QĐND - Để bảo vệ tuyến đường vận tải Trường Sơn chiến lược, Bộ tư lệnh Đoàn 559 đã tổ chức lực lượng phòng không theo phương châm tích cực, chủ động, kết hợp chặt chẽ giữa đánh địch, nghi binh và phòng tránh. Lực lượng phòng không có thể đánh mọi lúc, mọi nơi, đánh cả ngày đêm “quay nòng pháo theo bánh xe lăn”, tập trung bảo vệ an toàn đội hình vận chuyển và các trọng điểm.

Xác chiếc máy bay AC-130 bị lực lượng phòng không trên tuyến đường Trường Sơn bắn rơi tại chỗ. Ảnh tư liệu

Tại các trọng điểm, các đơn vị phòng không trên tuyến đường Trường Sơn bố trí trung đội pháo, súng máy phòng không chốt vững chắc, kết hợp đại đội súng máy phòng không cơ động phục kích, đón lõng vòng ngoài. Lực lượng cơ động bảo vệ đội hình xe kết hợp chốt và bố trí trận địa phòng không ngay trên xe, có thể bắn máy bay trong hành tiến để bảo vệ đội hình xe.

Các đơn vị phòng không Đoàn 559 và trên tuyến đường Trường Sơn đã tổ chức nghiên cứu thủ đoạn đánh phá của các loại máy bay địch, tìm ra phương pháp đánh phù hợp. Đối với máy bay trinh sát chiến thuật, ta bố trí trận địa trên cao, gần mục tiêu bảo vệ, chớp thời cơ các lần lóe sáng của tia ảnh chụp để đánh tập trung, điểm xạ dài, nổ súng đồng loạt theo một đường thẳng và hướng bay của địch về ban đêm. Đối với máy bay trinh sát chiến đấu, ta khéo léo lừa địch bằng các trận địa giả và nghi binh, chớp thời cơ đánh tập trung lúc địch bổ nhào bắn đạn chỉ thị mục tiêu. Bộ đội phòng không còn nghiên cứu quy luật hoạt động của máy bay chiếu tia la-de, từ đó chủ động phòng tránh, lựa chọn đánh tập trung chiếc máy bay bay vòng chiếu tia la-de, làm cho tia chiếu không ổn định, ném bom lệch mục tiêu. Với cách đánh này, các đơn vị bảo vệ ngầm Tha Mé đánh hất địch ra xa và địch chưa bao giờ đánh trúng. Khi địch đưa máy bay đến cứu giặc lái, đây là thời cơ để ta diệt thêm nhiều máy bay, nhanh chóng cơ động hình thành thế đứng kết hợp các lực lượng sử dụng các loại vũ khí để bắn máy bay. Bằng chiến thuật này, chỉ trong ngày 19-4-1969, Binh trạm 42 đã bắn rơi 22 máy bay. Ngày 5-3-1971, Binh trạm 39 bắn rơi 6 chiếc AD-6 ở Thác Hài. Từ năm 1965 đến 1974, lực lượng phòng không Trường Sơn đánh 113.576 trận chiến đấu lớn, nhỏ; bắn rơi hàng nghìn máy bay, góp phần bảo vệ vận chuyển trên toàn tuyến.

Các đơn vị đã vận dụng sáng tạo cách đánh, khống chế tên lửa tự dẫn đánh phá ra-đa, phóng đạn hiệu quả, vừa tiêu diệt, vừa răn đe, bảo vệ cho đoàn xe vượt trọng điểm. Đối phó với thủ đoạn đánh phá của máy bay AC-130, cơ quan tham mưu phòng không đã bố trí hệ thống đài quan sát mắt trên các điểm cao, báo động nhanh, chính xác, để các binh trạm kịp thời ngụy trang, nghi binh. Các trận địa cao xạ khống chế các điểm cao, chọn thời cơ đánh địch. Đêm 29-3-1972, tên lửa phòng không của ta trên đường Trường Sơn đã bắn rơi tại chỗ máy bay AC-130, khiến chúng phải dừng hoạt động một tuần, tạo điều kiện cho chiến dịch vận tải của ta vào Nam.

TRẦN VĂN TOẢN