc thù quân sự, ngành lao động đặc biệt. Mặc dù hiện nay, một số chế độ, chính sách đối với QNCN đã được quy định tương đương như đối với sĩ quan. Tuy nhiên, bảo đảm điều kiện làm việc, chế độ tiền lương còn có nhiều khoảng cách đối với sĩ quan và một số chế độ, chính sách chưa được pháp luật quy định như chế độ được bảo đảm về nhà ở, điều kiện thực hiện nhiệm vụ... CNQP là người lao động trong quân đội, nhưng chính sách về tiền lương được thực hiện như công chức, viên chức nhà nước có cùng vị trí, chức danh mà không được hưởng chế độ, chính sách theo tính chất đặc thù quân sự, ngành lao động đặc biệt và chế độ phụ cấp thâm niên nghề như một số ngành nghề và các đối tượng phục vụ khác trong quân đội, nên cần có quy định về chế độ, chính sách nêu trên. Vì vậy, dự thảo pháp lệnh đã quy định bảng lương của QNCN và CNQP được tính theo vị trí, chức danh, trình độ đào tạo phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của quân đội là ngành lao động đặc biệt; phụ cấp thâm niên được tính theo mức lương hiện hưởng và thời gian phục vụ trong quân đội. Được hưởng phụ cấp, trợ cấp như đối với cán bộ, công chức có cùng điều kiện làm việc và phụ cấp, trợ cấp có tính chất đặc thù quân sự. Được hưởng phụ cấp về nhà ở; được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội; được bảo đảm nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật. Pháp lệnh nêu rõ, Chính phủ quy định chế độ tiền lương, phụ cấp của QNCN và CNQP.

Pháp lệnh QNCN, CNQP ra đời phù hợp với xu hướng phát triển của đất nước, có tính khả thi, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với Quân đội nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là nguồn cổ vũ, động viên QNCN và CNQP phấn khởi, yên tâm công tác, tích cực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Bài và ảnh: PHAN ANH