QĐND - Đồn Ràm thuộc khu vực quân sự thị trấn Ninh Giang (Hải Dương) do quân Pháp lập ra để chốt giữ đường 17A và ngăn chặn các hoạt động của lực lượng vũ trang ta trong khu vực Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình. Do có vị trí quan trọng nên địch bố trí ở đây tới gần 50 quân do sĩ quan Pháp làm đồn trưởng. Binh lính ở đồn được trang bị súng trung liên, tiểu liên, súng trường, súng ngắn và lựu đạn…

Xung quanh đồn Ràm, địch bố trí canh gác cẩn mật, có hàng rào dây thép gai và hệ thống báo động linh hoạt. Việc tiến công đồn Ràm của Đại đội Quốc Tuấn (bộ đội địa phương tỉnh Hải Dương) và dân quân, du kích huyện Ninh Giang gặp nhiều khó khăn. Song Đại đội Quốc Tuấn và dân quân, du kích địa phương quyết tâm tập kích, tiêu diệt đồn Ràm để gây thanh thế và lấy vũ khí địch bổ sung trang bị chiến đấu.

Cuối tháng 12-1949, Đại đội Quốc Tuấn phối hợp với du kích địa phương trinh sát nắm quy luật hoạt động của địch. Phát hiện thấy địch tuyển dân phu để đào đắp công sự, xây dựng đồn và tu bổ, sửa chữa đường giao thông, chỉ huy Đại đội Quốc Tuấn và lãnh đạo địa phương thống nhất phương án đưa bộ đội và du kích cải trang thành dân phu vào làm cho địch. Các tổ "dân phu" cải trang vào đồn địch, nắm tình hình, vẽ sơ đồ bố trí các trận địa hỏa lực, chốt canh gác của địch, đi lại nhiều lần để cho lính gác quen mặt. Vũ khí dùng để đánh địch của "dân phu" chủ yếu là cuốc, xẻng, dao, đòn gánh. Sau khi nắm tình hình, Đại đội Quốc Tuấn xây dựng kế hoạch, chuẩn bị chiến đấu và hiệp đồng với các lực lượng địa phương phối hợp tác chiến, chuyển thương.

Đúng giờ G trưa 18-4-1950, khi quân địch trong đồn đang nghỉ ăn trưa, các “dân phu” dùng vũ khí thô sơ sẵn có trong tay tiến công, tước vũ khí của địch. Bị bất ngờ bọn địch trở tay không kịp, tên đồn trưởng bị tiêu diệt tại chỗ cùng hàng chục tên khác. Ta thu được 19 khẩu súng các loại, trong đó có 2 trung liên và 4 súng tiểu liên. Khi địch phát hiện ra ta tập kích đồn, chúng tổ chức lực lượng cứu viện và bắn pháo vào khu vực đồn, nhưng chúng đâu ngờ khi ấy, toàn bộ “dân phu” của ta đã rút lui an toàn.

Thành Đông