Cán bộ tỉnh Điện Biên trao thưởng cho các trí thức trẻ tình nguyện hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tại Khu KT-QP Mường Chà.

QĐND - Xây dựng các khu kinh tế - quốc phòng (KT-QP) trên những địa bàn chiến lược là chủ trương đúng đắn của Đảng, Chính phủ và Bộ Quốc phòng. Sự phát triển mới của nhiệm vụ đòi hỏi phải có một lực lượng trẻ, có tri thức đến công tác tại các khu KT-QP. Để đáp ứng yêu cầu đó, tháng 10-2005, Bộ Quốc phòng đã tham mưu cho Chính phủ triển khai Dự án “Tăng cường trí thức trẻ tình nguyện (TTTTN) đến công tác tại các khu KT-QP”. Thực tế chứng tỏ dự án có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo môi trường để lực lượng trí thức trẻ cống hiến. 

Chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân

Trên cơ sở dự án trí thức trẻ tình nguyện của Trung ương Đoàn được triển khai trước đó, ngày 31 tháng 10 năm 2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1136/QĐ-TTg (Dự án 1136) giao Bộ Quốc phòng chủ trì Dự án “Tăng cường TTTTN đến công tác tại các khu KT-QP” . 

 Quá trình triển khai, với 400 TTTTN tham gia, đến nay dự án đã kết thúc. Thực tế cho thấy, Dự án đã có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo môi trường cho lực lượng trí thức trẻ góp sức mình vào sự nghiệp xây dựng phát triển KT-XH, giữ vững QP-AN nơi địa bàn chiến lược của Tổ quốc.

Bộ Quốc phòng đánh giá, dự án 1136 đã thực sự có hiệu quả, được cấp ủy, chính quyền các địa phương trên địa bàn đánh giá cao và đề nghị triển khai tiếp mô hình dự án này. Bởi lẽ, dự án đã tạo được môi trường tốt để phát huy vai trò xung kích của TTTTN, giúp các Đoàn KT-QP có thêm điều kiện cả về nhân lực và kiến thức để giúp dân trong vùng dự án xóa đói, giảm nghèo, phát triển mở rộng sản xuất, cải thiện đáng kể cả về đời sống kinh tế và văn hóa, tinh thần. Dự án đã làm chuyển biến một bước đáng kể về nhận thức của dân, cải biến tâm lý sinh hoạt, xóa bỏ dần cách làm ăn tự cung tự cấp dựa vào khai thác, đốt phá rừng, các hủ tục lạc hậu. Dự án đã góp phần giải quyết việc làm cho một lực lượng trí thức trẻ mới ra trường là con em đồng bào địa phương, nhờ vậy khi thực hiện các nhiệm vụ dự án đã phát huy được tính đồng thuận của đồng bào các dân tộc vùng dự án khu KT-QP, nhất là trong việc tuyên truyền vận động bà con chấp hành các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực lao động phát triển KT-XH; xóa đói, giảm nghèo, củng cố QP-AN tại địa bàn trên tuyến biên giới. Những kết quả đạt được cho thấy mô hình dự án rất phù hợp với điều kiện xây dựng lực lượng quân đội hiện nay, bổ sung nhân lực mà không tăng quân số... Dự án đã đạt được mục tiêu, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của trí thức trẻ cùng quân đội tham gia phát triển KT-XH, xoá đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm; kết hợp phát triển KT-XH với củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên những địa bàn trọng điểm.

Tuy nhiên, chất lượng một số công việc của TTTTN còn hạn chế như khảo sát, điều tra xã hội, nắm tình hình trên địa bàn, phối hợp kế hoạch với địa phương chưa thường xuyên, chưa sâu. Kiến thức thực tế của số ít TTTTN hạn chế, khả năng định hướng và lập kế hoạch giúp dân còn phụ thuộc nhiều vào chỉ đạo của chỉ huy Đoàn KT-QP. Địa bàn rộng, đi lại khó khăn, nên việc kiểm tra, giám sát của Đoàn KT-QP còn hạn chế. Cá biệt vẫn có nơi còn coi đây là công việc riêng của Ban quản lý dự án, của các TTTTN. Một số TTTTN chưa chủ động, ỷ lại, trông chờ vào sự phân công của chỉ huy. Chế độ, chính sách với TTTTN còn khó khăn, bật cập, nhất là những trường hợp bị thương, tử vong trong quá trình thực hiện dự án...

 Bất cập sẽ được hạn chế từ dự án mới

Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 174/QĐ-TTg phê duyệt Dự án "Tăng cường TTTTN đến công tác tại các khu KT-QP giai đoạn 2010 - 2020". Dự án mới sẽ khắc phục đáng kể những khó khăn, bất cập thời gian qua.

Đặc biệt là về chế độ, chính sách, theo quyết định của Chính phủ và thông tư của Bộ Quốc phòng, trong thời gian công tác tại các khu KT-QP, TTTTN được Đoàn KT-QP ký hợp đồng theo quy định, được hưởng mức trợ cấp sinh hoạt hằng tháng theo hệ số lương khởi điểm tương đương như đối với CNVQP đã tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp công tác trên địa bàn khu KT-QP và các khoản phụ cấp khác như: phụ cấp QP-AN, phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp lưu động, phụ cấp độc hại, hỗ trợ tiền ăn, tiền điện nước sinh hoạt và quần áo... theo chế độ hiện hành.

TTTTN được tham gia và hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật; được trang bị phương tiện làm việc theo quy định như đối với cán bộ, CNVQP; được hưởng các chế độ phụ cấp ưu đãi ngành nghề hiện hành như đối với cán bộ công chức, viên chức nhà nước cùng nghề, công tác cùng địa bàn. TTTTN được thanh toán tiền công tác phí theo chế độ công tác phí đối với cơ quan nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; được hỗ trợ ban đầu bằng 10 tháng lương tối thiểu chung; được bố trí chỗ ở và nơi làm việc. TTTTN được hoãn thực hiện nghĩa vụ quân sự trong thời gian tham gia dự án, được miễn nghĩa vụ quân sự khi hoàn thành nhiệm vụ dự án (từ 24 tháng trở lên) và đã tốt nghiệp khóa huấn luyện quân sự cơ bản. TTTTN được hưởng chế độ nghỉ phép hằng năm và chế độ nghỉ ngơi theo quy định của Bộ Quốc phòng đối với CNVQP; được thanh toán tiền tàu xe đi và về khi nghỉ phép hằng năm; khi nghỉ ngày lễ, tết, nghỉ việc riêng được hưởng trợ cấp, phụ cấp theo quy định.

Trường hợp TTTTN có hành động dũng cảm bảo vệ an ninh quốc gia, tài sản của nhà nước, tính mạng và tài sản của nhân dân nếu bị thương thì được xem xét, xác nhận hưởng chính sách như thương binh, nếu hy sinh thì được xem xét, xác nhận là liệt sĩ theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng. Trong trường hợp rủi ro mất do tai nạn hoặc các nguyên nhân khác thì được hưởng chế độ mai táng như chế độ đối với CNVQP. Các đội viên TTTTN tham gia thực hiện dự án đủ 12 tháng trở lên, nếu có điều kiện xin được việc làm ở đơn vị, cơ sở khác thì được đơn vị quản lý xem xét tạo điều kiện chấm dứt hợp đồng trách nhiệm và làm thủ tục thuyên chuyển. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ tham gia dự án, TTTTN được Bộ Quốc phòng cấp giấy chứng nhận đã hoàn thành nhiệm vụ của Dự án "Tăng cường TTTTN đến công tác tại các khu KT-QP giai đoạn 2010 - 2020" và xét tặng huy hiệu "Thanh niên tình nguyện"; được hỗ trợ một lần bằng 3 tháng tiền trợ cấp sinh hoạt phí hiện hưởng của tháng kết thúc nhiệm vụ dự án…

Bài và ảnh: Kim Ngọc – Phạm Bình